Cassianus, Collationes, 1, 5, CAPUT XVI. De significatione septem gentium quarum Israel accepit terras, et quare alibi septem et alibi multae gentes esse dicantur.
| 1 | Hae sunt septem gentes quarum terras egressis ex Aegypto filiis Israel daturum se Dominus repromittit. Quae omnia secundum Apostolum cum in figura contigerint illis, ad nostram commonitionem scripta debemus accipere. Ita enim dicitur: Cum introduxerit te Dominus Deus tuus in terram quam possessurus ingredieris, et deleverit gentes multas coram te, Hethaeum et Gergezaeum et Amorrhaeum et Chananaeum et Pherezaeum et Evaeum et Iebusaeum, septem gentes multo maioris numeri quam tu es, et robustiores te, tradideritque eas Dominus tibi, percuties eas usque ad internecionem [Deuter. VII]. Quod vero multo maioris numeri esse dicuntur, haec est ratio, quia plura sunt vitia quam virtutes. Et ideo in catalogo quidem dinumerantur septem nationes, in expugnatione vero earum sine numeri ascriptione ponuntur. |
| 2 | Ita enim dicitur: Et deleverit gentes multas coram te. Numerosior enim est quam Israel, carnalium passionum populus, qui de hoc septenario fomite vitiorum ac radice procedit. Exinde enim pullulant homicidia, contentiones, haereses, furta, falsa testimonia, blasphemiae, comessationes, ebrietates, detractiones, ludicra, turpiloquium, mendacia, periuria, stultiloquia, scurrilitas, inquietudo, rapacitas, amaritudo, clamor, indignatio, contemptus, murmuratio, tentatio, desperatio, multaque alia quae commemorare perlongum est. |
| 3 | Quae cum a nobis levia iudicentur, quid de illis Apostolus senserit, vel quam super his sententiam tulerit, audiamus: Neque murmuraveritis, inquit, sicut quidam illorum murmuraverunt, et ab exterminatore perierunt [I Cor. X]. Et de tentatione: Neque tentemus Christum, sicut quidam illorum tentaverunt, et a serpentibus perierunt [Ibidem]. De detractione: Noli diligere detrahere, ne eradiceris [Eccles. XVIII]. Et de desperatione: Qui desperantes semetipsos tradiderunt impudicitiae in operationem omnis erroris, in immunditiam [Ephes. IV]. Quod vero clamor, sicut ira et indignatio et blasphemia condemnetur, eiusdem Apostoli vocibus manifestissime perdocemur ita praecipientis: Omnis amaritudo, et ira, et indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis, cum omni malitia [Ephes. IV]; aliaque complura his similia. |
| 4 | Quae cum sint multo maioris numeri quam virtutes, devictis tamen illis octo principalibus vitiis, ex quorum natura eas certum est emanare, omnes protinus conquiescunt, ac perpetua pariter cum his internecione delentur. De gastrimargia namque nascuntur comessationes, ebrietates; de fornicatione, turpiloquia, scurrilitas, ludicra, ac stultiloquia; de philargyria, mendacium, fraudatio, furta, periuria, turpis lucri appetitus, falsa testimonia, violentia, inhumanitas ac rapacitas; de ira, homicidium, clamor et indignatio; de tristitia, rancor, pusillanimitas, amaritudo, desperatio; de acedia, otiositas, somnolentia, importunitas, inquietudo, pervagatio, instabilitas mentis et corporis, verbositas, curiositas; de cenodoxia, contentiones, haereses, iactantia, ac praesumptio novitatum; de superbia, contemptus, invidia, inobedientia, blasphemia, murmuratio, detractio. |
| 5 | Quod autem hae pestes etiam robustiores sint, manifeste naturae ipsius impugnatione sentimus. Fortior enim militat in membris nostris oblectatio carnalium passionum vel vitiorum, quam studia virtutum, quae non nisi summa contritione cordis et corporis acquiruntur. Si autem et illas innumerabiles hostium catervas spiritalibus oculis contempleris, quas beatus Apostolus enumerat dicens: Non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem, sed adversus principatus, adversus potestates, adversus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritalia nequitiae in coelestibus [Ephes. VI]; et illud quod de viro iusto, in nonagesimo dicitur psalmo: Cadent a latere tuo mille, et decem millia a dextris tuis; liquido pervidebis, quod multo maioris sint numeri, et validiores quam nos, carnales scilicet atque terreni, quippe cum illis spiritalis, atque aeria concessa substantia sit [Vide collat. 7 et 12]. |