monumenta.ch > Dicuil > 3
Dicuil, Mensura, 9, II <<<     >>> IV

III

1  Iulius Solinus in Collectaneis haec de monte Atlante docuit: Atlas mons e medio arenarum consurgit vastitate, et eductus in viciniam lunaris circuli, ultra nubila caput condit, qua ad Oceanum extenditur, cui a se nomen dedit; manat fontibus, nemoribus inhorrescit, rupibus asperatur, squalet ieiuna humus, nuda, nec herbida: qua contra Africam versus est, felix nascentibus sponte frugibus, arboribus proceris opacissimus, quarum odor gravis; comae cupressi similes vestiuntur lanugine, sericis velleribus nihilo viliore; in eo latere et herba Euphorbia copiosa, cuius succus ad oculorum proficit claritatem, nec mediocriter percellit vim venenorum. Vertex semper nivalis. Saltus eius quadrupedes, ac serpentes et ferae, et cum his elephanti occupaverunt. Silet per diem universus, nec sine horrore secretus est. Lucet nocturnis ignibus: choris Aegipanum undique personatur. Audiuntur et cantus tibiarum et tinnitus cymbalorum {0}. 2  De eodem Isidorus Atlante in XIIIIo Etymologiarum scripsit libro: Atlas cognominatur, qui propter altitudinem suam quasi coeli machinam atque astra sustentare videtur {0}. 3  Duo hic quasi contraria Iulius Solinus de Atlante monuit, quod: ultra nubila caput condit, qua ad Oceanum extenditur {0}; et quod: vertex eius semper nivalis {1}. Si vertex eius semper nivalis est, transcendere semper nubes non potest; et si nubes semper altitudo illius excedit, non solum nunquam tegi, sed nec tangi nivibus valet. Nives etenim et grandines, ac pluviae, atque tonitrua, fulmina non ascendunt a nubibus, sed semper de nubibus descendunt. In eo quod imbuit, quod eductus in viciniam lunaris circuli ultra nubila caput condit, qua ad Oceanum extenditur, manifesto instruit in aliquibus pinnis Atlantem transcendere nubes, quarum circum latera nives tanquam coronam facere puto. Et cum Isidorus tacuit illum transire altius nubes, quod vix excedat ipsas existimo. Ac, dum Iulius verticem eius niveam semper esse scripserat, in aliquibus plagis altitudinis sui inferioribus praedictis nivibus semper tegi monstratur. Quae duo climata in quarto Aeneidos, Virgilius ostendit aiens:

Illa fretus agit ventos et turbida tranat Nubila: iamque volans apicem et latera ardua cernit Atlantis duri, coelum qui vertice fulcit; Atlantis, cinctum assidue cui nubibus atris Piniferum caput et vento pulsatur et imbri. Nix humeros infusa tegit: tum flumina mento Praecipitant senis, et glacie riget horrida barba {2}.

In tertio versu huius exempli praescripto altissima cacumina dixisse autumo; in aliis succedentibus ipsis inferiora monstrasse opinor.