Walafrid Strabo, Visio Wettini, VI. [Apostrophe ad sacerdotes. Monachorum cruciatus. De episcopo opem mortuo negante. Torquetur Carolus Magnus ob impuram libidinem, inter electos tamen annumerandus. Vitae comitum descriptio.]
| 1 | O patres! si pauca addam, ne spernite, quaeso. |
| 2 | Quid facit antistes? in ovile lupus ruit ullo |
| 3 | Non claudente fores, iacet ebrietate sepultus. |
| 4 | Pastor, adulterium in Domini committere sponsam |
| 5 | Qualiter audebis? Thalamum usque inducere debes |
| 6 | Regis, et ipse thorum prior invasisse nec horres? |
| 7 | Miror avaritiam sacratum pectus habere. |
| 8 | Cui servas? Resipisce, precor; non nascitur haeres. |
| 9 | Quid cumulas? Non quippe tuo sub iure tulisti, |
| 10 | Sed sic dona Dei quae dispensare iuberis. |
| 11 | Nemo bono obsistit si rectum velle tenebis. |
| 12 | Quid rapis et vendis, Solymorum more, columbas? |
| 13 | Valde cave expulsum, Dominus ne torqueat atris |
| 14 | Verberibus, pompasque truci condemnet Averno. |
| 15 | Cur tibi magnus eris, numerum si forte bidentum |
| 16 | Te recolis debere Deo signare potenti? |
| 17 | Crebra sub occultum claudis suspiria pectus, |
| 18 | Si non damna doles, verecundia ducat ab igne. |
| 19 | Cumque videbis oves dextra tui, parte sinistra |
| 20 | Esse tuas, nuper ductor, nec terga sequeris, |
| 21 | Pro cunctisque lues patiens incendia poenas. |
| 22 | Nolo tibi ille canat, praesul sacrate, propheta |
| 23 | Plebis erit similis stultae peccando sacerdos. |
| 24 | Laus gregis esse stude, et coelestia regna mereris. |
| 25 | Vidit et horrendum ligni lapidisque opus illic |
| 26 | Materia exstructum, castelli more locatum, |
| 27 | Ordine confuso, summo atque vapore repletum |
| 28 | Territus his frater, quaerens qui mansor inesset, |
| 29 | Audiit inclusam monachum pro sorte catervam |
| 30 | Purgandi, variis patriisque locisque manentum. |
| 31 | Hos inter speciale tenet discrimen et unus |
| 32 | Frater in illicitum cecidit qui crimen habendi: |
| 33 | Secretas cumulans iniusto pondere gazas, |
| 34 | Roboream ille habuit, quem plumbea possidet arca, |
| 35 | Iudicii usque diem dubio sub fine vomendum. |
| 36 | Hac se fraude duo primo armavere iugales |
| 37 | Saphira et Ananias, communis vasa pericli. |
| 38 | De quo fratre prius cuidam dum peste laborat, |
| 39 | Annos ante decem similis sententia visa est, |
| 40 | Dum raperetur in excessu: iamque illa vetustas |
| 41 | Dilituit, donec memores revocentur ab isto: |
| 42 | Ille etiam cui nunc patuit, non audiit ante, |
| 43 | Indicat iste locus vitium, quod saepe notatur |
| 44 | Saepius hoc monachis magis ac magis esse cavendum, |
| 45 | Succidique iuvat, quod tantum pondus adauget. |
| 46 | O monache, esse cupis, quod te iam velle negasti, |
| 47 | Dives opum, cui nulla patrum hoc documenta dederunt, |
| 48 | Sed paupertatem cuius pars Christus habetur. |
| 49 | Si vendis Christum, maneat quae cerne, gehenna. |
| 50 | Liquisti commune bonum furtumque peculi |
| 51 | Eligis, haud capies communi sorte coronam. |
| 52 | Tu tamen, Omnipotens, proprios rege ductor alumnos. |
| 53 | His visis celsum coelo montemque propinquum |
| 54 | Aspiciunt, dum ductor ait: hac arce tenetur |
| 55 | Abbas ante decem corpus qui liquerat annos. |
| 56 | |
| 57 | Ventorum incursus tempestatumque furores |
| 58 | Vim pluviae multumque discrimen ibidem |
| 59 | Abluit incauto quidquid neglexerat actu. |
| 60 | Laetus ut aeterni ducatur Regis in aulam, |
| 61 | Deliciasque sacras sanctorum sedis in aevum |
| 62 | Obtineat, poenaque carens ubi vita sequatur. |
| 63 | Angelus haec addit: Quidam quod praesul eumdem |
| 64 | Deberet precibus factisque iuvare benignis, |
| 65 | Ante dies multos, ceu demandaverat ipsi, |
| 66 | Legato ostensus, quem tunc per somnia ferre |
| 67 | Hortatur sibi dicta Patri: sed episcopus ille |
| 68 | Esse ratus soliti mendacia inania somni, |
| 69 | Ludendo excepit, despecto fratris amore. |
| 70 | Mente piger, nec corde sagax, succurrere tardus, |
| 71 | Vi tormentorum iam nunc succumbit amare, |
| 72 | Sortiturque suas proprio pro crimine poenas. |
| 73 | Ad quem frater: Ubi quem dicis clauditur, inquit |
| 74 | Dixerat: Ex alia montis male parte tenetur. |
| 75 | At nos quae paucis dedimus iam somnia verbis, |
| 76 | Monstramus per verba viri, qui haec ipse videbit. |
| 77 | Orsus, ait, dormire casa squalente videbam |
| 78 | Disposito sedisse loco, quem diximus ante |
| 79 | Abbatem, surasque et crura cruore fluentes, |
| 80 | Labitur in vocem: Fili, fer dicta patrono, |
| 81 | Respicis hanc aedem, bini coluisse iubemur |
| 82 | Informem socii, duo namque lavare suescunt |
| 83 | His comites sese nantes in gurgite thermis, |
| 84 | Resperguntque domum hanc lethalis pestis odore, |
| 85 | Ut miseri istius pellantur ab aede coloni. |
| 86 | Ad loca sanctorum, pete, mittat ut ille virorum |
| 87 | Deposcens quod gratis agunt solatia ferre, |
| 88 | Reprimere ut possit paries ubi nullus habetur |
| 89 | Immensum fetoris onus, relevetque dolores. |
| 90 | Haec, mi nate, precor, non oblivisceris haec tu. |
| 91 | Post haec antistes, dum cuncta ex ore ferentis |
| 92 | Audiit: Haec, inquit, phantasmata credo fuisse, |
| 93 | Idcircoque fidem verbis non commodo fictis. |
| 94 | Credere quae renuit, haec angelus iste resignat, |
| 95 | Quippe quod admonitus functis incredulus exstans, |
| 96 | Auxilium conferre precis tardaret egenti; |
| 97 | Atque ideo propriis fruitur sine munere poenis. |
| 98 | Denique quod paucis visum percurrimus odis, |
| 99 | Ante nec audivit qui nunc renovata revexit, |
| 100 | Et velut ad superos imo devexit abysso. |
| 101 | Annuit iste locus multum pia vota mereri: |
| 102 | Fidere sed noli post vitae tempora solvi |
| 103 | Alterius per verba focos quos colligit ipse |
| 104 | Actibus ex pravis; licet intercessio purget |
| 105 | Crimina multorum, tamen hac securus haberi |
| 106 | Nemo potest, quia quo nescit sua pondere facta |
| 107 | Pensentur; quapropter ego esse mihi utile dico |
| 108 | Quod gessi purgare prius, sua quemque sequentur. |
| 109 | |
| 110 | Contemplaturitem quemdam , lustrante pupilla |
| 111 | Ausoniae quondam qui regna tenebat et altae |
| 112 | Romanae gentis, fixo consistere gressu, |
| 113 | Oppositumque animal lacerare virilia stantis, |
| 114 | Laetaque per reliquum corpus lue membra carebant, |
| 115 | Viderat haec, magnoque stupens terrore profatur: |
| 116 | Sortibus hic hominum dum vitam in corpore gessit, |
| 117 | Iustitiae nutritor erat saecloque moderno, |
| 118 | Maxima pro Domino fecit documenta vigere, |
| 119 | Protexitque pio sacram tutamine plebem; |
| 120 | Et velutin mundo sumpsit speciale cacumen, |
| 121 | Recta volens dulcique volans per regna favore. |
| 122 | Ast hic quam saeva sub conditione tenetur, |
| 123 | Tam tristique notam sustentat peste severam, |
| 124 | Oro, refer. Tum ductor: In his cruciatibus, inquit, |
| 125 | Restat ob hoc quando bona facta libidine turpi |
| 126 | Foedavit, ratus illecebras sub mole bonorum |
| 127 | Assumi, et vitam voluit finire suetis |
| 128 | Sordibus; ipse tamen vitam captabit opimam, |
| 129 | Dispositum a Domino gaudens invadet honorem. |
| 130 | Admonet hic hominem qui dignis moribus horas |
| 131 | Has servare cupit, ne quodam crimine cuncta |
| 132 | Perdat, et omne probum fundat vastante ruina: |
| 133 | Talis aquas haurit pertuso vase receptans, |
| 134 | Quodque diu immisit sorbente foramine linquit. |
| 135 | Est labor iste gravis, malus atque miserrimus, ex quo |
| 136 | Semper habet damnum, nunquam mercedis honorem; |
| 137 | Omnibus in rebus vitam moderetur in arvis, |
| 138 | Qui cupit in coelis regnum retinere perenne. |
| 139 | Illic magnificis conspexit munera pompis |
| 140 | Daemonis in manibus, iam praesentanda parari |
| 141 | Pallia, et in vasis auri argentique metallum, |
| 142 | Et lini obsequitur candentia fila caballus, |
| 143 | Plurimus hunc ornat species fulgentis habenae. |
| 144 | Tum rogat haec cuius hominum de parte venirent, |
| 145 | Quidque figurarent. Tali sermone rependit |
| 146 | Angelus: Haec comitum sunt per diversa manentum |
| 147 | Regna soli, iniuste legalia iura regentum, |
| 148 | Quatenus huc ducti inspiciant quod cuncta rapinis |
| 149 | Collegere avidoque minores ore vorabant. |
| 150 | Nomina quorumdam manifeste protulit ex his, |
| 151 | Dixit et haec nunquam finiri dona, priusquam |
| 152 | Quisque sinum in proprium praeventus morte receptet |
| 153 | Quidquid ad hospitium aeternae transmiserat aulae. |
| 154 | Quam vero horrendo comitum sermone profanam |
| 155 | Intulerit vitam, nullus narrare redundat: |
| 156 | Non scelerum ultores Satanae, sed habentur |
| 157 | Illorum quidam multis stringendo periclis |
| 158 | Afficiunt homines, iustos damnare reosque |
| 159 | Iustificare viros, contempta lege, solentes: |
| 160 | Furibus adnexi vitiumque per omne sodales; |
| 161 | Muneribus capti, qui pro mercede futura |
| 162 | Nil faciunt, sed cum quaedam sub lege coercent |
| 163 | Debita iustitiae, furiunt pietate carentes. |
| 164 | Ardor avaritiae nescit concedere quidquam, |
| 165 | Sed totum extorquet totumque ad tartara mittit, |
| 166 | Accumulans iram cum venerit hora furoris. |
| 167 | Iustitiam nunquam vitam quaerendo beatam |
| 168 | Impendunt, et quam gratis praebere videntur, |
| 169 | Venalem portant animam pro pignore dantes. |
| 170 | Iudicio quosdam iam nunc succumbere dixit, |
| 171 | Dixerat ut Dominus de non credentibus olim: |
| 172 | Iudicium sumpsit quicunque incredulus exstat. |
| 173 | Iam satis est dictum: felix qui corde reservat, |
| 174 | Ne sit amor nummi maior quam mansio coeli. |
| 175 | Grandi abundantes subito comprendet egestas. |
| 176 | O comites, cuius comites perpendite sitis! |
| 177 | Christus ait: Quicunque polum conscendere quaerit, |
| 178 | Debet in angusto gressum configere calle. |
| 179 | Servus item mortis vestigia lata sequendo |
| 180 | Vergit in aeternum miseris ploratibus ignem. |
| 181 | Omnia mittantur, nunc tristes laeta tenebunt, |
| 182 | Quos gaudere libet, tristes tundentur in umbras. |
| 183 | Quod placet ingredere, est melius tunc laeta tenere. |