monumenta.ch > Cassianus > 34
Cassianus, Collationes, 1, 9, XXXIII. Obiectio quod praedictae exauditionis fiducia tantum sanctis convenire videatur. <<<     >>> XXXV. De oratione intra cubiculum et clauso ostio facienda.

Cassianus, Collationes, 1, 9, CAPUT XXXIV. Responsio de diversis exauditionum causis.

1	Isaac: [Pergit Auctor explicare quibus mediis, rationibus et conditionibus facilius a Deo exaudiamur et impetremus quod petimus. Enumerantur autem hic sex conditiones e sacris litteris collectae, quae orationem solent reddere efficacem et impetratoriam, hoc est, iuvare ad impetrandum; nempe charitas fraterna, fides, perseverantia, eleemosynae, poenitentia, et afflictorum gemitus. Caeterum hae conditiones etsi multum valeant ad impetrandum, praesertim simul iunctae et concurrentes, non ita tamen ut infallibilem, certum et perpetuum habeant impetrationis effectum. Nulla enim est Dei promissio absoluta, qua certi efficiamur nos absolute quod petierimus impetraturos, positis illis conditionibus; cum semper intelligatur illa conditio: Si caetera requisita adsint. Quaenam vero sint illa, declarat div. Thomas his verbis (2-2, q. 83, art. 13): Ponuntur, inquit, quatuor conditiones quibus concurrentibus semper aliquis impetrat quod petit: ut scilicet pro se petat, necessaria ad salutem, pie et perseveranter. Quas conditiones iuverit hic paulo enucleatius explicare. Prima itaque conditio est ut pro se quisque petat. Non enim semper exaudiuntur etiam sancti, dum pro aliis orant; quando scilicet illi pro quibus orant digni non sunt qui accipiant, ut docet div. Augustinus tractatu 73 in Ioannem, idque colligit ex illis verbis Domini Ioan. XVI: Si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis. Exaudiuntur, inquit, omnes sancti pro seipsis: non autem pro omnibus exaudiuntur, sive amicis, sive inimicis, vel quibuslibet aliis; quia non utcumque dictum est, dabit, sed, dabit vobis. Secunda conditio est ut petantur necessaria, vel utilia ad salutem. Quam conditionem colligit idem Augustinus ex illis verbis: In nomine meo. Quodcumque enim, inquit, petimus adversus utilitatem salutis, non petimus in nomine Salvatoris; et tamen ipse Salvator est; non solum quando facit quod petimus, verum etiam quando non facit; quoniam quod videt peti contra salutem, non faciendo plus se exhibet Salvatorem. Novit enim medicus quid pro sua, quid contra salutem suam poscat aegrotus; et ideo contraria poscentis non facit voluntatem, ut faciat sanitatem: quapropter quando volumus ut faciat quodcumque petimus, non utcumque, sed in nomine eius, hoc est, in nomine Salvatoris petamus. Ita Augustinus. Verum efficacius illa conditio colligi posse videtur, ut colligit Auctor, ex illa Ioannis sententia: Haec est fiducia quam habemus ad Deum, quia quidquid petierimus secundum voluntatem eius, audit nos (I Ioan. V). Unde infert Augustinus: Ergo super his tantum plenam nos et indubitabilem iussit exauditionis habere fiduciam, quae non nostris commodis, nec solatiis temporalibus, sed Domini congruunt voluntati. Quod etiam in oratione Dominica admiscere praecipimur dicentes, Fiat voluntas tua, scilicet, non nostra (Vide Bellarm. lib. I de Bon. Oper. cap. 9). Tertia conditio ut pie petamus et oremus. Pietas autem haec quinque conditiones includit, secundum div. Thomam ubi supra: fidem, spem, charitatem, humilitatem et devotionem. Quarta conditio ut perseveranter oremus. Hanc enim conditionem Christus inculcatam voluit duabus illis parabolis, altera importuni amici panes intempesta nocte ab amico petentis, Lucae XI; altera viduae improbum iudicem importune sollicitantis; Lucae XVIII. Nec aliud significare voluit illis verbis: Oportet semper orare et numquam deficere, ut plenius sequenti collatione declarabitur.] Diversas exauditionum causas esse secundum animarum diversum ac varium statum evangelica sive prophetica testantur eloquia. Habes enim in duorum consensione fructum exauditionis Dominica voce signatum, secundum illud: Si duo ex vobis consenserint super terram, de omni re quamcumque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in coelis est [Matth. XVIII]. Habes aliam in fidei plenitudine quae grano sinapis comparatur.
2	Si enim, inquit, habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis monti huic: Transi hinc, et transibit, et nihil impossibile erit vobis [Matth. XVII]. Habes in assiduitate orationum, quam propter indefessam petitionum perseverantiam importunitatem sermo Dominicus nominavit. Amen, amen dico vobis, quia si non propter amicitiam, vel propter importunitatem eius surget et dabit ei quantum opus habuerit (Lucae XI). Habes in eleemosynarum fructu: Include, inquit, eleemosynam in corde pauperis, et ipsa orabit pro te in tempore tribulationis [Eccle. XXIX]. Habes in emendatione vitae et operibus misericordiae, secundum illud: Dissolve colligationes impietatis, solve fasciculos deprimentes (Isaiae LVIII). Et post pauca, quibus infructuosi ieiunii sterilitas castigatur: Tunc, inquit, invocabis, et Dominus exaudiet te; et clamabis, et dicet: Ecce adsum (Ibid.). Nonnumquam sane exaudiri etiam tribulationum nimietas facit, secundum illud: Ad Dominum, cum tribularer, clamavi, et exaudivit me [Psal. CXIX]. Et iterum: Ne afflixeritis advenam; quia si clamaverit, exaudiam eum, quia misericors sum [Exod. XXII]. Videtis ergo quot modis obtineatur exauditionis gratia, ut nullus ad impetranda ea quae salutaria sunt et aeterna, conscientiae suae desperatione frangatur.
3	Ut enim miseriarum nostrarum contemplatione concedam, nos omnibus illis, quas supra memoravimus, penitus destitutos esse virtutibus, et nec illam nos habere laudabilem duorum consensionem, nec illam fidem grano sinapis comparatam, nec illa opera pietatis quae propheta describit; num vel importunitatem quae omni volenti suppeditat, habere non possumus?
4	Per quam etiam solam daturum se Dominus quidquid oratus fuerit repromittit. Et idcirco absque haesitationis infidelitate precibus insistendum est; obtenturosque nos earum iugitate cuncta quae secundum Deum poposcerimus, minime dubitandum. Hortatur enim nos Dominus volens ea quae sunt aeterna coelestiaque praestare, ut eum importunitate nostra quodammodo coarctemus, qui importunos nos non modo non despicit nec refutat, sed etiam invitat et laudat; eisque praestiturum se quidquid perseveranter speraverint, benignissime pollicetur dicens, Petite et accipietis, quaerite et invenietis, pulsate et aperietur vobis. Omnis enim qui petit accipit, et qui quaerit invenit, et pulsanti aperietur (Lucae XI). Et iterum: Omnia quaecumque petieritis in oratione credentes, accipietis et nihil impossibile erit vobis [Matth. XXI]. Et idcirco si cunctae nos exauditionum quas praediximus causae omnino deficiunt, saltem animet nos importunitatis instantia, quae absque ulla vel meriti vel laboris difficultate in cuiuscumque volentis sita est potestate. Pro certo autem non exaudiendum se supplicans quisque non dubitet, cum se dubitaverit exaudiri.
5	Quod autem infatigabiliter Domino supplicandum sit, etiam illo beati [Sic enim Gabriel archangelus Danielem allocutus est: Noli metuere, Daniel, quia ex die primo quo posuisti cor tuum ad intelligendum, ut te affligeres in conspectu Dei tui, exaudita sunt verba tua, et ego veni propter sermones tuos (Dan. X). Ubi div. Hieronymus: Quaeritur, inquit, si statim exauditus est, cur non statim missus est angelus, sed per unum et viginti dies dilatus eius ad Danielem adventus? videlicet data est Danieli per moram occasio amplius Deum deprecandi, ut ex eo quod plus desiderat per laborem, plus etiam per revelationem angeli audire mereatur.] Danielis docemur exemplo, quod exauditus a prima die qua coepit orare, post primam et vicesimam diem consequitur suae petitionis effectum [Daniel. X]. Unde non debemus nos quoque a coepta orationum nostrarum intentione cessare, [Div. Augustinus serm. 5 de Verbis Domini sec. Matth.: Cum aliquando, inquit, tardius dat, commendat dona, non negat. Diu desiderata dulcius obtinentur, cito autem data vilescunt: pete, quaere, insta; petendo et quaerendo crescis, ut capias. Servat tibi Deus quod non vult cito dare, ut tu discas magna magne desiderare (Vide D. Hieronymum in Habacuc cap. I).] si nos exaudiri tardius senserimus, ne forte aut exauditionis gratia dispensatione Domini uti iter differatur; [Attende hic angelorum unum ex praecipuis erga nos officium ac ministerium, quod est preces nostras divinae bonitati offerre, easque suis itidem precibus iuvare et commendare, et divina nobis beneficia procurare, et quodammodo ad nos deferre. Quod ex multis Scripturae locis manifestum est. Genes. XXVIII: Vidit Iacob in somnis scalam stantem super terram, et cacumen eius tangens coelos. Angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per eam, et Dominum innixum scalae. Quorsum hoc? nisi ut, quod res ipsa et Scriptura indicat, causas agant hominum quibus ministrant, et regnorum ac principatuum quibus praesunt. Ascendunt quippe angeli ut preces nostras Deo offerant, descendunt ad nos ut eius beneficia nobis procurata et impetrata ad nos deferant. Hinc libri Iudicum cap. XIII legimus angelum nascituri Samsonis praenuntium ascendisse in coelum cum flamma holocausti. Quo significatur Angelum quodammodo detulisse in coelum ante conspectum Domini sacrificium Manue in gratiarum actionem oblatum. Ad haec Tobiae XII. Angelus Raphael his eum verbis alloquitur: Quando orabas cum lacrymis, et sepeliebas mortuos, ego obtuli orationem tuam Domino. Deinde in Graeco ibidem postea subditur: Ego sum Raphael unus ex septem angelis sanctis qui Deo offerunt preces sanctorum. Confirmatur ex Actorum X, ubi angelus ad Cornelium orantem ingressus, ait: Orationes tuae et eleemosynae tuae ascenderunt in memoriam in conspectu Dei. Et infra: Exaudita est oratio tua, et eleemosynae tuae commemoratae sunt in conspectu Dei. Commemoratae sunt, inquit, scilicet ab ipso angelo; quae est explicatio illius, Ascenderunt. Dicuntur enim preces ascendere in memoriam in conspectu Dei, cum a sanctis spiritibus divinae Maiestati quodammodo repraesentantur, et commemorantur. Sed clarius id probatur ex Apocalyps. cap. VIII, ubi dicitur angelus stetisse ante altare, habens thuribulum aureum, et data illi incensa multa, ut daret de orationibus sanctorum omnium super altare aureum quod est ante thronum Dei. Et ascendit, inquit, fumus incensorum de orationibus sanctorum de manu angeli coram Deo. His accedit auctoritas Ecclesiae, quae in sacro canone Missae sic orat: Supplices te rogamus, omnipotens Deus, iube haec (vota, scilicet, precesque sacerdotis et totius populi) perferri per manus sancti angeli tui in sublime altare tuum, in conspectu divinae Maiestatis tuae, etc., ubi angelum singulari numero positum esse pro plurali annotant expositores. Postremo accedunt et SS. Patrum testimonia. Nam D. Augustinus non solum id fieri, sed etiam cur et quomodo fiat, disserit in epistol. 120; ubi exponens illud psalmi vigesimi primi: Annuntiabitur Domino generatio ventura, ita subdit: Non ait: Annuntiabitur Dominus generationi venturae, sed Annuntiabitur Domino generatio ventura. Quod non sic accipiendum est, tamquam nescienti aliquid annuntietur, ut sciat; sed sicut annuntiant angeli, non solum nobis beneficia Dei, verum etiam illi preces nostras. Nam scriptum est Tobiae XII in Graeco, ubi angelus hominibus dicit: Ego obtuli memoriam orationis vestrae; non ut tunc Deus noverit quid velimus vel quo indigeamus: Novit enim Pater vester, ait Dominus, quid vobis necessarium sit, priusquam petatis ab eo; sed quia necesse habet rationalis creatura obtemperans Deo temporales causas ad aeternam veritatem referre, sive petendo quid erga se fiat, sive consulendo quid faciat; qui pius mentis affectus est, ut ipsa construatur, non ut Deus instruatur. Rupertus lib. IX de Victoria Verbi cap. 8: Scire debemus, inquit, sanctos angelos inter Deum et homines Dei servos esse administratores; et nos in conspectu eorum psallere, et orare, eosque semper esse paratos ad offerendas Deo orationes Ecclesiae. Div. Bernardus serm. 7 in Cantica: Credimus, ait, angelos sanctos astare orantibus, offerre Deo preces, et vota hominum; ubi tamen sine ira et disceptatione levari puras manus perspexerint. Et infra sic sanctos angelos alloquitur: Quis dabit mihi per vos, o benigni principes, petitiones meas innotescere apud Deum? Non enim Deo, cui etiam cogitatio hominis confitetur; sed apud Deum, hoc est, ipsis, qui cum Deo sunt tam beatis virtutibus quam et carne solutis spiritibus.] aut angelus divinum ad nos beneficium delaturus, [Egredi dicitur angelus a facie Dei, non quod ab eius notitia et potentia, praesentiave, per quam ubique est, discedat, aut eius beatifica visione privetur; sed quia, peracta pro nobis supplicatione et intercessione apud Deum, divina nobis beneficia delaturus vel nuntiaturus ad nos advenit. Nam, ut ait Apostolus, Omnes sunt administratorii spiritus in ministerium missi, propter eos qui haereditatem capiunt salutis (Heb. I). Neque tamen, ait B. Gregorius (Lib. II Moral. cap. 3), sic a divina visione foras exeunt, ut internae contemplationis gaudiis priventur; quia si Conditoris aspectum exeuntes amitterent, nec iacentes erigere nec ignorantibus vera nuntiare possent; fontemque lucis, quem egredientes ipsi perderent, caecis nullatenus propinarent. In hoc itaque est natura angelica a naturae nostrae conditione distincta, quod nos et loco circumscribimur, et caecitatis ignorantia coarctamur, angelorum vero spiritus loco quidem circumscripti sunt, sed tamen eorum scientia longe super nos incomparabiliter dilatatur. Et mittuntur igitur, et assistunt: quia per hoc, quod circumscripti sunt, exeunt; et per hoc quod intus quoque praesentes sunt, numquam recedunt. Et faciem ergo Patris semper vident (Matth. XVIII), et tamen ad nos veniunt; quia et ad nos spiritali praesentia foras exeunt, et tamen ibi se unde recesserant per internam contemplationem servant. Sic Gregorius. Porro qualiter bonus angelus divinum ad nos beneficium delaturus, ut hic habetur, interdum diabolo resistente remoretur, sive retardetur, cum constet minimum angelum bonum potentiorem esse etiam supremo angelo malo, quia, ut docet S. Thomas (1 p., q. 109, art. 4), in Angelis praeponderat et praevalet ordo gratiae ordini naturae; breviter explicat Rupertus his verbis (Lib. IX de Victor. Verbi cap. 6): Unde malo angelo virtus pugnandi adversus bonum angelum, eique resistendi? Ex hominum vel populorum peccatis. Ubi fit ista pugna inter bonos et malos angelos? In campo iustitiae, in conflictu iudicii, ipso spectatore ac iudice Deo. Sed quomodo boni et mali angeli pugnant inter se? Malus pugnat accusando, bonus defendendo. In quantum est magna et vera accusatio mali angeli, in tantum est tarda et invalida defensio boni, etc.] a facie Omnipotentis egressus resistente diabolo remoretur, quem certum est transmissum muneris desiderium ingerere non posse, si nos a propositae petitionis intentione cessasse repererit.
6	Quod etiam supradicto prophetae proculdubio accidere potuisset, nisi virtute incomparabili in primum atque vicesimum diem orationum suarum perseverantiam protelasset. Ab huius igitur fidei confidentia nulla penitus desperatione frangamur, cum orationem nostram nos obtinuisse minime senserimus, nec haesitemus super Domini sponsione dicentis: Omnia quaecumque petieritis in oratione credentes, accipietis [Matth. XXIV]. Retractare namque nos convenit illam beati Ioannis evangelistae sententiam, qua ambiguitas huius quaestionis evidenter absolvitur: Haec est, inquit, fiducia quam habemus ad Deum, quia quidquid petierimus secundum voluntatem eius, audit nos [I Ioan. V]. Ergo super his tantum plenam nos et indubitabilem iussit exauditionis habere fiduciam, quae non nostris commodis nec solatiis temporalibus, sed Domini congruunt voluntati.
7	Quod etiam in oratione Dominica admiscere praecipimur dicentes: Fiat voluntas tua [Matth. VI], scilicet, non nostra. Si enim et illud Apostoli recordemur, quoniam quid oremus secundum quod oportet, nescimus [Rom. VIII], intelligimus nonnumquam saluti nostrae contraria postulare, et commodissime nobis ab eo qui utilitates nostras rectius quam nos ac veracius intuetur, ea quae poscimus denegari.
8	Quod illi quoque magistro gentium accidisse non dubium est, cum oraret auferri a se angelum Satanae qui utiliter ad colaphizandum eum appositus fuerat Domini voluntate, dicens: Propter quod ter Dominum rogavi, ut discederet a me, et dixit mihi: Sufficit tibi gratia mea; nam virtus in infirmitate perficitur [I Cor. XII]. Quem sensum etiam [Id est, secundum humanam naturam a se assumptam, et eam orando repraesentans. Christo enim ut homini, non ut Deo, orare convenit, cum sit Patri aequalis secundum divinitatem. Neque sic ex persona hominis assumpti orasse dicitur, quasi in Christo alia sit persona Verbi, alia hominis assumpti, ut docuit impius haeresiarcha Nestorius; sed dicitur orans ex persona hominis assumpti, ob rationem modo dictam, quia non ut Deus, sed quatenus homo orabat, et nunc orat; quemadmodum ait Apostolus ad Hebraeos VII: Semper vivens ad interpellandum pro nobis. (Vide S. Tho. 2-2, q. 83, art. 10, et Leonard. Less. lib. II de Iustitia, cap. 37.)] Dominus orans ex persona hominis assumpti, ut formam quoque orandi nobis, quemadmodum et caetera, suo praeberet exemplo, ita cum oraret expressit: Pater, si possibile est, transeat a me calix iste: verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu [Matth. XXVI], [Sic S. Agatho pontifex in VI synodo oecumenica definivit: Praedicamus in Christo duas voluntates (divinam scilicet et humanam) non contrarias, iuxta quod impii asserunt haeretici, sed sequentem eius humanam voluntatem, et non resistentem, sed potius subiectam divinae eius atque omnipotenti voluntati. Sic ibi. Porro de hac voluntatum in Christo plenissima concordia consulendi sunt interpretes illius sententiae, quae hic citatur ex Matthaeo, et doctores super Magistrum ad dist. 17 lib. III Sentent.] cum utique eius a Patris voluntate non discreparet voluntas. Venerat enim salvare quod perierat [Matth. XVIII], et dare animam suam redemptionem pro multis [Matth. XX], de qua ipse dicit: Nemo tollit animam meam a me, sed ego pono eam a meipso.
9	Potestatem habeo ponendi eam, et potestatem habeo iterum sumendi eam [Ioan. X]. Ex cuius persona super unitate voluntatis suae quam cum Patre iugiter possidebat, per beatum quoque David in Psalmo tricesimo nono ita cantatur: Ut facerem voluntatem tuam, Deus meus, volui. Nam et sic de Patre legimus: Sic enim Deus dilexit mundum, ut unigenitum Filium suum daret [Ioan. III]. Et de Filio nihilominus invenimus, Qui dedit semetipsum pro peccatis nostris [Galat. II]. Et quemadmodum de illo refertur: Qui etiam proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit eum [Rom. VIII]: ita de isto narratur, Oblatus est quia ipse voluit (Isaiae LIII). Et ita Patris et Filii voluntas una per omnia designatur, ut etiam in ipso resurrectionis Dominicae sacramento operatio non dissona fuisse doceatur.
10	Nam sicut resurrectionem corporis eius Patrem operatum beatus Apostolus praedicat dicens: Et Deum Patrem qui suscitavit eum a mortuis [Galat. I], ita Filius suscitaturum se templum sui corporis protestatur, Solvite, inquiens, templum hoc, et ego in tribus diebus suscitabo illud [Ioan. II]. Et idcirco his quae praediximus exemplis Dominicis eruditi, cunctas obsecrationes nostras simili nos quoque debemus oratione concludere, et hanc vocem cunctis petitionibus nostris semper adiungere, Verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu [Matth. XXVI]. Satis vero constat illum trinae orationis numerum qui solet in congregationibus fratrum ad concludendam synaxim celebrari, eum qui intento animo [Negationis particulam, quae in editione Plantiniana hic desideratur, ex Dionysio et aliis reposuimus. Sic enim Dionysius paraphrastes hunc locum reddidit: Postremo satis constat quod ille ternarius orationis, qui fieri solet in congregationibus fratrum ad concludendam synaxim, observari non possit ab eo qui intento animo non orat. Porro multi codices habent: Illum trinae curvationis numerum, etc., quod eodem recidit. Spectare enim videtur Auctor locum illum Matthaei XXVI, ubi Christus legitur in horto, positis genibus orasse, tertio eumdem illum sermonem dicens: Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste; verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu. Ad cuius imitationem, quantum ex hoc loco colligitur, solebant illi monachi, antequam de Ecclesia, seu conventu, quam hic vocat synaxim, egrederentur, peracto nimirum officio, trina supplicatione et genuum curvatione Deum adorare; quod cum magna devotione, et attentione, seu reverentia, faciendum hic Auctor admonet, quemadmodum et div. Benedictus (Cap. 52 Reg.): Expleto opere Dei, omnes cum summo silentio exeant; et agatur reverentia Deo, etc.] non supplicat, observare non posse.

Cassianus HOME
bav560.198 csg574.228 ubbB_V_0013.88v

Cassianus, Collationes, 1, 9, XXXIII. Obiectio quod praedictae exauditionis fiducia tantum sanctis convenire videatur. <<<     >>> XXXV. De oratione intra cubiculum et clauso ostio facienda.
monumenta.ch > Cassianus > 34

© 2006 - 2025 Monumenta Informatik