Cassianus, Collationes, 1, 06, 6

monumenta.ch > Cassianus > 6
Cassianus, Collationes, 1, 6, V. Obiectio quemadmodum ipse Deus dicatur creare mala. <<< >>> VII. Interrogatio an reus sit, qui iusto intulit mortem, cum iustus habeat de morte mercedem?

Cassianus, Collationes, 1, 6, CAPUT VI. Responsio super interrogatione proposita.

1	Theodorus: Nonnumquam solet Scriptura divina abusive mala pro afflictionibus ponere, non quia per naturam proprie mala sint, sed secundum hoc quod ab his sentiantur mala quibus utiliter inferuntur. Hominibus etenim disputans divina censura, necesse est ut humanis verbis et affectibus eloquatur. Etenim sectio vel ustio salutaris quae illis qui ulcerum contagione putrefacti sunt pie infertur a medico, mala a tolerantibus creditur; nec equo calcar, nec emendatio suavis est delinquenti.
2	Omnes etiam disciplinae his qui erudiuntur amarae sentiuntur ad praesens, sicut Apostolus dicit: Omnis autem [Disciplina pro Dei castigatione sumitur: Graece παιδεία, vocabulum deductum a puero, quo proprie significatur institutio coniuncta cum castigatione morum ac vitiorum eius qui instituitur, qualis est institutio puerorum. Unde D. Basilius (In principio Prov.): Disciplina, inquit, est quaedam inductio utilis, quae saepe cum labore vitiorum maculas purgat. Quae quidem in praesentiarum non videtur esse gaudii, sed moeroris: verum postremo fructum salutarem et quietum per ipsam exercitatis reddit. Quemadmodum enim parvi pueri doctrinam despicientes, ob ferulas flagellaque quae magistri et paedagogi adhibere solent, attentius dictata suscipiunt: et ipse sermo ante plagas non auditur; post verbera doloresque, veluti statim apertis auribus, excipitur ratio et memoria custoditur: sic accidit et iis qui divina audiunt praecepta, et ad ea servanda se negligenter habent. Nam postquam disciplina eis inflicta est a Deo, tunc quae moleste semper illis inculcabantur divina mandata, quasi iam primum in aures ipsorum cadant, suscipiuntur.] disciplina in praesenti non videtur esse gaudii, sed moeroris; postea autem fructum pacatissimum his qui per se exercitati sunt reddet iustitiae [Hebr. XII]. Et [Verba sunt Salomonis Prov. III, quae more suo citat Apostolus Hebr. XII, iuxta translationem LXX, quae tamen a Vulgata versione non discrepat, nisi in eo quod sequitur: flagellat autem omnem filium quem recipit. Pro quo Hieronymus ex Hebraeo sic vertit: Et quasi pater in filio complacet sibi. Quae tamen sensum reddunt non valde diversum ab eo quem LXX expresserunt. Parum enim differunt: flagellat omnem filium quem recipit, et castigat, ut pater filium in quo sibi complacet, id est, quem valde amat. Similia sunt verba Moysis Deuter. VIII, ubi, postquam meminisset afflictionum populi Israelitici, ait: Ut recogites in corde tuo quia sicut erudit filium suum homo, sic Dominus Deus tuus erudivit te, ut custodias mandata Domini Dei tui, etc. Et Proverb. XIII: Qui parcit virgae, odit filium suum; qui autem diligit illum, instanter erudit: Ubi erudire pro castigare sumitur, sicut disciplina pro castigatione, ut dictum est. Denique Apoc. III: Ego quos amo arguo et castigo; ubi quos positum pro quoscumque, nam Graece habetur: ἐγὼ ὅσους ἐὰν φιλῶ, ego quoscumque amo.] quem diligit Dominus, corripit; flagellat autem omnem filium quem recipit.
3	Quis enim est filius quem non corripit Pater [Ibid. et Proverb. III]? Itaque mala nonnumquam poni pro afflictionibus solent, secundum illud: Et poenituit Deum super malitiam quam locutus est ut faceret eis, et non fecit [Ierem. XXVI]. Et iterum: Quia tu, Domine, misericors et miserator, patiens et multum misericors, et poenitens in malitiis [Ioel. II], id est, super tribulationibus et aerumnis quae nobis pro peccatorum nostrorum meritis inferre compelleris. Quas sciens utiles esse nonnullis, ita alius propheta, utique non invidens saluti eorum, sed consulens imprecatur: [Ita LXX. Vulgata autem versio: Indulsisti genti, Domine, indulsisti genti, numquid glorificatus es? Ubi D. Hieronymus: Mala, inquit, quae LXX posuerunt, in Hebraico non habentur, sed quia supra dixerat: Ideo induxisti, et perdidisti, et tulisti omne masculum eorum, eumdem sensum secuti, addiderunt de suo, mala; ut qui gloriosi in terra sunt, malis duplicibus opprimantur.] Adde illis mala, Domine, adde mala gloriosis terrae.
4	Et ipse Dominus, Ecce, inquit, inducam super eos mala [Ierem. XI], id est, dolores ac vastitates, quibus in praesenti salubriter castigati ad me, quem in rebus prosperis contempserunt, reverti tandem ac festinare cogantur. Ideoque haec principalia esse mala non possumus definire, multis enim ad bonum proficiunt, et causas aeternorum pariunt gaudiorum.
5	Et idcirco ut ad quaestionem propositam recurramus, universa quae putantur mala nobis ab inimicis vel a quibuscumque aliis irrogari, non sunt credenda mala esse, sed media. Non enim talia invenientur qualia putat esse ille qui intulit animo furibundo, sed qualia senserit ille qui sustinet. [Augustinus lib. I de Civit. Dei, cap. 11: Mala mors putanda non est, quam bona vita praecesserit. Neque enim facit malam mortem, nisi quod sequitur mortem. Cum igitur Christiani noverint longe meliorem fuisse religiosi pauperis mortem inter lingentium canum linguas, quam impii divitis in purpura et bysso, horrenda illa genera mortium quid mortuis obfuerunt, qui bene vixerunt? Lactantius lib. III Institut. cap. 19: Si quis nos roget utrumne mors sit bonum, an malum? respondebimus qualitatem eius ex vitae ratione pendere. Nam sicut vita ipsa bonum est, si cum virtute vivitur, malum si cum scelere; ita et mors ex praeteritis vitae actibus ponderanda est. Ita fit ut si vita in Dei religione transacta sit, mors malum non sit, quia translata est ad immortalitatem; sin aliter, malum sit necesse est, quoniam ad aeterna supplicia transmittit (Luc. XVI).] Ideoque cum illata fuerit mors viro sancto, non ei malum illatum esse credendum est, sed medium quiddam.
6	Quod cum peccatori malum sit, iusto requies et absolutio fit malorum. [Sic legit etiam hunc locum D. Augustinus in annotationibus in Iob: Mors, inquit, viro requies, cuius vita abscondita est. Vel quia coram Deo, vel quia paucis nota. De ea vero morte accipiendum, per quam morimur mundo. Haec Augustinus. In Vulgata autem editione non leguntur illa verba, mors viro requies, sed haec tantummodo, viro cuius abscondita est via. Sicut in Graeco οὗ ἡ ὁδὸς ἀπεκρύβη. Unde patet vocem iusto esse addititiam, et legendum: cuius via abscondita est, non vita.] Mors enim viro iusto requies, cuius vita abscondita est (Iob III). Et ideo nec vir iustus ex hac aliquid perpetitur detrimenti qui nihil pertulit novi; sed id quod ei accessurum fuerat necessitate naturae, inimici nequitia non sine praemio vitae perennis excepit, ac debitum mortis humanae, quod inexcusabili lege reddendum est, cum fructu uberrimo passionis ac magnae remunerationis mercede persolvit