Cassianus, Collationes, 2, 15, 6

monumenta.ch > Cassianus > 6
Cassianus, Collationes, 2, 15, V. De claudi cuiusdam curatione, quam idem est operatus <<< >>> VII. Quod charismatum virtus non in mirabilibus, sed in humilitate consistat.

Cassianus, Collationes, 2, 15, CAPUT VI. Quod meritum uniuscuiusque non ex signis debeat aestimari.

1	Hi itaque viri nihil sibi pro talium mirabilium virtute donabant, quia [Sic Paulus et Barnabas cum Lystrenses cives ob sanatum claudum divinos honores eis deferre vellent, Conscissis tunicis exsilierunt in turmas, clamantes et dicentes: Viri, quid haec facitis? Et nos mortales sumus similes vobis homines, etc. (Act. XIV).] non haec suo merito agi, sed Domini misericordia fatebantur, apostolicis verbis in admiratione signorum humanam gloriam refutantes: Viri fratres, inquiunt, quid admiramini in hoc, aut nos quid intuemini quasi nostra virtute aut potestate fecerimus hunc ambulare [Actor. III]? Nec quemquam in donis ac mirabilibus Dei, sed potius ex propriis virtutum fructibus praedicandum esse censebant, qui industria mentis et operum virtute generantur. Plerumque enim, ut supra iam dictum est (Cap. I), [Malos homines, id est, mortali culpa obstrictos, sed fideles, posse daemones eiicere, aliaque miracula quae per virtutes significantur, edere, et non raro edidisse, multis exemplis et auctoritatibus Scripturae compertum est. Saul enim postquam ab eo Dominus discesserat, Davidem innocentem persequens, cum in cuneum prophetarum venisset, facto super eum Spiritu Domini cum caeteris prophetavit (I Reg. XIX), unde exiit proverbium: Num et Saul inter prophetas (Matth. X)? Prophetavit et Caiphas homo impius, Quia pontifex erat anni illius (Ioan. XI). Fecit et Iudas miracula, dum in Christum credebat, eique adhaerebat: nam et potestatem cum aliis apostolis accepit, et gloriatus est cum aliis, quod sibi daemonia subiicerentur (Luc. X): Et tamen fur erat, et loculos habebat (Ioan. XII). Et ut D. Hieronymus sentire videtur, iam tum proditionem animo agitabat, idemque manifeste colligitur ex illis verbis Christi: Multi dicent in illa die: Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus, et in nomine tuo daemonia eiecimus? etc. (Matth. VII). Quibus non respondet ipsos mentiri, aut falsum dicere, quemadmodum responsurus esset, si non vere prophetassent, et daemones eiecissent, aut vera miracula non fecissent, sed tantum: Numquam novi vos. Notitia scilicet approbationis, ut vocant theologi. Paulus denique satis ostendit per fidem absque charitate miracula patrari posse, dum ait: Si habuero omnem fidem, ita ut montes transferam, charitatem autem non habuero, nihil sum, etc. (I Cor. XIII). Unde merito hic abbas superius (Cap. 1 huius collat.) hanc secundam causam huiusmodi signorum, seu curationum assignavit: Cum ob aedificationem Ecclesiae, vel eorum qui infirmos suos ingerunt, vel eorum qui curandi sunt, fidem, sanitatum virtus etiam a peccatoribus indignisque procedit. Verum hic amplius dicit etiam homines mente corruptos et reprobos circa fidem, id est, infideles, ut sunt Iudaei, pagani, haeretici, plerumque, id est, saepenumero, in nomine Domini et daemonia eiicere, et virtutes maximas operari, eosdemque in fine saeculi dicturos: Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus? etc. Quod quidem sane, et cum grano salis, ut dicitur, intelligendum est. Multis siquidem exemplis constat etiam per homines infideles vera miracula facta esse, ut et Chrysostomus (Homil. 25 in Matth.), et Hieronymus (Comment. in Matth.) docent. Nam Balaam, falsus alioquin et infidelis propheta, praeclaram de Christo eiusque ortu edidit prophetiam; et verba illa Domini: Multi dicent in illa die, etc., non solum ad fideles, verum etiam ad infideles referri possunt, ut iidem quoque auctores testantur. Possunt itaque mali et infideles, subinde invocato Christi nomine aut divina virtute, daemones expellere, aliaque miracula facere, si Deus eorum ministerio uti aut cum ipsis, ut instrumentis, concurrere dignetur, ad ipsorum aut aliorum utilitatem, aut ad manifestandam suam gloriam et virtutem: modo non id attendent aut praesumant ad confirmationem sui erroris aut falsi dogmatis, ut superius dictum est. Nam et Iulianus Apostata signo crucis facto daemones subito effugavit, teste Gregorio Nazianzeno (Orat. 1 in Iul.), et Historia Ecclesiastica (Theodoret. l. III, c. 3; Sozom. l. V, c. 2); et Epiphanius (Haeres. 30) refert de Iosepho homine Iudaeo, quod necdum credens, in nomine Iesu, hominem a daemonio obsessum liberaverit. Alius item Iudaeus apud Gregorium Magnum (Dial. l. III, c. 7), dum in templo Apollinis, ubi daemones convenerant, iaceret, eis deprehensus quod cruce signatus esset, eos confestim in fugam vertit clamantes: Vae, vae: vas vacuum, sed signatum. Caeterum cum miracula vera sint quaedam divina testimonia, secundum illud ad Hebraeos II: Contestante Deo signis, et portentis, et variis virtutibus (utitur enim Deus miraculis, quasi sigillo in testimonium et confirmationem veritatis, sicut utuntur reges et alii sigillo litteris apposito ad fidem faciendam), fieri nequit ut vel Iudaeus, vel haereticus, vel alius infidelis ad astruendam et comprobandam falsitatem miraculum ullum verum edat, aut daemones expellat, quod et inter miracula reponi potest. Unde sequitur neque haereticos, cum nihil aliud spectent nisi ut doctrinam erroneam quam profitentur stabiliant et confirment, neque Antichristum eiusque pseudoprophetas et pseudoapostolos miraculum ullum umquam fecisse (quod tamen haeretici saepe tentarunt) nec facturos esse: ut merito Apostolus omnia Antichristi signa et prodigia falsa, seu mendacia futura pronuntiarit (I Thess. II). De quo supra. Verum hic obiici posset miraculum illud Pauli Novatiani episcopi, quod narrat Socrates his verbis (Lib. VII, c. 17): Iudaeus quidam veterator Christianam fidem simulans, saepius baptizatus fuit: per quam fallaciam multas corrasit pecunias. Postquam autem multos ex variis sectis homines dolo ludificatus non habebat amplius quibus imponeret, tandem ad Paulum Novatianum episcopum venit; ait se magna cupiditate baptismatis recipiendi flagrare: per eius manum, ut illud assequatur, orat. Paulus eius probat institutum: verum se non prius illi baptismum daturum ait, quam sit fidei articulus institutus, diesque complures ieiuniis vacaverit. Iudaeus contra voluntatem ieiunare coactus, acriter instare uti baptismo donetur. Paulus quoniam illum tam obnixe baptismum petentem mora nolebat offendere, parat res ad baptismum necessarias. Cumque vestem candidam pro illo emisset, et alveum baptisterii aqua impieri iussisset, Iudaeum eo deduxit, ut illi baptismum impertiret. Verum aqua universa, divina quadam virtute, quae oculis cerni percipive non poterat, subito exhausta est. At cum neque episcopus, neque alii, qui aderant, accurate considerarent qua ratione id accidisset, sed aquam per foramen quod in imo alveo fuit, per quod etiam alias aquam solebant educere, effluxisse existimarent, alveum baptismi de integro, foraminibus undique in eo firme obturatis, diligenter implent. At cum Iudaeus esset secundo in alveum baptisterii deductus, aqua rursus penitus evanuit. Itaque Paulus: O homo, inquit, aut veteratoris partes agis, aut baptismum ignorans recepisti. Quare ubi ob miraculum a multis eo concursum erat, forte quidam Iudaeum de facie novit, eumque ab Attico episcopo Constantinopolitano baptizatum viderat. Hoc miraculum per Paulum Novatianum episcopum editum fuit. Hactenus Socrates, et ipse Novatianus. Ad hoc miraculum sibi obiectum respondens cardinalis Bellarminus, docet non fuisse miraculum Novatiani erroris, sed veri baptismi, quod perspicuum, inquit, est ex eo, quod idem Socrates subiungit, cognitum paulo post fuisse eum Iudaeum iam antea baptizatum ritu catholico ab Attico episcopo Constantinopolitano. Itaque Deus quia noluit irrideri baptismum in Ecclesia rite susceptum, non permisit impostorem Iudaeum ab haeretico episcopo iterum baptizari. Ita Bellarminus (Lib. de Notis Eccles. c. 14). Vide plura, si lubet, apud Baronium tomo quarto Annalium (Anno Christi 419, in fine), ubi docet hanc narrationem Socratis, hominis Novatiani, non carere suspicione falsitatis: ac demum concludit miraculum illud (ut verum fuisse credatur) cessisse in confirmationem potius catholicae veritatis, quam ad Pauli merita illustranda, quem Socrates laudibus ornat. Haec illi. Sed quod ab illis praetermissum, hic ex Nicephoro adiiciendum existimavi huic loco consentaneum. Sic enim ille postquam eamdem historiam enarravit: Non obiter, inquit, hoc quidem recensui: verum ut scire possimus gratiam divinam persaepe etiam se apud indignos exhibere, nullo inde contracto detrimento. Maxime vero illa admiratione digna est, quae sic varie rebus novis se ostendit per dignos simul, et aliquando etiam, si hoc usus postulet, per indignos. Haec Nicephorus: quae quatenus vera sint, aut falsa, ex dictis facile colligi potest: indignos enim hic vocare videtur, quos superius improbos et infideles diximus. Gratiam vero divinam intelligit gratiam miraculorum, ut ex antecedentibus liquet.] homines mente corrupti ac reprobi circa fidem, in nomine Domini et daemonia expellunt, et virtutes maximas operantur.
2	De quibus cum apostoli causarentur et dicerent, Praeceptor, vidimus quemdam in nomine tuo eiicientem daemonia, et prohibuimus eum, quia non sequitur nobiscum, licet eisdem ad praesens responderit Christus: Nolite prohibere, qui enim non est adversum vos, pro vobis est [Luc. IX]. Tamen eis in fine dicentibus, Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus, et in tuo nomine virtutes multas fecimus?
3	responsurum se esse testatur, quia numquam novi vos, discedite a me, operarii iniquitatis [Matth. VII]. Et idcirco etiam istos quibus hanc gloriam signorum atque virtutum pro merito sanctitatis ipse concessit, ne in his extollantur, admonet dicens: Nolite gaudere quia daemonia vobis subiiciuntur, gaudete autem quia nomina vestra scripta sunt in coelis [Luc. X].