Cassianus, Collationes, 1, 02, 1

monumenta.ch > Cassianus > 1
>>> Cassianus, Collationes, 1, 2, II. Discretionis utilitas ex disputatione abbatis Antoniidemonstratur.

Cassianus, Collationes, 1, 2, CAPUT PRIMUM.

1	Degustato itaque matutino sopore, cum ortum lucis tandem nobis claruisse gaudentes, repromissam narrationem reposcere coepissemus, [Haec secunda collatio abbatis Moysis: cuius itidem summam Photius paucis verbis complexus est (Photius Bibliot. G. 197).] beatus Moyses ita exorsus est: Cum videam vos tanti desiderii ardore flammatos, ut ne ipsum quidem parvissimum quietis momentum, quod spiritali collationi subtrahens, refectioni carnis malueram deputare, ad requiem credam vestri corporis profecisse, mihi quoque hunc vestrum consideranti fervorem sollicitudo maior incumbit.
2	Necesse est enim etiam me in persolvendo debito, tanto maiorem devotionis curam gerere, quanto vos attentius video illud expetere, secundum illam sententiam: [Ita secundum versionem LXX Interp. Vulgatus vero sic: Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam, et statue cultrum in gutture tuo, etc. Cuius sententiae varia expositio tum litteralis et germana, tum mystica et spiritualis a Patribus proponitur (Vide Delrium in Adagial. p. 2). Mysticus inter alios est hic sensus quem sequitur Auctor, quo docet magistrum tanto maiori sollicitudine discipulis satisfacere, quanto maiorem illorum fervorem et attentionem esse animadverterit. Sic etiam ferme D. Ambrosius lib. I Offic. cap. 22 hinc probat referendam gratiam, si quis ab aliquo beneficium acceperit, et imitandam nobis naturam terrarum, quae susceptum semen multiplicatiori solet numero reddere quam acceperit.] Si sederis coenare ad mensam potentis, sapienter intellige quae apponuntur tibi, et immitte manum tuam, sciens quia talia oportet te praeparare [Prov. XXIII sec. LXX]. Quamobrem de bono discretionis eiusque virtute dicturi, in quam sermo nocturnae collationis ingressus, finem nostrae disputationi dedit, congruum credimus eius excellentiam Patrum primo consignare sententiis, ut cum patuerit quid de illa senserint vel pronuntiaverint maiores nostri, tum prolatis tam antiquis multorum quam recentibus ruinis et casibus qui, pro eo quod minus eam fuerant assecuti, pernicioso deiecti sunt lapsu, in quantum possumus, utilitates eius et commoda retractemus: quibus discussis quemadmodum excolere eam atque expetere debeamus, considerantes meriti eius et gratiae pondus, efficacius instruamur.
3	Est enim non mediocris quaedam virtus, nec quae humana passim valeat industria comprehendi, nisi divino fuerit munere gratiaque collata. Siquidem inter nobilissima Spiritus sancti dona, hanc quoque ita legimus ab Apostolo numerari: Alii datur per spiritum sermo sapientiae; alii fides in eodem spiritu; alii gratia sanitatum in uno spiritu [I Cor. XII]. Et post pauca: [Dona Spiritus sancti, seu gratias quas vocant gratis datas, ab Apostolo et ex Apostolo hic recensitas egregie explicat D. Thomas tam in commentario, quam in Summa Theologica (1-2 q. 112 a. 4), per discretionem spirituum intelligens cognitionem cordis humani et secretorum eius. Sicut enim, inquit, prophetia datur ad cognoscenda et manifestanda futura contingentia quae solius Dei est cognoscere, ita discretio spirituum ad manifestanda occulta cordium quae solus Deus scrutatur: ut scilicet homo discernere possit quo spiritu aliquis moveatur ad loquendum et operandum, puta utrum spiritu charitatis, vel invidia, iuxta illud I Ioan IV: Nolite omni spiritui credere, sed probate spiritus si ex Deo sint. Paulo latius sumere videtur D. Ambrosius dum ait: Discretio spirituum, ut intelligat et iudicet, quod dicitur, an Spiritus sancti sit an mundani. Latissime vero hic accipit abbas pro iudicio discretionis quam Apostolus (Hebr. V) vocat discretionem boni et mali, seu facultate discernendi inter verum et falsum, bonum et malum, appetendum et fugiendum, quae nihil aliud est quam vera et Christiana prudentia quam divus Augustinus lib. I de libero Arbitrio cap. 13 definit esse rerum appetendarum et fugiendarum scientiam; et lib. LXXXIII QQ. q. 30, esse rerum bonarum et malarum, et neutrarum scientiam.] Alii discretio spirituum [I Cor. XII]. Deinde completo omni catalogo spiritualium charismatum, infert: Omnia autem haec operatur unus atque idem Spiritus, dividens singulis prout vult (Ibid.). Videtis ergo non terrenum nec parvum esse discretionis munus, sed divinae gratiae maximum praemium: quam nisi monachus omni intentione fuerit assecutus, et ascendentium in sese spirituum discretionem certa ratione possederit, necesse est eum velut in nocte caeca tetrisque tenebris oberrantem, [In editione Lugdunensi legitur: Non solum in perniciosis foveis praeruptisque concidere.] non solum perniciosis foveis praeruptisque incidere, sed etiam in planis ac directis frequenter offendere.