Cassianus, Collationes, 3, 24, CAPUT XIII. Abbatis Macarii fabula de tonsoris mercede composita, ad illusiones diaboli cognoscendas.
| 1 | Nam quod alios quoque salvare vos posse confiditis, et spe maioris lucri ad revisendam patriam festinatis, audite etiam super hoc quamdam abbatis Macarii fabulam, iucundissime atque aptissime figuratam, quam et ille cuidam similibus desideriis aestuanti, medicinam opportunissimae narrationis ingessit. |
| 2 | Erat, inquit, in civitate quadam peritissimus tonsor qui, denariis ternis unumquemque detondens, tenuem vilemque mercedem sui operis acquirendo, ex hac eadem quantitate necessaria suo victui quotidie comparabat; centumque denarios, expleta omni corporis cura, marsupio suo diebus singulis inferebat. Sed cum indesinenter hunc conderet quaestum, audivit in quadam longe posita civitate, singulorum solidorum singulos homines tonsori praebere mercedem. Quo ille comperto, Quamdiu ero, inquit, hac mendicitate contentus, ut trium denariorum stipem cum labore conquiram, cum possim illo pergens ingenti solidorum quaestu divitias congregare? |
| 3 | Itaque, sumens artis suae protinus instrumenta, expensis in sumptu omnibus quae hic multo tempore collecta servarat, ad urbem illam quaestuosissimam cum summo labore pervenit. Ubi cum, ea qua ingressus est die, secundum id quod compererat, ab unoquoque mercedem sui operis recepisset, ad vesperam se videns grandem solidorum numerum conquisisse, ad macellum laetus intendit, escas refectioni suae necessarias coempturus. |
| 4 | Quas cum coepisset magno solidorum pretio comparare, expensis in perexiguo victu universis quos acquisierat solidis, ne unius quidem denarii intulit lucrum. Cumque ita singulis diebus acquisitionem suam vidisset insumi, ut non solum nihil redigeret, sed vix ipsam quotidianae substantiae necessitatem posset explere, apud semetipsum recogitans, Revertar, inquit, ad civitatem meam, illumque repetam tenuissimum quaestum, ex quo mihi expleta omni corporis cura, quod ad sustentationem senectutis accresceret, quotidiana exuberantia conferebat. |
| 5 | Quod quamvis parvum videretur et tenue, non mediocrem tamen summam iugi pariebat augmento. Quaestuosior quippe mihi fuit ille nummorum quam iste solidorum imaginarius quaestus, ex quo non solum nihil exuberat quod recondam, sed etiam vix ipsa quotidiani victus necessitas sustinetur. Et idcirco rectius nobis est, hunc solitudinis huius tenuissimum fructum indirupta iugitate sectari, quem nullae saeculares curae, nullae mundanae distentiones, nulla cenodoxiae ac vanitatis arrodat elatio, nullae sollicitudines diurnae necessitatis imminuant. Melius est enim modicum iusto, super divitias peccatorum multas [Psal. XXXVI], quam affectare lucra illa maiora, quae etiamsi parata fuerint quaestuosissima conversione multorum, necessitate tamen mundanae conversationis et quotidianis distentionum diminutionibus absumentur. Melior namque est, secundum sententiam Salomonis, pugillus unus cum requie, quam duo pugilli cum labore et praesumptione spiritus [Eccles. IV]. Quibus illusionibus atque dispendiis omnes admodum infirmos necesse est implicari qui cum etiam de sua salute sint dubii, ipsique adhuc magisterio atque institutione egeant aliena, ad convertendos alios et regendos, diabolicis illusionibus instigantur; quique etiamsi potuerint lucri aliquid ex quorumdam conversione conquirere, impatientia sua atque inconditis moribus quidquid acquisierint perdunt. |
| 6 | Illud namque eis quod Aggaeus propheta describit, eveniet: Et qui mercedes congregat, mittet eas in sacculum pertusum (Aggaei I). Vere enim lucra sua in pertusum sacculum condit, qui quidquid per aliorum conversionem videtur acquirere, intemperantia cordis sui, et quotidiana animi distentione disperdit. Itaque fiet, ut dum uberiora lucra per aliorum credunt institutionem parare se posse, etiam sua correctione priventur. Sunt enim qui se divites ferunt, nihil habentes, et sunt qui se humiliant in multis divitiis [Prov. XIII], et Melior est vir in ignobilitate serviens sibi, quam qui dignitatem sibi acquirit, et indiget pane [Prov. XII]. |