Cassiodorus, Institutiones, 1, CAPUT XIV. Divisio Scripturae divinae secundum antiquam translationem et secundum Septuaginta.
| 1 | Scriptura sancta secundum antiquam translationem in Testamenta duo ita dividitur, id est, in Vetus et Novum. In Genesim, Exodum, Leviticum, Numerorum, Deuteronomium, Iesu Nave, Iudicum, Ruth, Regum libros quatuor, Paralipomenon libros duos, Psalterii librum unum, Salomonis libros quinque, id est, Proverbia, Sapientiam, Ecclesiasticum, Ecclesiasten, Canticum canticorum, Prophetas, id est, Isaiam, Ieremiam, Ezechielem, Danielem, Osee, Amos, Michaeam, Ioel, Abdiam, Ionam, Nahum, Habacuc, Sophoniam, Aggaeum, Zachariam, Malachiam , qui et Angelus, Iob, Tobiam, Esther, Iudith, Esdrae duos, Machabaeorum duos. |
| 2 | Post haec sequuntur Evangelistae quatuor, id est, Matthaeus, Marcus, Lucas, Ioannes, Actus apostolorum, Epistolae Petri ad gentes, Iudae, Iacobi ad duodecim tribus, Ioannis ad Parthos, Epistolae Pauli ad Romanos una, ad Corinthios duae, ad Galatas una, ad Philippenses una, ad Colossenses una, ad Hebraeos una, ad Thessalonicenses duae, ad Timotheum duae, ad Titum una, ad Philemonem una, Apocalypsis Ioannis. |
| 3 | Tertia vero divisio est inter alias in codice grandiore, littera clariore [ed., grandiore] conscripto, qui habet quaterniones nonaginta quinque: in quo septuaginta Interpretum translatio Veteris Testamenti in libris quadraginta quatuor continetur. Cui subiuncti sunt Novi Testamenti libri viginti sex, fiuntque simul libri septuaginta: in illo palmarum numero fortasse praesagati, quas in mansione Elim invenit populus Hebraeorum [Exod. XV, 27]. Hic textus multorum translatione variatus (sicut in prologo Psalterii positum est) Patris Hieronymi diligenti cura emendatus, compositusque relictus est. |
| 4 | Ubi nos omnia tria genera divisionum iudicavimus affigenda, ut inspecta diligenter atque tractata, non impugnare, sed invicem se potius exponere videantur. Unde licet multi Patres, id est, sanctus Hilarius Pictaviensis urbis antistes, et Rufinus presbyter Aquileiensis, et Epiphanius episcopus Cypri, et synodus Nicaena, et Chalcedonensis non contraria dixerint, sed diversa; omnes tamen per divisiones suas libros divinos sacramentis competentibus aptaverunt. |
| 5 | Sicut et in Evangelistarum Concordia probatur effectum: ubi una quidem est fides rerum, sed ratio diversa sermonum. Sed quoniam praedictus Pater Augustinus in libro secundo (cap. 15) memorati operis, id est de Doctrina Christiana commonet, ita dicens: Latini codices, id est, Veteris Novique Testamenti, si necesse fuerit, Graecorum auctoritate corrigendi sunt, unde ad nos post Hebraeum fontem translatio cuncta pervenit. |
| 6 | Ideoque vobis et Graecum pandecten reliqui comprehensum in libris septuaginta quinque, qui continet quaterniones nonaginta in armario supra dicto octavo: ubi alios Graecos diversis opusculis necessarios congregavi, ne quid sanctissimae instructioni vestrae necessarium deesse videretur. Qui numerus duobus miraculis consecratur; nam et septuaginta quinque animae de terra Chanaan cum patriarcha Iacob fines Aegyptios intraverunt [Gen. XLVI, 26]; et septuaginta quinque Abraham fuit annorum, quando promissionem Domini laetus accepit [Gen. XII, 4]. Restat nunc ut dicere festinemus quemadmodum in Scripturis divinis librariorum vitia corrigere debeamus; nam quid prodest multas transcurrere lectiones, et ea quae sunt probabiliter corrigenda nescire? |