Beda Venerabilis |
  | Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum |
LIBER PRIMUS |
CAPUT PRIMUM. De situ Brittaniae vel Hiberniae, et priscis earum incolis. |
CAPUT II. Ut Brittaniam primus Romanorum Gaius Iulius adierit. {0} |
CAPUT III. Ut eamdem secundus Romanorum Claudius adiens, Orcadas etiam insulas Romano adiecerit imperio. Sed et Vespasianus ab eo missus, Vectam quoque insulam Romanis subdiderit. {0} |
CAPUT IV. Ut Lucius Brittanorum rex missis ad Eleutherum papam litteris Christianum se fieri petierit. |
CAPUT V. Ut Severus receptam Brittaniae partem vallo a caetera distinxerit. |
CAPUT VI. De imperio Diocletiani, et ut Christianos persecutus sit. {0} |
CAPUT VII. Passio sancti Albani et sociorum eius, qui eodem {0} tempore pro Domino sanguinem fuderunt. |
CAPUT VIII. Ut, hac cessante persecutione, Ecclesia in Brittantiis aliquantulam {0} usque ad tempora Arrianae vesaniae pacem habuerit. {1} |
CAPUT IX. Ut, regnante Gratiano, Maximus in Brittania imperator creatus, cum magno exercitu {0} Galliam redierit. |
CAPUT X. Ut, Arcadio regnante, Pelagius Britto {0} contra gratiam Dei superba bella susceperit. |
CAPUT XI. Ut, regnante Honorio, Gratianus et Constantinus in Brittania tyranni creati; et mox prior in Brittania, secundus in Gallia, sint interempti. |
CAPUT XIII. Ut, regnante Theodosio minore, cuius tempore Palladius ad Scottos in Christum credentes missus est, Brittones ab Aetio consule auxilium flagitantes non impetraverint. {0} |
CAPUT XIV. Ut Brittones fame famosa coacti {0}, Barbaros suis e finibus pepulerint; nec mora, frugum {1} copia, luxuria, pestilentia, et exterminium gentis secutum sit. |
CAPUT XV. Ut invitata {0} Brittaniam gens Anglorum, primo quidem adversarios longius eiecerit {1}; sed non multo post iuncto cum his foedere, in socios arma verterit. |
CAPUT XVI. Ut Brittones primam de gente Anglorum victoriam, duce Ambrosio Romano homine, sumpserint. {0} |
CAPUT XVII. Ut Germanus episcopus cum Lupo Brittaniam navigans, et primo maris, et postmodum Pelagianorum tempestatem divina virtute sedaverit. {0} |
CAPUT XVIII. Ut idem filiam tribuni caecam inluminaverit, ac deinde ad sanctum Albanum perveniens, reliquias ibidem et ipsius acceperit, et beatorum apostolorum, sive aliorum martyrum posuerit. |
CAPUT XIX. Ut iidem causa infirmitatis ibidem detentus, et incendia domorum orando restinxerit; et ipse per visionem a suo sit languore curatus. |
CAPUT XX. Ut iidem episcopi Brittonibus in pugna auxilium caeleste tulerint, sicque domum reversi sint. |
CAPUT XXII. Ut Brittones, quiescentibus ad tempus exteris, civilibus sese bellis contriverint, simul et maioribus flagitiis submerserint. {0} |
CAPUT XXIII. Ut sanctus papa Gregorius Augustinum cum monachis ad praedicandum genti Anglorum mittens, epistola quoque illos exhortatoria ne a laborando cessarent, confortaverit. |
CAPUT XXIV. Ut Arelatensi episcopo {0} epistolam pro eorum susceptione miserit. |
CAPUT XXV. Ut veniens Brittaniam Augustinus, primo in insula Tanato, regi Cantuariorum praedicaret; et sic accepta ab eo licentia, Cantiam praedicaturus intraverit. |
CAPUT XXVI. Ut idem in Cantia primitivae Ecclesiae et doctrinam sit imitatus et vitam, atque in urbe regis sedem episcopatus acceperit. |
CAPUT XXVII. Ut idem episcopus factus, Gregorio papae, quae sint Brittaniae gesta mandarit, et {0} simul necessariis eius responsa petens acceperit. |
CAPUT XXVIII. Ut papa Gregorius epistolam Arelatensi episcopo, pro adiuvando in opere Dei Augustino, miserit. |
CAPUT XXIX. Ut idem Augustino pallium, et epistolam, et plures verbi ministros miserit. |
CAPUT XXX. Exemplar epistolae quam Mellito abbati Brittaniam pergenti misit {0}. |
CAPUT XXXI. Ut Augustinum per litteras, ne de virtutibus suis gloriaretur, hortatus sit. |
CAPUT XXXII. Ut Aedilbercto regi litteras et dona miserit. |
CAPUT XXXIII. Ut Augustinus Ecclesiam Salvatoris instauraverit, et monasterium beati Petri apostoli fecerit; et de primo eius abbate Petro. |
CAPUT XXXIV. Ut Aedilfrid rex Nordanhymbrorum, Scottorum gentes praelio conterens, ab Anglorum finibus expulerit. |