Hildegardis Abbatissa, Divina Opera, 5, III. Item de quinque distinctionibus terrae, quomodo nativis mutuo qualitatibus temperentur, et qualiter quinque sensibus homines coaptentur.
| 1 | Unde et pars una ad orientem versa mediae parti succum bonum viriditatemque utilem tribuit, quemadmodum et hominis visus, quasi ad ortum claritatis directus, ipsi, qui velut in medio elementorum est, salutem corporis et animae subministrat. |
| 2 | Altera autem ad occidentem respiciens, humiditatem interdum bonam, interdum nocivam eidem parti dat, ut etiam auditus totum corpus hominis velut ad occidentem concutiens et penetrans, nunc prospera, nunc adversa, nunc animae salutem, nunc desperationem illi denuntiat. |
| 3 | Tertia vero ad austrum vergens, calorem frigido flatu ventorum temperatum ipsi parti immittit, sicut et odoratus, quemadmodum vapor de calore surgens, odorem de calidis et frigidis temperamentis procedentem, odoremque de supernis suspiriis venientem homini infundit. |
| 4 | Sed quarta ad septentrionem tendens, frigus a septentrione, et calorem ab oriente venientem, praedictae mediae parti inducit, velut gustus frigida recipiens, frigidaque et calida discernens, diverso sapore supernaque dulcedine hominem concutit. |
| 5 | Quinta autem in medio istarum existens, ab ipsis in soliditate confortatur diversisque infusionibus temperatur, quemadmodum et tactus, velut in medio aliorum sensuum vigens, ab eis roboratur, cum omnes ipsi vires tribuunt, et eum ad vegetationem consolidant, ut etiam in dispositione digitorum ostenditur, quia et per ipsos opera ad aeternam remunerationem respicientia perficiuntur. |
| 6 | Et ut vides, ambitus partis orientalis ambitusque partis occidentalis aequalis mensurae sunt; formamque extenti arcus uterque habet, quoniam sol oriendo et occidendo aequalia spatia terrarum in circuitu cursus sui occupat. |
| 7 | Quod etiam ostendit visum per scientiam boni et mali in hac similitudine esse, videlicet quod sicut visus per scientiam boni ad hoc quod bonum est sursum tendit, ita et per scientiam mali ad hoc quod malum est deorsum descendit; per illam quidem se a malo retorquendo, per istam autem a bono se recurvando. |
| 8 | Ambitus quoque partis australis ambitusque partis septentrionalis unius mensurae existentes, longitudini et latitudini priorum duarum partium adaequantur, excepto quod in interioribus finibus suis propter arcuatus interiores fines earumdem priorum duarum partium quasi truncati videntur. |
| 9 | Formam quoque extenti arcus praeter ipsos truncatos interiores fines suos imitantur, quia quantum terrae auster in calore, tantum septentrio in frigore occupat; in hoc etiam longitudinem et latitudinem orientis et occidentis imitantes, praeter quod fines eorum qui ad quintam partem praedictarum partium diriguntur, per extensionem partis orientalis nec non occidentalis aliquantum constringuntur, cum tamen alibi similitudinem circuli imitentur. |
| 10 | Sic et odoratus per odorem virtutum tendit ad dexteram, gustus vero per saporem vitiorum ad sinistram; in hoc obtentu velut par studium, quamvis contrarium, habentes, origini suae se assimilant, cum ille bono, hic malo se coaptat; sed tandem neuter istorum in initio incoeptionis suae plenitudinem conatus sui habere potest, quia dum primitus homo sive bonum sive malum incipit, scienter in eodem facto se constringit, quoniam nondum illi se totum committere audet. |