ubk205.122 v-27 hab4112.94 v-33 csg863.252 bnf13045.112-a38 bnf10315.116-b17 bnf10314.132-b1 bnf8041.194-32 bnf8040.141-a6 bnf8039.94-a41 bnf7900.92 r-b55 bbb45.49r-b1 bav1685.75 r-10 bav1684.35 v-a28 bav1683.80 v-45 Liber X HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS
1 | Ut primum terras Pompei colla secutus |
2 | attigit et diras calcavit Caesar harenas, |
3 | pugnavit fortuna ducis fatumque nocentis |
4 | ubk205.123 r Aegypti, regnum Lagi Romana sub arma |
5 | iret, an eriperet mundo Memphiticus ensis |
6 | bnf7900.92 v victoris victique caput. tua profuit umbra, |
7 | Magne, tui socerum rapuere a sanguine manes, |
8 | hab4112.95 r ne populus post te Nilum Romanus amaret. |
9 | inde Paraetoniam fertur securus in urbem |
10 | pignore tam saevi sceleris sua signa secutam. |
11 | sed fremitu vulgi fasces et iura querentis |
12 | inferri Romana suis discordia sensit |
13 | bnf8041.195 pectora et ancipites animos, Magnumque perisse |
14 | non sibi. tum vultu semper celante pavorem |
15 | bav1683.81 r intrepidus superum sedes et templa vetusti |
16 | numinis antiquas Macetum testantia vires |
17 | circumit, et nulla captus dulcedine rerum,csg863.253 |
18 | non auro cultuque deum, non moenibus urbis, |
19 | effossum tumulis cupide descendit in antrum. |
20 | bnf10315.117 illic Pellaei proles vaesana Philippi, |
21 | felix praedo, iacet, terrarum vindice fato |
22 | raptus: sacratis totum spargenda per orbem |
23 | membra viri posuere adytis; fortuna pepercit |
24 | manibus, et regni duravit ad ultima fatum. |
25 | nam sibi libertas umquam si redderet orbem |
26 | ludibrio servatus erat, non utile mundo |
27 | editus exemplum, terras tot posse sub uno |
28 | esse viro. Macetum fines latebrasque suorum |
29 | bnf10314.133 deseruit victasque patri despexit Athenas, |
30 | perque Asiae populos fatis urguentibus actus |
31 | humana cum strage ruit gladiumque per omnis |
32 | exegit gentes, ignotos miscuit amnes |
33 | Persarum Euphraten, Indorum sanguine Gangen, |
34 | ubk205.123 v terrarum fatale malum fulmenque quod omnis |
35 | percuteret pariter populos et sidus iniquum |
36 | gentibus. Oceano classes inferre parabat |
37 | exteriore mari. non illi flamma nec undae |
38 | nec sterilis Libye nec Syrticus obstitit Hammon. |
39 | isset in occasus mundi devexa secutus |
40 | bbb45.49v ambissetque polos Nilumque a fonte bibisset: |
41 | bav1685.75 v occurrit suprema dies, naturaque solum |
42 | hunc potuit finem vaesano ponere regi; |
43 | qui secum invidia, quo totum ceperat orbem, |
44 | abstulit imperium, nulloque herede relicto |
45 | bnf8039.95 totius fati lacerandas praebuit urbes. |
46 | bnf13045.113 sed cecidit Babylone sua Parthoque verendus. |
47 | pro pudor, Eoi propius timuere sarisas |
48 | quam nunc pila timent populi. licet usque sub Arctoncsg863.254 |
49 | hab4112.95 v regnemus Zephyrique domos terrasque premamus |
50 | flagrantis post terga Noti, cedemus in ortus |
51 | Arsacidum domino. non felix Parthia Crassis |
52 | exiguae secura fuit provincia Pellae. |
53 | iam Pelusiaco veniens a gurgite Nili |
54 | rex puer inbellis populi sedaverat iras, |
55 | obside quo pacis Pellaea tutus in aula |
56 | bnf8041.196 bnf8040.142 Caesar erat, cum se parva Cleopatra biremi |
57 | corrupto custode Phari laxare catenas |
58 | intulit Emathiis ignaro Caesare tectis, |
59 | dedecus Aegypti, Latii feralis Erinys, |
60 | Romano non casta malo. quantum inpulit Argos |
61 | Iliacasque domos facie Spartana nocenti, |
62 | Hesperios auxit tantum Cleopatra furores. |
63 | terruit illa suo, si fas, Capitolia sistro |
64 | ubk205.124 r et Romana petit inbelli signa Canopo |
65 | Caesare captivo Pharios ductura triumphos; |
66 | Leucadioque fuit dubius sub gurgite casus, |
67 | an mundum ne nostra quidem matrona teneret. |
68 | hoc animi nox illa dedit quae prima cubili |
69 | miscuit incestam ducibus Ptolemaida nostris. |
70 | quis tibi vaesani veniam non donet amoris, |
71 | Antoni, durum cum Caesaris hauserit ignis |
72 | bav1683.81 v pectus? et in media rabie medioque furore |
73 | et Pompeianis habitata manibus aula |
74 | sanguine Thessalicae cladis perfusus adulter |
75 | admisit Venerem curis, et miscuit armis |
76 | inlicitosque toros et non ex coniuge partus. |
77 | pro pudor, oblitus Magni tibi, Iulia, fratres |
78 | obscaena de matre dedit, partesque fugatas |
79 | bnf10314.134 passus in extremis Libyae coalescere regniscsg863.255 |
80 | tempora Niliaco turpis dependit amori, |
81 | dum donare Pharon, dum non sibi vincere mavult. |
82 | quem formae confisa suae Cleopatra sine ullis |
83 | tristis adit lacrimis, simulatum compta dolorem |
84 | qua decuit, veluti laceros dispersa capillos, |
85 | et sic orsa loqui: 'siqua est, o maxime Caesar, |
86 | nobilitas, Pharii proles clarissima Lagi, |
87 | bav1684.36 r exul in aeternum sceptris depulsa paternis, |
88 | bnf10315.118 ni tua restituit veteri me dextera fato, |
89 | hab4112.96 r conplector regina pedes. tu gentibus aequum |
90 | sidus ades nostris. non urbes prima tenebo |
91 | bav1685.76 r femina Niliacas: nullo discrimine sexus |
92 | reginam scit ferre Pharos. lege summa perempti |
93 | verba patris, qui iura mihi communia regni |
94 | et thalamos cum fratre dedit. puer ipse sororem, |
95 | ubk205.124 v sit modo liber, amat; sed habet sub iure Pothini |
96 | adfectus ensesque suos. nil ipsa paterni |
97 | iuris inire peto: culpa tantoque pudore |
98 | solve domum, remove funesta satellitis arma |
99 | bnf8041.197 et regem regnare iube. quantosne tumores |
100 | mente gerit famulus! Magni cervice revolsa |
101 | iam tibi, sed procul hoc avertant fata, minatur. |
102 | sat fuit indignum, Caesar, mundoque tibique |
103 | Pompeium facinus meritumque fuisse Pothini.' |
104 | nequiquam duras temptasset Caesaris aures: |
105 | vultus adest precibus faciesque incesta perorat. |
106 | exigit infandam corrupto iudice noctem. |
107 | pax ubi parta ducis donisque ingentibus empta est, |
108 | excepere epulae tantarum gaudia rerum, |
109 | explicuitque suos magno Cleopatra tumultu |
110 | nondum translatos Romana in saecula luxus.csg863.256 |
111 | ipse locus templi, quod vix corruptior aetas |
112 | extruat, instar erat, laqueataque tecta ferebant |
113 | divitias crassumque trabes absconderat aurum. |
114 | nec summis crustata domus sectisque nitebat |
115 | marmoribus, stabatque sibi non segnis achates |
116 | bnf8040.144 purpureusque lapis, totaque effusus in aula |
117 | calcabatur onyx; hebenus Mareotica vastos |
118 | bbb45.50r non operit postes sed stat pro robore vili, |
119 | auxilium non forma domus. ebur atria vestit, |
120 | et suffecta manu foribus testudinis Indae |
121 | terga sedent, crebro maculas distincta smaragdo. |
122 | fulget gemma toris, et iaspide fulva supellex |
123 | bnf7900.93 r strata micant, Tyrio cuius pars maxima fuco |
124 | cocta diu virus non uno duxit aeno, |
125 | ubk205.125 r pars auro plumata nitet, pars ignea cocco, |
126 | ut mos est Phariis miscendi licia telis. |
127 | tum famulae numerus turbae populusque minister. |
128 | hab4112.96 v bnf13045.114 discolor hos sanguis, alios distinxerat aetas; |
129 | bnf8039.96 bav1683.82 r haec Libycos, pars tam flavos gerit altera crines |
130 | ut nullis Caesar Rheni se dicat in arvis |
131 | tam rutilas vidisse comas; pars sanguinis usti |
132 | torta caput refugosque gerens a fronte capillos; |
133 | nec non infelix ferro mollita iuventus |
134 | atque exsecta virum: stat contra fortior aetas |
135 | vix ulla fuscante tamen lanugine malas. |
136 | discubuere illic reges maiorque potestas |
137 | bnf10314.135 Caesar; et inmodice formam fucata nocentem, |
138 | nec sceptris contenta suis nec fratre marito, |
139 | plena maris rubri spoliis, colloque comisque |
140 | divitias Cleopatra gerit cultuque laborat.csg863.257 |
141 | bav1685.76 v candida Sidonio perlucent pectora filo, |
142 | quod Nilotis acus conpressum pectine Serum |
143 | bnf8041.198 solvit et extenso laxavit stamina velo. |
144 | dentibus hic niveis sectos Atlantide silva |
145 | inposuere orbes, quales ad Caesaris ora |
146 | nec capto venere Iuba. pro caecus et amens |
147 | ambitione furor, civilia bella gerenti |
148 | divitias aperire suas, incendere mentem |
149 | hospitis armati. non sit licet ille nefando |
150 | Marte paratus opes mundi quaesisse ruina; |
151 | pone duces priscos et nomina pauperis aevi |
152 | Fabricios Curiosque graves, hic ille recumbat |
153 | sordidus Etruscis abductus consul aratris: |
154 | optabit patriae talem duxisse triumphum. |
155 | ubk205.125 v bnf10315.119 infudere epulas auro, quod terra, quod aer, |
156 | quod pelagus Nilusque dedit, quod luxus inani |
157 | ambitione furens toto quaesivit in orbe |
158 | non mandante fame; multas volucresque ferasque |
159 | Aegypti posuere deos, manibusque ministrat |
160 | Niliacas crystallos aquas, gemmaeque capaces |
161 | excepere merum, sed non Mareotidos uvae, |
162 | nobile sed paucis senium cui contulit annis |
163 | indomitum Meroe cogens spumare Falernum. |
164 | accipiunt sertas nardo florente coronas |
165 | et numquam fugiente rosa, multumque madenti |
166 | infudere comae quod nondum evanuit aura |
167 | cinnamon externa nec perdidit aera terrae, |
168 | hab4112.97 r advectumque recens vicinae messis amomon. |
169 | discit opes Caesar spoliati perdere mundi |
170 | et gessisse pudet genero cum paupere bellum |
171 | et causas Martis Phariis cum gentibus optat.csg863.258 |
172 | postquam epulis Bacchoque modum lassata voluptas |
173 | inposuit, longis Caesar producere noctem |
174 | inchoat adloquiis, summaque in sede iacentem |
175 | linigerum placidis conpellat Acorea dictis. |
176 | bnf8040.145 'o sacris devote senex, quodque arguit aetas |
177 | non neclecte deis, Phariae primordia gentis |
178 | terrarumque situs vulgique edissere mores |
179 | et ritus formasque deum; quodcumque vetustis |
180 | insculptum est adytis profer, noscique volentes |
181 | prode deos. si Cecropium sua sacra Platona |
182 | maiores docuere tui, quis dignior umquam |
183 | hoc fuit auditu mundique capacior hospes? |
184 | fama quidem generi Pharias me duxit ad urbes, |
185 | ubk205.126 r sed tamen et vestri; media inter proelia semper |
186 | bav1683.82 v stellarum caelique plagis superisque vacavi, |
187 | bnf8041.199 nec meus Eudoxi vincetur fastibus annus. |
188 | sed, cum tanta meo vivat sub pectore virtus, |
189 | tantus amor veri, nihil est quod noscere malim |
190 | quam fluvii causas per saecula tanta latentis |
191 | bav1685.77 r ignotumque caput: spes sit mihi certa videndi |
192 | Niliacos fontes, bellum civile relinquam.' |
193 | finierat, contraque sacer sic orsus Acoreus: |
194 | 'fas mihi magnorum, Caesar, secreta parentum |
195 | bnf10314.136 edere ad hoc aevi populis ignota profanis. |
196 | sit pietas aliis miracula tanta silere; |
197 | ast ego caelicolis gratum reor ire per omnis |
198 | bbb45.50v bav1684.36 v hoc opus et sacras populis notescere leges. |
199 | sideribus, quae sola fugam moderantur Olympi |
200 | occurruntque polo, diversa potentia prima |
201 | mundi lege data est. sol tempora dividit aevi, |
202 | mutat nocte diem, radiisque potentibus astracsg863.259 |
203 | ire vetat cursusque vagos statione moratur; |
204 | luna suis vicibus Tethyn terrenaque miscet; |
205 | frigida Saturno glacies et zona nivalis |
206 | cessit; habet ventos incertaque fulmina Mavors; |
207 | sub Iove temperies et numquam turbidus aer; |
208 | hab4112.97 v at fecunda Venus cunctarum semina rerum |
209 | possidet; inmensae Cyllenius arbiter undae est. |
210 | bnf13045.115 hunc ubi pars caeli tenuit, qua mixta Leonis |
211 | sidera sunt Cancro, rapidos qua Sirius ignes |
212 | exerit et varii mutator circulus anni |
213 | bnf8039.97 Aegoceron Cancrumque tenet, cui subdita Nili |
214 | ora latent, quae cum dominus percussit aquarum |
215 | ubk205.126 v igne superiecto, tunc Nilus fonte soluto, |
216 | exit ut Oceanus lunaribus incrementis, |
217 | iussus adest, auctusque suos non ante coartat |
218 | quam nox aestivas a sole receperit horas. |
219 | vana fides veterum, Nilo, quod crescat in arva, |
220 | Aethiopum prodesse nives. non Arctos in illis |
221 | montibus aut Boreas. testis tibi sole perusti |
222 | ipse color populi calidique vaporibus Austri. |
223 | bnf10315.120 adde quod omne caput fluvii, quodcumque soluta |
224 | praecipitat glacies, ingresso vere tumescit |
225 | prima tabe nivis: Nilus neque suscitat undas |
226 | ante Canis radios nec ripis alligat amnem |
227 | ante parem nocti Libra sub iudice Phoebum. |
228 | inde etiam leges aliarum nescit aquarum, |
229 | bnf8041.200 nec tumet hibernus, cum longe sole remoto |
230 | officiis caret unda suis: dare iussus iniquo |
231 | temperiem caelo mediis aestatibus exit |
232 | sub torrente plaga, neu terras dissipet ignis |
233 | Nilus adest mundo contraque incensa Leoniscsg863.260 |
234 | ora tumet Cancroque suam torrente Syenen |
235 | inploratus adest, nec campos liberat undis |
236 | bnf8040.147 donec in autumnum declinet Phoebus et umbras |
237 | extendat Meroe. quis causas reddere possit? |
238 | sic iussit natura parens discurrere Nilum, |
239 | sic opus est mundo. Zephyros quoque vana vetustas |
240 | bnf7900.93 v his ascripsit aquis, quorum stata tempora flatus |
241 | bav1685.77 v continuique dies et in aera longa potestas, |
242 | vel quod ab occiduo depellunt nubila caelo |
243 | bav1683.83 r trans Noton et fluvio cogunt incumbere nimbos, |
244 | vel quod aquas totiens rumpentis litora Nili |
245 | ubk205.127 r adsiduo feriunt coguntque resistere fluctu: |
246 | ille mora cursus adversique obice ponti |
247 | aestuat in campos. sunt qui spiramina terris |
248 | hab4112.98 r esse putent magnosque cavae conpagis hiatus. |
249 | commeat hac penitus tacitis discursibus unda |
250 | frigore ab Arctoo medium revocata sub axem, |
251 | cum Phoebus pressit Meroen tellusque perusta |
252 | illuc duxit aquas; trahitur Gangesque Padusque |
253 | bnf10314.137 per tacitum mundi: tunc omnia flumina Nilus |
254 | uno fonte vomens non uno gurgite perfert. |
255 | rumor ab Oceano, qui terras alligat omnes, |
256 | exundante procul violentum erumpere Nilum |
257 | aequoreosque sales longo mitescere tractu. |
258 | nec non Oceano pasci Phoebumque polosque |
259 | credimus: hunc, calidi tetigit cum bracchia Cancri, |
260 | sol rapit, atque undae plus quam quod digerat aer |
261 | tollitur; hoc noctes referunt Niloque profundunt. |
262 | ast ego, si tantam ius est mihi solvere litem, |
263 | quasdam, Caesar, aquas post mundi sera peracti |
264 | saecula concussis terrarum erumpere veniscsg863.261 |
265 | non id agente deo, quasdam conpage sub ipsa |
266 | cum toto coepisse reor, quas ille creator |
267 | atque opifex rerum certo sub iure coercet. |
268 | quae tibi noscendi Nilum, Romane, cupido est, |
269 | et Phariis Persisque fuit Macetumque tyrannis, |
270 | nullaque non aetas voluit conferre futuris |
271 | bnf8041.201 notitiam; sed vincit adhuc natura latendi. |
272 | summus Alexander regum, quem Memphis adorat, |
273 | invidit Nilo, misitque per ultima terrae |
274 | Aethiopum lectos: illos rubicunda perusti |
275 | zona poli tenuit; Nilum videre calentem. |
276 | ubk205.127 v bbb45.51r venit ad occasus mundique extrema Sesostris |
277 | et Pharios currus regum cervicibus egit; |
278 | ante tamen vestros amnes, Rhodanumque Padumque, |
279 | quam Nilum de fonte bibit. vaesanus in ortus |
280 | Cambyses longi populos pervenit ad aevi, |
281 | defectusque epulis et pastus caede suorum |
282 | ignoto te, Nile, redit. non fabula mendax |
283 | ausa loqui de fonte tuo est. ubicumque videris |
284 | quaereris, et nulli contingit gloria genti |
285 | ut Nilo sit laeta suo. tua flumina prodam, |
286 | qua deus undarum celator, Nile, tuarum |
287 | te mihi nosse dedit. medio consurgis ab axe; |
288 | hab4112.98 v ausus in ardentem ripas attollere Cancrum |
289 | bav1685.78 r in Borean is rectus aquis mediumque Booten |
290 | (cursus in occasus flexu torquetur et ortus, |
291 | bnf13045.116 bnf10315.121 nunc Arabum populis, Libycis nunc aequus harenis), |
292 | teque vident primi, quaerunt tamen hi quoque, Seres, |
293 | Aethiopumque feris alieno gurgite campos, |
294 | et te terrarum nescit cui debeat orbis. |
295 | arcanum natura caput non prodidit ulli,csg863.262 |
296 | nec licuit populis parvum te, Nile, videre, |
297 | bnf8040.148 amovitque sinus et gentes maluit ortus |
298 | bnf8039.98 mirari quam nosse tuos. consurgere in ipsis |
299 | ius tibi solstitiis, aliena crescere bruma |
300 | bav1683.83 v atque hiemes adferre tuas, solique vagari |
301 | concessum per utrosque polos. hic quaeritur ortus, |
302 | illic finis aquae. late tibi gurgite rupto |
303 | ambitur nigris Meroe fecunda colonis, |
304 | laeta comis hebeni, quae quamvis arbore multa |
305 | frondeat aestatem nulla sibi mitigat umbra, |
306 | linea tam rectum mundi ferit illa Leonem. |
307 | ubk205.128 r inde plagas Phoebi damnum non passus aquarum |
308 | praeveheris sterilesque diu metiris harenas, |
309 | nunc omnes unum vires collectus in amnem, |
310 | bav1684.37 r nunc vagus et spargens facilem tibi cedere ripam. |
311 | rursus multifidas revocat piger alveus undas, |
312 | qua dirimunt Arabum populis Aegyptia rura |
313 | regni claustra Philae. mox te deserta secantem, |
314 | bnf8041.202 qua iungunt nostrum rubro commercia ponto, |
315 | mollis lapsus agit. quis te tam lene fluentem |
316 | moturum totas violenti gurgitis iras, |
317 | Nile, putet? sed, cum lapsus abrupta viarum |
318 | excepere tuos et praecipites cataractae |
319 | ac nusquam vetitis ullas obsistere cautes |
320 | indignaris aquis, spuma tunc astra lacessis, |
321 | cuncta fremunt undis, ac multo murmure montis |
322 | spumeus invitis canescit fluctibus amnis. |
323 | hinc, Abaton quam nostra vocat veneranda vetustas, |
324 | terra potens primos sentit percussa tumultus |
325 | et scopuli, placuit fluvii quos dicere venas, |
326 | quod manifesta novi primum dant signa tumoris.csg863.263 |
327 | hinc montes natura vagis circumdedit undis, |
328 | hab4112.99 r qui Libyae te, Nile, negent; quos inter in alta |
329 | it convalle tacens iam moribus unda receptis. |
330 | prima tibi campos permittit apertaque Memphis |
331 | rura modumque vetat crescendi ponere ripas'. |
332 | sic velut in tuta securi pace trahebant |
333 | noctis iter mediae. sed non vaesana Pothini |
334 | mens inbuta semel sacra iam caede vacabat |
335 | a scelerum motu: Magno nihil ille perempto |
336 | bav1685.78 v iam putat esse nefas; habitant sub pectore manes |
337 | ubk205.128 v ultricesque deae dant in nova monstra furorem. |
338 | dignatur viles isto quoque sanguine dextras |
339 | quo Fortuna parat victos perfundere patres, |
340 | poenaque civilis belli, vindicta senatus |
341 | paene data est famulo. procul hoc avertite, fata, |
342 | bnf10314.138 crimen, ut haec Bruto cervix absente secetur. |
343 | in scelus it Pharium Romani poena tyranni, |
344 | exemplumque perit. struit audax inrita fatis |
345 | nec parat occultae caedem committere fraudi |
346 | invictumque ducem detecto Marte lacessit. |
347 | tantum animi delicta dabant, ut colla ferire |
348 | Caesaris et socerum iungi tibi, Magne, iuberet; |
349 | atque haec dicta monet famulos perferre fideles |
350 | ad Pompeianae socium sibi caedis Achillam, |
351 | quem puer inbellis cunctis praefecerat armis |
352 | et dederat ferrum, nullo sibi iure retento, |
353 | in cunctos in seque simul. 'tu mollibus' inquit |
354 | 'nunc incumbe toris et pinguis exige somnos: |
355 | bbb45.51v invasit Cleopatra domum, nec prodita tantum est |
356 | sed donata Pharos. cessas accurrere solus |
357 | bnf8041.203 bnf8040.149 bav1683.84 r ad dominae thalamos? nubit soror inpia fratri,csg863.264 |
358 | nam Latio iam nupta duci est, interque maritos |
359 | bnf10315.122 discurrens Aegypton habet Romamque meretur. |
360 | bnf7900.94 r expugnare senem potuit Cleopatra venenis: |
361 | crede, miser, puero, quem nox si iunxerit una |
362 | et semel amplexus incesto pectore passus |
363 | hauserit obscaenum titulo pietatis amorem, |
364 | meque tuumque caput per singula forsitan illi |
365 | oscula donabit. crucibus flammisque luemus |
366 | si fuerit formonsa soror. nil undique restat |
367 | auxilii: rex hinc coniunx, hinc Caesar adulter. |
368 | hab4112.99 v et sumus, ut fatear, tam saeva iudice sontes: |
369 | ubk205.129 r quem non e nobis credit Cleopatra nocentem |
370 | a quo casta fuit? per te quod fecimus una |
371 | perdidimusque nefas, perque ictum sanguine Magni |
372 | foedus, ades; subito bellum molire tumultu, |
373 | inrue; nocturnas rumpamus funere taedas |
374 | crudelemque toris dominam mactemus in ipsis |
375 | cum quocumque viro. nec nos deterreat ausis |
376 | Hesperii fortuna ducis, quae sustulit illum |
377 | inposuitque orbi: communis gloria nobis, |
378 | nos quoque sublimes Magnus facit. aspice litus, |
379 | spem nostri sceleris; pollutos consule fluctus |
380 | quid liceat nobis, tumulumque e pulvere parvo |
381 | aspice Pompei non omnia membra tegentem. |
382 | bnf8039.99 quem metuis, par huius erat. non sanguine clari |
383 | (quid refert?) nec opes populorum et regna movemus: |
384 | ad scelus ingentis fati sumus. attrahit illos |
385 | bav1685.79 r in nostras fortuna manus: en, altera venit |
386 | victima nobilior. placemus caede secunda |
387 | Hesperias gentes: iugulus mihi Caesaris haustus |
388 | hoc praestare potest, Pompei caede nocentiscsg863.265 |
389 | ut populus Romanus amet. quid nomina tanta |
390 | horremus viresque ducis, quibus ille relictis |
391 | miles erit? nox haec peraget civilia bella |
392 | inferiasque dabit populis et mittet ad umbras |
393 | quod debetur adhuc mundo caput. ite feroces |
394 | Caesaris in iugulum; praestet Lagea iuventus |
395 | hoc regi, Romana sibi. tu parce morari. |
396 | plenum epulis madidumque mero Venerique paratum |
397 | invenies: aude, superi tot vota Catonum |
398 | bnf8041.204 Brutorumque tibi tribuent. ' non lentus Achillas |
399 | suadenti parere nefas haud clara movendis, |
400 | ubk205.129 v bnf10314.139 ut mos, signa dedit castris nec prodidit arma |
401 | ullius clangore tubae: temere omnia saevi |
402 | instrumenta rapit belli. pars maxima turbae |
403 | plebis erat Latiae, sed tanta oblivio mentis |
404 | cepit in externos corrupto milite mores |
405 | ut duce sub famulo iussuque satellitis irent |
406 | quos erat indignum Phario parere tyranno. |
407 | nulla fides pietasque viris qui castra secuntur, |
408 | hab4112.100 r venalesque manus; ibi fas ubi proxima merces: |
409 | aere merent parvo, iugulumque in Caesaris ire |
410 | non sibi dant. pro fas! ubi non civilia bella |
411 | invenit imperii fatum miserabile nostri? |
412 | Thessaliae subducta acies in litore Nili |
413 | more furit patrio. quid plus te, Magne, recepto |
414 | bav1683.84 v ausa foret Lagea domus? dat scilicet omnis |
415 | dextera quod debet superis, nullique vacare |
416 | fas est Romano. Latium sic scindere corpus |
417 | bnf8040.150 dis placitum: non in soceri generique favorem |
418 | discedunt populi; civilia bella satelles |
419 | movit, et in partem Romani venit Achillas;csg863.266 |
420 | et nisi fata manus a sanguine Caesaris arcent |
421 | hae vincent partes. aderat maturus uterque, |
422 | bav1684.37 v et districta epulis ad cunctas aula patebat |
423 | insidias, poteratque cruor per regia fundi |
424 | pocula Caesareus mensaeque incumbere cervix. |
425 | sed metuunt belli trepidos in nocte tumultus, |
426 | ne caedes confusa manu permissaque fatis |
427 | bnf10315.123 te, Ptolemaee, trahat. tanta est fiducia ferri, |
428 | non rapuere nefas; summi contempta facultas |
429 | est operis; visum famulis reparabile damnum |
430 | ubk205.130 r illam mactandi dimittere Caesaris horam. |
431 | servatur poenas in aperta luce daturus; |
432 | donata est nox una duci, vixitque Pothini |
433 | bbb45.52r munere Phoebeos Caesar dilatus in ortus. |
434 | bav1685.79 v Lucifer a Casia prospexit rupe diemque |
435 | misit in Aegypton primo quoque sole calentem, |
436 | cum procul a muris acies non sparsa maniplis |
437 | nec vaga conspicitur, sed iustos qualis ad hostes |
438 | recta fronte venit: passuri comminus arma |
439 | bnf8041.205 laturique ruunt. at Caesar moenibus urbis |
440 | diffisus foribus clausae se protegit aulae |
441 | degeneres passus latebras. nec tota vacabat |
442 | regia conpresso: minima collegerat arma |
443 | parte domus. tangunt animos iraeque metusque, |
444 | et timet incursus indignaturque timere. |
445 | sic fremit in parvis fera nobilis abdita claustris |
446 | et frangit rabidos praemorso carcere dentes, |
447 | nec secus in Siculis fureret tua flamma cavernis, |
448 | hab4112.100 v obstrueret summam siquis tibi, Mulciber, Aetnam. |
449 | audax Thessalici nuper qui rupe sub Haemi |
450 | Hesperiae cunctos proceres aciemque senatuscsg863.267 |
451 | Pompeiumque ducem causa sperare vetante |
452 | non timuit fatumque sibi promisit iniquum, |
453 | expavit servile nefas, intraque penates |
454 | obruitur telis. quem non violasset Alanus, |
455 | non Scytha, non fixo qui ludit in hospite Maurus, |
456 | hic, cui Romani spatium non sufficit orbis, |
457 | parvaque regna putet Tyriis cum Gadibus Indos, |
458 | bnf10314.140 ceu puer inbellis vel captis femina muris, |
459 | quaerit tuta domus; spem vitae in limine clauso |
460 | ponit, et incerto lustrat vagus atria cursu, |
461 | ubk205.130 v non sine rege tamen, quem ducit in omnia secum |
462 | sumpturus poenas et grata piacula morti |
463 | missurusque tuum, si non sint tela nec ignes, |
464 | in famulos, Ptolemaee, caput. sic barbara Colchis |
465 | bnf8039.100 creditur ultorem metuens regnique fugaeque |
466 | ense suo fratrisque simul cervice parata |
467 | expectasse patrem. cogunt tamen ultima rerum |
468 | spem pacis temptare ducem, missusque satelles |
469 | regius, ut saevos absentis voce tyranni |
470 | corriperet famulos, quo bellum auctore moverent. |
471 | bav1683.85 r sed neque ius mundi valuit nec foedera sancta |
472 | gentibus, orator regis pacisque sequester |
473 | aestimat in numero scelerum ponenda tuorum, |
474 | tot monstris Aegypte nocens? non Thessala tellus |
475 | vastaque regna Iubae, non Pontus et inpia signa |
476 | Pharnacis et gelido circumfluus orbis Hibero |
477 | bnf8040.151 tantum ausus scelerum, non Syrtis barbara, quantum |
478 | bnf7900.94 v deliciae fecere tuae. premit undique bellum, |
479 | inque domum iam tela cadunt quassantque penates. |
480 | non aries uno moturus limina pulsu |
481 | fracturusque domum, non ulla est machina belli, |
482 | bnf8041.206 nec flammis mandatur opus; sed caeca iuventus |
483 | bav1685.80 r consilii vastos ambit divisa penates,csg863.268 |
484 | et nusquam totis incursat viribus agmen. |
485 | fata vetant, murique vicem Fortuna tuetur. |
486 | nec non et ratibus temptatur regia, qua se |
487 | protulit in medios audaci margine fluctus |
488 | hab4112.101 r luxuriosa domus. sed adest defensor ubique |
489 | Caesar et hos aditus gladiis, hos ignibus arcet, |
490 | obsessusque gerit, tanta est constantia mentis, |
491 | ubk205.131 r expugnantis opus. piceo iubet unguine tinctas |
492 | lampadas inmitti iunctis in vela carinis; |
493 | nec piger ignis erat per stuppea vincula perque |
494 | manantis cera tabulas, et tempore eodem |
495 | bnf10315.124 transtraque nautarum summique arsere ceruchi. |
496 | iam prope semustae merguntur in aequora classes, |
497 | iamque hostes et tela natant. nec puppibus ignis |
498 | incubuit solis; sed quae vicina fuere |
499 | tecta mari longis rapuere vaporibus ignem, |
500 | et cladem fovere Noti, percussaque flamma |
501 | turbine non alio motu per tecta cucurrit |
502 | quam solet aetherio lampas decurrere sulco |
503 | materiaque carens atque ardens aere solo. |
504 | illa lues paulum clausa revocavit ab aula |
505 | urbis in auxilium populos. nec tempora cladis |
506 | perdidit in somnos, sed caeca nocte carinis |
507 | insiluit Caesar semper feliciter usus |
508 | praecipiti cursu bellorum, et tempore rapto |
509 | nunc claustrum pelagi cepit Pharon. insula quondam |
510 | in medio stetit illa mari sub tempore vatis |
511 | bbb45.52v Proteos, at nunc est Pellaeis proxima muris. |
512 | illa duci geminos bellorum praestitit usus. |
513 | abstulit excursus et fauces aequoris hosti |
514 | Caesar et auxiliis ut vidit libera ponti |
515 | ostia, non fatum meriti poenasque Pothinicsg863.269 |
516 | bnf10314.141 distulit ulterius. sed non, qua debuit, ira, |
517 | non cruce, non flammis rapuit, non dente ferarum: |
518 | (heu facinus, gladio cervix male caesa pependit) |
519 | Magni morte perit. nec non subrepta paratis |
520 | a famulo Ganymede dolis pervenit ad hostis |
521 | ubk205.131 v Caesaris Arsinoe; quae castra carentia rege |
522 | ut proles Lagea tenet, famulumque tyranni |
523 | terribilem iusto transegit Achillea ferro. |
524 | altera, Magne, tuis iam victima mittitur umbris; |
525 | bnf8041.207 nec satis hoc Fortuna putat. procul absit ut ista |
526 | vindictae sit summa tuae. non ipse tyrannus |
527 | bav1683.85 v sufficit in poenas, non omnis regia Lagi: |
528 | hab4112.101 v dum patrii veniant in viscera Caesaris enses |
529 | Magnus inultus erit. sed non auctore furoris |
530 | sublato cecidit rabies; nam rursus in arma |
531 | auspiciis Ganymedis eunt ac multa secundo |
532 | bav1685.80 v proelia Marte gerunt. potuit discrimine summo |
533 | Caesaris una dies in famam et saecula mitti. |
534 | molis in exiguae spatio stipantibus armis |
535 | bav1684.38 r dum parat in vacuas Martem transferre carinas, |
536 | dux Latius tota subitus formidine belli |
537 | bnf8040.152 cingitur: hinc densae praetexunt litora classes, |
538 | hinc tergo insultant pedites. via nulla salutis, |
539 | non fuga, non virtus; vix spes quoque mortis honestae. |
540 | non acie fusa nec magnae stragis acervis |
541 | vincendus tum Caesar erat sed sanguine nullo. |
542 | captus sorte loci pendet; dubiusque timeret |
543 | optaretne mori respexit in agmine denso |
544 | Scaevam perpetuae meritum iam nomina famae |
545 | ad campos, Epidamne, tuos, ubi solus apertis |
546 | obsedit muris calcantem moenia Magnum. |