, Articulus 7
| arg | Ad septimum sic proceditur. Videtur quod superbia non sit primum omnium peccatorum. Primum enim salvatur in omnibus consequentibus. Sed non omnia peccata sunt cum superbia, nec oriuntur ex superbia, dicit enim Augustinus, in libro de Nat. et gratia, quod 'multa perperam fiunt quae non fiunt superbe'. Ergo superbia non est primum omnium peccatorum. |
| a2 | Praeterea, Eccli. X dicitur quod 'initium superbiae est apostatare a Deo'. Ergo apostasia a Deo est prius quam superbia. |
| a3 | Praeterea, ordo peccatorum esse videtur secundum ordinem virtutum. Sed humilitas non est prima virtutum, sed magis fides. Ergo superbia non est primum peccatorum. |
| a4 | Praeterea, II ad Tim. III, dicitur, 'mali homines et seductores proficiunt in peius', et ita videtur quod principium malitiae hominis non sit a maximo peccatorum. Sed superbia est maximum peccatorum, ut dictum est. Non est igitur primum peccatum. |
| a5 | Praeterea, id quod est secundum apparentiam et fictionem, est posterius eo quod est secundum veritatem. Sed philosophus dicit, in III Ethic., quod 'superbus est fictor fortitudinis et audaciae'. Ergo vitium audaciae est prius vitio superbiae. |
| sc | Sed contra est quod dicitur Eccli. X, 'initium omnis peccati superbia'. |
| co | Respondeo dicendum quod illud quod est per se, est primum in quolibet genere. Dictum est autem supra quod aversio a Deo, quae formaliter complet rationem peccati, pertinet ad superbiam per se, ad alia autem peccata ex consequenti. Et inde est quod superbia habet rationem primi; et est etiam principium omnium peccatorum, ut supra dictum est, cum de causis peccati ageretur, ex parte aversionis, quae est principalior in peccato. |
| ad1 | Ad primum ergo dicendum quod superbia dicitur esse omnis peccati initium, non quia quodlibet peccatum singulariter ex superbia oriatur, sed quia quodlibet genus peccati natum est ex superbia oriri. |
| ad2 | Ad secundum dicendum quod apostatare a Deo dicitur esse superbiae humanae initium, non quasi aliquod aliud peccatum a superbia existens, sed quia est prima superbiae pars. Dictum est enim quod superbia principaliter respicit subiectionem divinam, quam contemnit, ex consequenti autem contemnit subiici creaturae propter Deum. |
| ad3 | Ad tertium dicendum quod non oportet esse eundem ordinem virtutum et vitiorum. Nam vitium est corruptivum virtutis. Id autem quod est primum in generatione, est postremum in corruptione. Et ideo, sicut fides est prima virtutum, ita infidelitas est ultimum peccatorum, ad quam homo quandoque per alia peccata perducitur. Super illud Psalmi, 'exinanite, exinanite usque ad fundamentum in ea', dicit Glossa quod 'coacervatione vitiorum subrepit diffidentia'. Et apostolus dicit, I ad Tim. I, quod 'quidam, repellentes conscientiam bonam, circa fidem naufragaverunt'. |
| ad4 | Ad quartum dicendum quod superbia dicitur esse gravissimum peccatum ex eo quod per se competit peccato, ex quo attenditur gravitas in peccato. Et ideo superbia causat gravitatem aliorum peccatorum. Contingit ergo ante superbiam esse aliqua peccata leviora, quae scilicet ex ignorantia vel infirmitate committuntur. Sed inter gravia peccata primum est superbia, sicut causa per quam alia peccata aggravantur. Et quia id quod est primum in causando, est etiam ultimum in recedendo; ideo super illud Psalmi, 'emundabor a delicto maximo', dicit Glossa, 'hoc est, a delicto superbiae, quod est ultimum redeuntibus ad Deum, et primum recedentibus'. |
| ad5 | Ad quintum dicendum quod philosophus ponit superbiam circa fictionem fortitudinis, non quia solum in hoc consistat, sed quia per hoc homo maxime reputat se posse excellentiam apud homines consequi, si audax vel fortis videatur. |