monumenta.ch > Cassiodorus > III. FORMULA PRAEFECTURAE PRAETORIO. (a. 511) > XLVI. MARABADO V̅ · T̅ · THEODERICUS REX (a. 507/511) > V. VALERIANO V̅· S̅· SENATOR P̅P̅O̅. (a. 535/536) > XLIIII. ANTONIO VIRO VENERABILI POLENSI EPISCOPO THEODERICUS REX. (a 507/511) > XVI. FORMULA NOTARIORUM. > XLVIII. EUSEBIO V̅ · T̅ · THEODERICUS REX. (a 507/511) > VI. PRIMISCRINIO ATHALARICUS REX. (c. a. 527) > II. TEIAE COMITI GELASIUS. (a 495) > XXVII. SPECIOSO THEODERICUS REX (a. 509) > VII. UNIVERSIS IUDICIBUS PROVINCIARUM SENATOR P̅P̅O̅. (a. 533 ante Sept. 1) > XVIIII. GUDINANDO SAIONI THEODERICUS REX. (a. 523/526 ante Iun. 13) > XXV. IOHANNI V̅· S̅· REFERENDARIO ATHALARICUS REX. (c. a. 527) > III. HONORATO V̅ · T̅ · QUAESTORI THEUDERICUS REX. (a. 524 ante Sept. 1) > XV. FORMULA VICARIIS U̅ · R̅ · > XXVI. PAULO VIEO STRENUO SENATOR P̅P̅O̅. (a 533/537) > XXXVI. STARCEDIO V̅ · S̅ · THEODERICUS REX. (a 523/526) > IIII. LUDUIN REGI FRANCORUM THEODERICUS REX. (a 507) > VII. GELASIUS PAPA GERONTIO ET IOHANNI EPISCOPIS. > XXIII. FORMULA VICARII PORTUS. > I. PIISSIMO ANASTASIO IMPERATORI THEODERICUS REX. (a. 511) > XVI. ABUNDANTIO P̅P̅O̅ THEODERICUS REX. (a 525/526) > XII. ANASTASIO CANCELLARIO LUCANIAE ET BRUTTIORUM SENATOR P̅P̅O̅. (a 533/637) > XLVI. FORMULA QUA CONSOBRINAE MATRIMONIUM LEGITIMUM FIAT. > C. IULIUS CAESAR I. > III. UNIVERSIS SAIONIBUS QUI SUNT CANCELLARIIS DEPUTATI SENATOR P̅P̅O̅. (a. 533/537) > XX. DE PRIMISCRINIO QUI EGREDITUR. > XLIIII. FORMULA DE COMPETITIONIBUS. > XX. ALBINO ET AVIENO V̅V̅· I̅I̅· ATQUE PATRICIIS THEUDERICUS REX. (a 507/511) > XXXVII. PETRO EPISCOPO THEODERICUS REX. (a 507/511) > X. IOHANNI V̅‧ S̅‧ CONSULARI CAMPANIAE THEODERICUS REX. (a. 507/511) > XXIIII. TRIBUNIS MARITIMORUM SENATOR P̅P̅O̅. (a 537/538) > XVIII. CONSTANTINIANO VIRO EXPERIENTISSIMO SENATOR P̅P̅O̅. > XIIII. AURIGENI VIRO VENERABILI EPISCOPO THEODERICUS REX. (a. 507/511) > XV. UNIVERSIS POSSESSORIBUS IN SA VIA PROVINCIA CONSTITUTIS THEODERICUS REX. (a 525/526) > VI. PATRICIO V̅ · I · QUAESTORI THEODAHADUS REX. (a. 534) > XI. SENATUI URBIS ROMAE ATHALARICUS REX. (a. 526 fin.) > XVI. CANONICARIA. (a. 557 ante Sept. 1) > VIIII. PRAECEPTUM REGIS THEODERICI. (a. 507 (vel 508) Mart. 11) > XXXII. AGAPITO V̅ · Ῑ · P̅ · V̅ · THEODERICUS REX. (a. 507|509) > XXIII. FORMULA COMITIVAE NEAPOLITANAE. > XXVII. TUTIZAR SAIONI THEODERICUS REX. (a. 508/511) > X. FORMULA TRIBUNI VOLUPTATUM. > I. SENATUI URBIS ROMAE SENATOR P̅P̅O̅. (a. 533) > XXXIIII. MASSILIENSIBUS THEODERICUS REX. (a 508/511) > LI. SYMMACHO PATRICIO THEODERICUS REX. (a 507/511) > I. HILDERICO REGI VVANDALORUM ATHALARICUS REX. (c. a. 526)
>>> Cassiodorus, Variae, LIBER NONUS, II. EDICTUM. ATHALARICUS REX. (c. a. 527)

Cassiodorus, Variae, LIBER NONUS, I. HILDERICO REGI VVANDALORUM ATHALARICUS REX. (c. a. 526)

1 Durissima nimis sorte constringimur, ut quos ante dulces parentes diximus, nunc eis causas amarissimas imputemus, quas nemo potest relinquere, qui pietatis noscitur monimenta cogitare.2 quis enim nesciat divae recordationis Amalafridam, generis nostri decus egregium, violentum apud vos reperisse lucis occasum, et quam pridem habuistis dominam.3 passi non estis vivere nec privatam? haec si contra fas parentelae gravis esse videbatur, remitti ad nos debuit honorabilis, quam magnis supplicationibus expetistis.4 parricidii genus est, ut quam vobis fecerat affinem coniunctio regis, nefandis ausibus in eius vos interitum misceretis.5 Quid tantum mali a suo coniuge relicta promeruit? si suceessio debebatur alteri, numquid femina in eo ambitu potuit inveniri? mater quin immo haberi debuit, quae vobis regna transfudit.6 nam et hoc nobilitati vestrae fuisset adiectum, si inter Hasdingorum stirpem retinuissetis Hamali sanguinis purpurcam dignitatem.7 hoc Gothi nostri ad suum potius opprobrium intellegunt fuisse temptatum.8 nam qui dominae alienae gentis intulit necem, omnino eius parentum visus est despexisse virtutem, quando nemo quod resecandum credit, putat esse temptandum.9 Et ideo morali ratione commoniti per illum et illum legatos nostros verbis prius a vobis expetimus aequitatem, spectantes qualis excusatio tantis casibus afferatur.10 nam etsi quodlibet negotium in tali persona fuisset enatum, nobis debuit intimari, ut et nostro iudicio periret, quae se pessimis actibus miscuisset.11 restat ut naturalis eius fingatur occasus.12 inpossibilia non dicimus, nova non quaerimus: illum et illum atque illum tradite, per quos res facta debeat elucere.13 sit in eis totius causae absoluta probatio, sine bello, sine caede, aut nos efficiat placatos, aut vos reddat obnoxios.14 Quod si creditis esse temnendum nec vos ad rationabilia responsa componitis, condicione initae pacis absolvimur, qui laesi foederis vineulo non tenemur.15 vindicet nunc superna maiestas scelus qualibet arte commissum, quae ad se clamare profitetur fraterni sanguinis impiam caedem.
Cassiodorus HOME