ubk205.104 v-24 hab4112.81 r-7 csg863.216 bnf13045.97-b32 bnf10315.100-a28 bnf10314.113-b17 bnf8041.183-6 bnf8040.119-b6 bnf8039.81-a13 bnf7900.87 r-b12 bbb45.42r-b10 bav1685.63 v-46 bav1684.30 v-a43 bav1683.68 r-8 Liber IX HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS
| 1 | At non in Pharia manes iacuere favillacsg863.217 |
| 2 | nec cinis exiguus tantam conpescuit umbram; |
| 3 | prosiluit busto semustaque membra relinquens |
| 4 | bav1685.64 r degeneremque rogum sequitur convexa Tonantis. |
| 5 | qua niger astriferis conectitur axibus aer |
| 6 | quodque patet terras inter lunaeque meatus, |
| 7 | ubk205.105 r semidei manes habitant, quos ignea virtus |
| 8 | innocuos vita patientes aetheris imi |
| 9 | fecit et aeternos animam collegit in orbes: |
| 10 | non illuc auro positi nec ture sepulti |
| 11 | bnf13045.98 perveniunt. illic postquam se lumine vero |
| 12 | inplevit, stellasque vagas miratus et astra |
| 13 | fixa polis, vidit quanta sub nocte iaceret |
| 14 | bnf10314.114 nostra dies risitque sui ludibria trunci. |
| 15 | hinc super Emathiae campos et signa cruenti |
| 16 | Caesaris ac sparsas volitavit in aequore classes, |
| 17 | et scelerum vindex in sancto pectore Bruti |
| 18 | sedit et invicti posuit se mente Catonis. |
| 19 | ille, ubi pendebant casus dubiumque manebat |
| 20 | quem dominum mundi facerent civilia bella, |
| 21 | oderat et Magnum, quamvis comes isset in arma |
| 22 | auspiciis raptus patriae ductuque senatus; |
| 23 | at post Thessalicas clades iam pectore toto |
| 24 | Pompeianus erat. patriam tutore carentem |
| 25 | excepit, populi trepidantia membra refovit, |
| 26 | bnf8040.120 ignavis manibus proiectos reddidit enses, |
| 27 | nec regnum cupiens gessit civilia bella |
| 28 | nec servire timens. nil causa fecit in armis |
| 29 | ille sua: totae post Magni funera partes |
| 30 | libertatis erant. quas ne per litora fusas |
| 31 | colligeret rapido victoria Caesaris actu, |
| 32 | bbb45.42v Corcyrae secreta petit ac mille cariniscsg863.218 |
| 33 | abstulit Emathiae secum fragmenta ruinae. |
| 34 | quis ratibus tantis fugientia crederet ire |
| 35 | hab4112.81 v agmina, quis pelagus victas artasse carinas? |
| 36 | bav1683.68 v Dorida tum Malean et apertam Taenaron umbris, |
| 37 | inde Cythera petit, Boreaque urguente carinas |
| 38 | ubk205.105 v bnf8041.184 Graia fugit, Dictaea legit cedentibus undis |
| 39 | litora. tunc ausum classi praecludere portus |
| 40 | inpulit ac saevas meritum Phycunta rapinas |
| 41 | sparsit, et hinc placidis alto delabitur auris |
| 42 | bnf10315.101 in litus, Palinure, tuum (neque enim aequore tantum |
| 43 | Ausonio monimenta tenes, portusque quietos |
| 44 | testatur Libye Phrygio placuisse magistro), |
| 45 | cum procul ex alto tendentes vela carinae |
| 46 | ancipites tenuere animos, sociosne malorum |
| 47 | an veherent hostes: praeceps facit omne timendum |
| 48 | victor, et in nulla non creditur esse carina. |
| 49 | ast illae puppes luctus planctusque ferebant |
| 50 | et mala vel duri lacrimas motura Catonis. |
| 51 | nam, postquam frustra precibus Cornelia nautas |
| 52 | privignique fugam tenuit, ne forte repulsus |
| 53 | litoribus Phariis remearet in aequora truncus, |
| 54 | bnf7900.87 v bav1685.64 v ostenditque rogum non iusti flamma sepulchri, |
| 55 | 'ergo indigna fui, ' dixit 'Fortuna, marito |
| 56 | accendisse rogum gelidosque effusa per artus |
| 57 | incubuisse viro, laceros exurere crines |
| 58 | membraque dispersi pelago conponere Magni, |
| 59 | vulneribus cunctis largos infundere fletus, |
| 60 | ossibus et tepida vestes inplere favilla, |
| 61 | quidquid ab exstincto licuisset tollere busto |
| 62 | in templis sparsura deum. sine funeris ullo |
| 63 | ardet honore rogus; manus hoc Aegyptia forsancsg863.219 |
| 64 | obtulit officium grave manibus. o bene nudi |
| 65 | Crassorum cineres: Pompeio contigit ignis |
| 66 | invidia maiore deum. similisne malorum |
| 67 | sors mihi semper erit? numquam dare iusta licebit |
| 68 | ubk205.106 r coniugibus? numquam plenas plangemus ad urnas? |
| 69 | quid porro tumulis opus est aut ulla requiris |
| 70 | instrumenta, dolor? non toto in pectore portas, |
| 71 | bav1684.31 r inpia, Pompeium? non imis haeret imago |
| 72 | visceribus? quaerat cineres victura superstes. |
| 73 | bnf10314.115 bnf8039.82 nunc tamen, hinc longe qui fulget luce maligna, |
| 74 | ignis adhuc aliquid Phario de litore surgens |
| 75 | hab4112.82 r ostendit mihi, Magne, tui. iam flamma resedit, |
| 76 | Pompeiumque ferens vanescit solis ad ortus |
| 77 | fumus, et invisi tendunt mihi carbasa venti. |
| 78 | bnf8041.185 linquere, siqua fides, Pelusia litora nolo. |
| 79 | bav1683.69 r non mihi nunc tellus Pompeio siqua triumphos |
| 80 | victa dedit, non alta terens Capitolia currus |
| 81 | gratior; elapsus felix de pectore Magnus: |
| 82 | hunc volumus quem Nilus habet, terraeque nocenti |
| 83 | non haerere queror; crimen commendat harenas. |
| 84 | tu pete bellorum casus et signa per orbem, |
| 85 | Sexte, paterna move; namque haec mandata reliquit |
| 86 | bnf8040.121 Pompeius vobis in nostra condita cura: |
| 87 | "me cum fatalis leto damnaverit hora, |
| 88 | excipite, o nati, bellum civile, nec umquam, |
| 89 | dum terris aliquis nostra de stirpe manebit, |
| 90 | Caesaribus regnare vacet. vel sceptra vel urbes |
| 91 | libertate sua validas inpellite fama |
| 92 | nominis: has vobis partes, haec arma relinquo. |
| 93 | bnf13045.99 inveniet classes quisquis Pompeius in undas |
| 94 | venerit, et noster nullis non gentibus heres |
| 95 | bella dabit: tantum indomitos memoresque paternicsg863.220 |
| 96 | iuris habete animos. uni parere decebit, |
| 97 | si faciet partes pro libertate, Catoni." |
| 98 | exsolui tibi, Magne, fidem, mandata peregi; |
| 99 | insidiae valuere tuae, deceptaque vixi |
| 100 | ne mihi commissas auferrem perfida voces. |
| 101 | ubk205.106 v iam nunc te per inane chaos, per Tartara, coniunx, |
| 102 | si sunt ulla, sequar, quam longo tradita leto |
| 103 | incertum est: poenas animae vivacis ab ipsa |
| 104 | bav1685.65 r ante feram. potuit cernens tua funera, Magne, |
| 105 | non fugere in mortem: planctu contusa peribit, |
| 106 | effluet in lacrimas: numquam veniemus ad enses |
| 107 | aut laqueos aut praecipites per inania iactus: |
| 108 | turpe mori post te solo non posse dolore.' |
| 109 | sic ubi fata, caput ferali obduxit amictu |
| 110 | decrevitque pati tenebras puppisque cavernis |
| 111 | bnf10315.102 delituit, saevumque arte conplexa dolorem |
| 112 | perfruitur lacrimis et amat pro coniuge luctum. |
| 113 | bbb45.43r illam non fluctus stridensque rudentibus Eurus |
| 114 | movit et exurgens ad summa pericula clamor, |
| 115 | votaque sollicitis faciens contraria nautis |
| 116 | hab4112.82 v conposita in mortem iacuit favitque procellis. |
| 117 | prima ratem Cypros spumantibus accipit undis; |
| 118 | inde tenens pelagus, sed iam moderatior, Eurus |
| 119 | in Libycas egit sedes et castra Catonis. |
| 120 | bav1683.69 v tristis, ut in multo mens est praesaga timore, |
| 121 | aspexit patrios comites a litore Magnus |
| 122 | bnf8041.186 et fratrem; medias praeceps tunc fertur in undas. |
| 123 | 'dic ubi sit, germane, parens; stat summa caputque |
| 124 | orbis, an occidimus Romanaque Magnus ad umbras |
| 125 | abstulit? ' haec fatur; quem contra talia frater: |
| 126 | 'o felix, quem sors alias dispersit in oras |
| 127 | quique nefas audis: oculos, germane, nocentiscsg863.221 |
| 128 | spectato genitore fero. non Caesaris armis |
| 129 | occubuit dignoque perit auctore ruinae: |
| 130 | rege sub inpuro Nilotica rura tenente, |
| 131 | ubk205.107 r hospitii fretus superis et munere tanto |
| 132 | in proavos, cecidit donati victima regni. |
| 133 | vidi ego magnanimi lacerantes pectora patris, |
| 134 | bnf10314.116 nec credens Pharium tantum potuisse tyrannum |
| 135 | litore Niliaco socerum iam stare putavi. |
| 136 | sed me nec sanguis nec tantum vulnera nostri |
| 137 | adfecere senis, quantum gestata per urbem |
| 138 | ora ducis, quae transfixo sublimia pilo |
| 139 | vidimus: haec fama est oculis victoris iniqui |
| 140 | servari, scelerisque fidem quaesisse tyrannum. |
| 141 | nam corpus Phariaene canes avidaeque volucres |
| 142 | distulerint, an furtivus, quem vidimus, ignis |
| 143 | solverit, ignoro. quaecumque iniuria fati |
| 144 | abstulit hos artus, superis haec crimina dono: |
| 145 | servata de parte queror. ' cum talia Magnus |
| 146 | bnf8040.122 audisset, non in gemitus lacrimasque dolorem |
| 147 | effudit, iustaque furens pietate profatur |
| 148 | 'praecipitate rates e sicco litore, nautae; |
| 149 | classis in adversos erumpat remige ventos. |
| 150 | ite, duces, mecum (nusquam civilibus armis |
| 151 | tanta fuit merces) inhumatos condere manes, |
| 152 | sanguine semiviri Magnum satiare tyranni. |
| 153 | non ego Pellaeas arces adytisque retectum |
| 154 | bav1685.65 v corpus Alexandri pigra Mareotide mergam? |
| 155 | bnf8039.83 non mihi pyramidum tumulis evolsus Amasis |
| 156 | hab4112.83 r atque alii reges Nilo torrente natabunt? |
| 157 | omnia dent poenas nudo tibi, Magne, sepulchra. |
| 158 | evolvam busto iam numen gentibus Isimcsg863.222 |
| 159 | et tectum lino spargam per vulgus Osirim |
| 160 | (et sacer in Magni cineres mactabitur Apis) |
| 161 | suppositisque deis uram caput. has mihi poenas |
| 162 | bav1683.70 r terra dabit: linquam vacuos cultoribus agros, |
| 163 | nec, Nilus cui crescat, erit; solusque tenebis |
| 164 | bnf8041.187 Aegypton, genitor, populis superisque fugatis.' |
| 165 | dixerat, et classem saevus rapiebat in undas; |
| 166 | sed Cato laudatam iuvenis conpescuit iram. |
| 167 | interea totis audito funere Magni |
| 168 | litoribus sonuit percussus planctibus aether, |
| 169 | exemploque carens et nulli cognitus aevo |
| 170 | luctus erat, mortem populos deflere potentis. |
| 171 | sed magis, ut visa est lacrimis exhausta, solutas |
| 172 | in vultus effusa comas, Cornelia puppe |
| 173 | bnf7900.88 r egrediens, rursus geminato verbere plangunt. |
| 174 | ut primum in sociae pervenit litora terrae, |
| 175 | bnf13045.101 collegit vestes miserique insignia Magni |
| 176 | armaque et inpressas auro, quas gesserat olim. |
| 177 | exuvias pictasque togas, velamina summo |
| 178 | ter conspecta Iovi, funestoque intulit igni. |
| 179 | bnf10315.103 ille fuit miserae Magni cinis. accipit omnis |
| 180 | exemplum pietas, et toto litore busta |
| 181 | surgunt Thessalicis reddentia manibus ignem. |
| 182 | sic, ubi depastis summittere gramina campis |
| 183 | bav1684.31 v et renovare parans hibernas Apulus herbas |
| 184 | igne fovet terras, simul et Garganus et arva |
| 185 | vulturis et calidi lucent buceta Matini. |
| 186 | non tamen ad Magni pervenit gratius umbras |
| 187 | omne quod in superos audet convicia vulgus |
| 188 | Pompeiumque deis obicit, quam pauca Catonis |
| 189 | verba sed a pleno venientia pectore veri.csg863.223 |
| 190 | 'civis obit' inquit 'multum maioribus inpar |
| 191 | nosse modum iuris, sed in hoc tamen utilis aevo, |
| 192 | bnf10314.117 cui non ulla fuit iusti reverentia; salva |
| 193 | libertate potens, et solus plebe parata |
| 194 | bbb45.43v privatus servire sibi, rectorque senatus, |
| 195 | sed regnantis, erat. nil belli iure poposcit, |
| 196 | hab4112.83 v quaeque dari voluit voluit sibi posse negari. |
| 197 | inmodicas possedit opes, sed plura retentis |
| 198 | intulit. invasit ferrum, sed ponere norat. |
| 199 | praetulit arma togae, sed pacem armatus amavit. |
| 200 | iuvit sumpta ducem, iuvit dimissa potestas. |
| 201 | casta domus luxuque carens corruptaque numquam |
| 202 | fortuna domini. clarum et venerabile nomen |
| 203 | gentibus et multum nostrae quod proderat urbi. |
| 204 | bav1685.66 r bav1683.70 v olim vera fides Sulla Marioque receptis |
| 205 | libertatis obit: Pompeio rebus adempto |
| 206 | bnf8041.188 bnf8040.124 nunc et ficta perit. non iam regnare pudebit, |
| 207 | nec color imperii nec frons erit ulla senatus. |
| 208 | o felix, cui summa dies fuit obvia victo |
| 209 | et cui quaerendos Pharium scelus obtulit enses. |
| 210 | forsitan in soceri potuisses vivere regno. |
| 211 | scire mori sors prima viris, set proxima cogi. |
| 212 | et mihi, si fatis aliena in iura venimus, |
| 213 | fac talem, Fortuna, Iubam; non deprecor hosti |
| 214 | servari, dum me servet cervice recisa.' |
| 215 | vocibus his maior, quam si Romana sonarent |
| 216 | rostra ducis laudes, generosam venit ad umbram |
| 217 | mortis honos. fremit interea discordia vulgi, |
| 218 | castrorum bellique piget post funera Magni; |
| 219 | cum Tarcondimotus linquendi signa Catonis |
| 220 | sustulit. hunc rapta fugientem classe secutuscsg863.224 |
| 221 | litus in extremum tali Cato voce notavit: |
| 222 | 'o numquam pacate Cilix, iterumne rapinas |
| 223 | vadis in aequoreas? Magnum fortuna removit, |
| 224 | iam pelago pirata redis. ' tum respicit omnis |
| 225 | in coetu motuque viros; quorum unus aperta |
| 226 | mente fugae tali conpellat voce regentem: |
| 227 | 'nos, Cato, da veniam, Pompei duxit in arma, |
| 228 | non belli civilis amor, partesque favore |
| 229 | fecimus. ille iacet quem paci praetulit orbis, |
| 230 | causaque nostra perit: patrios permitte penates |
| 231 | desertamque domum dulcesque revisere natos. |
| 232 | nam quis erit finis si nec Pharsalia pugnae |
| 233 | nec Pompeius erit? perierunt tempora vitae, |
| 234 | mors eat in tutum; iustas sibi nostra senectus |
| 235 | prospiciat flammas: bellum civile sepulchra |
| 236 | hab4112.84 r vix ducibus praestare potest. non barbara victos |
| 237 | regna manent, non Armenium mihi saeva minatur |
| 238 | aut Scythicum fortuna iugum: sub iura togati |
| 239 | bnf8039.84 civis eo. quisquis Magno vivente secundus, |
| 240 | bnf7900.88 v hic mihi primus erit. sacris praestabitur umbris |
| 241 | summus honor; dominum, quam clades cogit, habebo, |
| 242 | nullum, Magne, ducem: te solum in bella secutus |
| 243 | post te fata sequar; nec enim sperare secunda |
| 244 | fas mihi nec liceat. fortuna cuncta tenentur |
| 245 | Caesaris, Emathium sparsit victoria ferrum; |
| 246 | bav1683.71 r clausa fides miseris, et toto solus in orbe est |
| 247 | bnf10315.104 qui velit ac possit victis praestare salutem. |
| 248 | bnf8041.189 Pompeio scelus est bellum civile perempto, |
| 249 | quo fuerat vivente fides. si publica iura, |
| 250 | si semper sequeris patriam, Cato, signa petamus |
| 251 | bnf10314.118 Romanus quae consul habet. ' sic ille profatuscsg863.225 |
| 252 | insiluit puppi iuvenum comitante tumultu. |
| 253 | actum Romanis fuerat de rebus, et omnis |
| 254 | bav1685.66 v indiga servitii fervebat litore plebes: |
| 255 | erupere ducis sacro de pectore voces. |
| 256 | 'ergo pari voto gessisti bella, iuventus, |
| 257 | tu quoque pro dominis, et Pompeiana fuisti |
| 258 | non Romana manus? quod non in regna laboras, |
| 259 | bnf13045.102 quod tibi, non ducibus, vivis morerisque, quod orbem |
| 260 | adquiris nulli, quod iam tibi vincere tutum est, |
| 261 | bella fugis quaerisque iugum cervice vacanti |
| 262 | et nescis sine rege pati. nunc causa pericli |
| 263 | digna viris. potuit vestro Pompeius abuti |
| 264 | sanguine: nunc patriae iugulos ensesque negatis, |
| 265 | cum prope libertas? unum fortuna reliquit |
| 266 | bnf8040.125 iam tribus e dominis. pudeat: plus regia Nili |
| 267 | contulit in leges et Parthi militis arcus. |
| 268 | ite, o degeneres, Ptolemaei munus et arma |
| 269 | spernite. quis vestras ulla putet esse nocentes |
| 270 | caede manus? credet faciles sibi terga dedisse, |
| 271 | credet ab Emathiis primos fugisse Philippis. |
| 272 | vadite securi; meruistis iudice vitam |
| 273 | Caesare non armis, non obsidione subacti. |
| 274 | bbb45.44r o famuli turpes, domini post fata prioris |
| 275 | itis ad heredem. cur non maiora mereri |
| 276 | quam vitam veniamque libet? rapiatur in undas |
| 277 | infelix coniunx Magni prolesque Metelli, |
| 278 | hab4112.84 v ducite Pompeios, Ptolemaei vincite munus. |
| 279 | nostra quoque inviso quisquis feret ora tyranno |
| 280 | non parva mercede dabit: sciat ista iuventus |
| 281 | cervicis pretio bene se mea signa secutam. |
| 282 | quin agite et magna meritum cum caede parate: |
| 283 | ubk205.109 v ignavum scelus est tantum fuga. ' dixit, et omnes |
| 284 | haud aliter medio revocavit ab aequore puppescsg863.226 |
| 285 | quam, simul effetas linquunt examina ceras |
| 286 | atque oblita favi non miscent nexibus alas |
| 287 | sed sibi quaeque volat nec iam degustat amarum |
| 288 | bav1683.71 v desidiosa thymum, Phrygii sonus increpat aeris, |
| 289 | attonitae posuere fugam studiumque laboris |
| 290 | bnf8041.190 floriferi repetunt et sparsi mellis amorem: |
| 291 | gaudet in Hyblaeo securus gramine pastor |
| 292 | divitias servasse casae. sic voce Catonis |
| 293 | inculcata viris iusti patientia Martis. |
| 294 | iamque actu belli non doctas ferre quietem |
| 295 | constituit mentes serieque agitare laborum. |
| 296 | primum litoreis miles lassatur harenis. |
| 297 | bav1684.32 r proximus in muros et moenia Cyrenarum |
| 298 | est labor: exclusus nulla se vindicat ira, |
| 299 | poenaque de victis sola est vicisse Catoni. |
| 300 | inde peti placuit Libyci contermina Mauris |
| 301 | bnf7900.89 r regna Iubae, sed iter mediis natura vetabat |
| 302 | Syrtibus: hanc audax sperat sibi cedere virtus. |
| 303 | Syrtes vel, primam mundo natura figuram |
| 304 | bav1685.67 r cum daret, in dubio pelagi terraeque reliquit |
| 305 | (nam neque subsedit penitus, quo stagna profundi |
| 306 | acciperet, nec se defendit ab aequore tellus, |
| 307 | ambigua sed lege loci iacet invia sedes, |
| 308 | aequora fracta vadis abruptaque terra profundo, |
| 309 | et post multa sonant proiecti litora fluctus: |
| 310 | sic male deseruit nullosque exegit in usus |
| 311 | hanc partem natura sui); vel plenior alto |
| 312 | olim Syrtis erat pelago penitusque natabat, |
| 313 | sed rapidus Titan ponto sua lumina pascens |
| 314 | aequora subduxit zonae vicina perustae; |
| 315 | bnf10315.105 bnf10314.119 et nunc pontus adhuc Phoebo siccante repugnat,csg863.227 |
| 316 | mox, ubi damnosum radios admoverit aevum, |
| 317 | tellus Syrtis erit; nam iam brevis unda superne |
| 318 | hab4112.85 r innatat et late periturum deficit aequor. |
| 319 | ubk205.110 r ut primum remis actum mare propulit omne |
| 320 | classis onus, densis fremuit niger imbribus Auster. |
| 321 | in sua regna furens temptatum classibus aequor |
| 322 | turbine defendit longeque a Syrtibus undas |
| 323 | egit et inlato confregit litore pontum. |
| 324 | tum, quarum recto deprendit carbasa malo, |
| 325 | eripuit nautis, frustraque rudentibus ausis |
| 326 | bnf8040.126 bnf8039.85 vela negare Noto spatium vicere carinae, |
| 327 | atque ultra proram tumuit sinus. omnia siquis |
| 328 | providus antemnae suffixit lintea summae, |
| 329 | vincitur et nudis avertitur armamentis. |
| 330 | bav1683.72 r sors melior classi quae fluctibus incidit altis |
| 331 | et certo iactata mari. quaecumque levatae |
| 332 | bnf8041.191 arboribus caesis flatum effudere prementem, |
| 333 | abstulit has liber ventis contraria volvens |
| 334 | aestus et obnixum victor detrusit in Austrum. |
| 335 | has vada destituunt, atque interrupta profundo |
| 336 | terra ferit puppes, dubioque obnoxia fato |
| 337 | pars sedet una ratis, pars altera pendet in undis. |
| 338 | tum magis inpactis brevius mare terraque saepe |
| 339 | obvia consurgens: quamvis elisus ab Austro, |
| 340 | saepe tamen cumulos fluctus non vincit harenae. |
| 341 | bnf13045.103 eminet in tergo pelagi procul omnibus arvis |
| 342 | inviolatus aqua sicci iam pulveris agger; |
| 343 | stant miseri nautae, terraeque haerente carina |
| 344 | litora nulla vident. sic partem intercipit aequor, |
| 345 | pars ratium maior regimen clavumque secuta est |
| 346 | tuta fuga, nautasque loci sortita peritoscsg863.228 |
| 347 | torpentem Tritonos adit inlaesa paludem. |
| 348 | ubk205.110 v hanc, ut fama, deus quem toto litore pontus |
| 349 | audit ventosa perflantem marmora concha, |
| 350 | hanc et Pallas amat, patrio quae vertice nata |
| 351 | terrarum primam Libyen (nam proxima caelo est, |
| 352 | ut probat ipse calor) tetigit, stagnique quieta |
| 353 | vultus vidit aqua posuitque in margine plantas |
| 354 | bbb45.44v bav1685.67 v et se dilecta Tritonida dixit ab unda. |
| 355 | quam iuxta Lethon tacitus praelabitur amnis, |
| 356 | infernis, ut fama, trahens oblivia venis, |
| 357 | atque, insopiti quondam tutela draconis, |
| 358 | hab4112.85 v Hesperidum pauper spoliatis frondibus hortus. |
| 359 | invidus, annoso qui famam derogat aevo, |
| 360 | qui vates ad vera vocat. fuit aurea silva |
| 361 | divitiisque graves et fulvo germine rami |
| 362 | virgineusque chorus, nitidi custodia luci, |
| 363 | et numquam somno damnatus lumina serpens |
| 364 | robora conplexus rutilo curvata metallo. |
| 365 | abstulit arboribus pretium nemorique laborem |
| 366 | Alcides, passusque inopes sine pondere ramos |
| 367 | rettulit Argolico fulgentia poma tyranno. |
| 368 | his igitur depulsa locis eiectaque classis |
| 369 | Syrtibus haut ultra Garamantidas attigit undas, |
| 370 | sed duce Pompeio Libyae melioris in oris |
| 371 | mansit. at inpatiens virtus haerere Catonis |
| 372 | bav1683.72 v audet in ignotas agmen committere gentes |
| 373 | armorum fidens et terra cingere Syrtim. |
| 374 | hoc eadem suadebat hiemps quae clauserat aequor; |
| 375 | et spes imber erat nimios metuentibus ignes, |
| 376 | bnf8041.192 ut neque sole viam nec duro frigore saevam |
| 377 | inde polo Libyes, hinc bruma temperet annus.csg863.229 |
| 378 | ubk205.111 r bnf10314.120 atque ingressurus steriles sic fatur harenas: |
| 379 | 'o quibus una salus placuit mea castra secutis |
| 380 | indomita cervice mori, conponite mentes |
| 381 | ad magnum virtutis opus summosque labores. |
| 382 | vadimus in campos steriles exustaque mundi, |
| 383 | bnf10315.106 qua nimius Titan et rarae in fontibus undae, |
| 384 | siccaque letiferis squalent serpentibus arva. |
| 385 | durum iter ad leges patriaeque ruentis amorem. |
| 386 | bnf8040.127 per mediam Libyen veniant atque invia temptent, |
| 387 | siquibus in nullo positum est euadere voto, |
| 388 | siquibus ire sat est. neque enim mihi fallere quemquam |
| 389 | est animus tectoque metu perducere vulgus. |
| 390 | hi mihi sint comites, quos ipsa pericula ducent, |
| 391 | qui me teste pati vel quae tristissima pulchrum |
| 392 | Romanumque putant. at, qui sponsore salutis |
| 393 | miles eget capiturque animae dulcedine, vadat |
| 394 | ad dominum meliore via. dum primus harenas |
| 395 | ingrediar primusque gradus in pulvere ponam, |
| 396 | me aetherius feriat, mihi plena veneno |
| 397 | occurrat serpens, fatoque pericula vestra |
| 398 | praetemptate meo. sitiat quicumque bibentem |
| 399 | hab4112.86 r viderit, aut umbras nemorum quicumque petentem |
| 400 | aestuet, aut equitem peditum praecedere turmas |
| 401 | deficiat: siquo fuerit discrimine notum |
| 402 | dux an miles eam. serpens, sitis, ardor harenae |
| 403 | dulcia virtuti; gaudet patientia duris; |
| 404 | bav1685.68 r laetius est, quotiens magno sibi constat, honestum. |
| 405 | sola potest Libye turba praestare malorum |
| 406 | ut deceat fugisse viros. ' sic ille paventis |
| 407 | incendit virtute animos et amore laborum, |
| 408 | ubk205.111 v inreducemque viam deserto limite carpit;csg863.230 |
| 409 | bnf7900.89 v bav1684.32 v et sacrum parvo nomen clausura sepulchro |
| 410 | bnf8039.86 invasit Libye securi fata Catonis. |
| 411 | tertia pars rerum Libye, si credere famae |
| 412 | cuncta velis; at, si ventos caelumque sequaris, |
| 413 | bav1683.73 r pars erit Europae. nec enim plus litora Nili |
| 414 | quam Scythicus Tanais primis a Gadibus absunt, |
| 415 | unde Europa fugit Libyen et litora flexu |
| 416 | Oceano fecere locum; sed maior in unam |
| 417 | orbis abit Asiam. nam, cum communiter istae |
| 418 | effundant Zephyrum, Boreae latus illa sinistrum |
| 419 | contingens dextrumque Noti discedit in ortus |
| 420 | bnf8041.193 Eurum sola tenens. Libycae quod fertile terraest |
| 421 | vergit in occasus; sed et haec non fontibus ullis |
| 422 | bnf13045.104 solvitur: Arctoos raris Aquilonibus imbres |
| 423 | accipit et nostris reficit sua rura serenis. |
| 424 | in nullas vitiatur opes; non aere nec auro |
| 425 | excoquitur, nullo glaebarum crimine pura |
| 426 | et penitus terra est. tantum Maurusia genti |
| 427 | robora divitiae, quarum non noverat usum, |
| 428 | sed citri contenta comis vivebat et umbra. |
| 429 | in nemus ignotum nostrae venere secures, |
| 430 | extremoque epulas mensasque petimus ab orbe. |
| 431 | at, quaecumque vagam Syrtim conplectitur ora |
| 432 | sub nimio proiecta die, vicina perusti |
| 433 | aetheris, exurit messes et pulvere Bacchum |
| 434 | enecat et nulla putris radice tenetur. |
| 435 | bbb45.45r temperies vitalis abest, et nulla sub illa |
| 436 | cura Iovis terra est; natura deside torpet |
| 437 | bnf10314.121 orbis et inmotis annum non sentit harenis. |
| 438 | ubk205.112 r hoc tam segne solum raras tamen exerit herbas, |
| 439 | hab4112.86 v quas Nasamon, gens dura, legit, qui proxima pontocsg863.231 |
| 440 | nudus rura tenet; quem mundi barbara damnis |
| 441 | Syrtis alit. nam litoreis populator harenis |
| 442 | inminet et nulla portus tangente carina |
| 443 | novit opes: sic cum toto commercia mundo |
| 444 | naufragiis Nasamones habent. hac ire Catonem |
| 445 | dura iubet virtus. illic secura iuventus |
| 446 | bnf8040.128 ventorum nullasque timens tellure procellas |
| 447 | aequoreos est passa metus. nam litore sicco, |
| 448 | quam pelago, Syrtis violentius excipit Austrum, |
| 449 | et terrae magis ille nocens. non montibus ortum |
| 450 | bav1683.73 v adversis frangit Libye scopulisque repulsum |
| 451 | bnf10315.107 dissipat et liquidas e turbine solvit in auras, |
| 452 | nec ruit in silvas annosaque robora torquens |
| 453 | lassatur: patet omne solum, liberque meatu |
| 454 | bav1685.68 v Aeoliam rabiem totis exercet harenis, |
| 455 | et non imbriferam contorto pulvere nubem |
| 456 | in flexum violentus agit: pars plurima terrae |
| 457 | tollitur et numquam resoluto vertice pendet. |
| 458 | regna videt pauper Nasamon errantia vento |
| 459 | discussasque domos, volitantque a culmine raptae |
| 460 | detecto Garamante casae. non altius ignis |
| 461 | rapta vehit; quantumque licet consurgere fumo |
| 462 | bnf8041.194 et violare diem, tantus tenet aera pulvis. |
| 463 | tum quoque Romanum solito violentior agmen |
| 464 | adgreditur, nullisque potest consistere miles |
| 465 | instabilis, raptis etiam quas calcat, harenis. |
| 466 | concuteret terras orbemque a sede moveret, |
| 467 | si solida Libye conpage et pondere duro |
| 468 | clauderet exesis Austrum scopulosa cavernis; |
| 469 | sed, quia mobilibus facilis turbatur harenis, |
| 470 | nusquam luctando stabilis manet, imaque telluscsg863.232 |
| 471 | stat, quia summa fugit. galeas et scuta virorum |
| 472 | ubk205.112 v pilaque contorsit violento spiritus actu |
| 473 | intentusque tulit magni per inania caeli. |
| 474 | illud in extrema forsan longeque remota |
| 475 | prodigium tellure fuit, delapsaque caelo |
| 476 | arma timent gentes hominumque erepta lacertis |
| 477 | a superis demissa putant. sic illa profecto |
| 478 | sacrifico cecidere Numae, quae lecta iuventus |
| 479 | hab4112.87 r patricia cervice movet: spoliaverat Auster |
| 480 | aut Boreas populos ancilia nostra ferentes. |
| 481 | sic orbem torquente Noto Romana iuventus |
| 482 | procubuit timuitque rapi; constrinxit amictus |
| 483 | inseruitque manus terrae nec pondere solo |
| 484 | sed nisu iacuit, vix sic inmobilis Austro; |
| 485 | qui super ingentis cumulos involuit harenae |
| 486 | atque operit tellure viros. vix tollere miles |
| 487 | membra valet multo congestu pulveris haerens. |
| 488 | alligat et stantis adfusae magnus harenae |
| 489 | agger, et inmoti terra surgente tenentur. |
| 490 | saxa tulit penitus discussis proruta muris |
| 491 | bnf8041.165-27 effuditque procul miranda sorte malorum: |
| 492 | qui nullas videre domos videre ruinas. |
| 493 | iamque iter omne latet nec sunt discrimina terrae: |
| 494 | bnf8039.87 (ulla nisi aetheriae medio velut aequore flammae) |
| 495 | sideribus novere viam; nec sidera tota |
| 496 | ostendit Libycae finitor circulus orae, |
| 497 | bnf10314.122 multaque devexo terrarum margine celat. |
| 498 | utque calor solvit quem torserat aera ventus, |
| 499 | incensusque dies, manant sudoribus artus, |
| 500 | bav1683.74 r arent ora siti. conspecta est parva maligna |
| 501 | bav1685.69 r unda procul vena, quam vix e pulvere miles |
| 502 | corripiens patulum galeae confudit in orbemcsg863.233 |
| 503 | porrexitque duci. squalebant pulvere fauces |
| 504 | bnf8041.166 cunctorum, minimumque tenens dux ipse liquoris |
| 505 | bnf13045.105 inuidiosus erat. 'mene' inquit 'degener unum |
| 506 | ubk205.113 r bnf8040.129 miles in hac turba uacuum virtute putasti? |
| 507 | usque adeo mollis primisque caloribus inpar |
| 508 | sum visus? quanto poena tu dignior ista es, |
| 509 | qui populo sitiente bibas! ' sic concitus ira |
| 510 | excussit galeam, suffecitque omnibus unda. |
| 511 | ventum erat ad templum Libycis quod gentibus unum |
| 512 | inculti Garamantes habent. stat sortiger illic |
| 513 | Iuppiter, ut memorant, sed non aut fulmina vibrans |
| 514 | bbb45.45v aut similis nostro, sed tortis cornibus Hammon. |
| 515 | non illic Libycae posuerunt ditia gentes |
| 516 | hab4112.87 v templa, nec Eois splendent donaria gemmis: |
| 517 | quamvis Aethiopum populis Arabumque beatis |
| 518 | gentibus atque Indis unus sit Iuppiter Hammon, |
| 519 | bnf10315.108 pauper adhuc deus est, nullis violata per aevum |
| 520 | divitiis delubra tenens, morumque priorum |
| 521 | bnf7900.90 r bav1684.33 r numen Romano templum defendit ab auro. |
| 522 | esse locis superos testatur silva per omnem |
| 523 | sola virens Libyen. nam quidquid pulvere sicco |
| 524 | separat ardentem tepida Berenicida Lepti |
| 525 | ignorat frondes: solus nemus abstulit Hammon. |
| 526 | silvarum fons causa loco, qui putria terrae |
| 527 | alligat et domitas unda conectit harenas. |
| 528 | hic quoque nil obstat Phoebo, cum cardine summo |
| 529 | stat librata dies; truncum vix protegit arbor, |
| 530 | tam brevis in medium radiis conpellitur umbra. |
| 531 | deprensum est hunc esse locum qua circulus alti |
| 532 | solstitii medium signorum percutit orbem. |
| 533 | at tibi, quaecumque es Libyco gens igne dirempta, |
| 534 | in Noton umbra cadit, quae nobis exit in Arcton. |
| 535 | te segnis Cynosura subit, tu sicca profundo |
| 536 | mergi Plaustra putas, nullumque in vertice semper |
| 537 | sidus habes inmune mari; procul axis uterque est, |
| 538 | et fuga signorum medio rapit omnia caelo. |
| 539 | non obliqua meant, nec Tauro Scorpios exitcsg863.234 |
| 540 | rectior aut Aries donat sua tempora Librae |
| 541 | aut Astraea iubet lentos descendere Pisces. |
| 542 | par Geminis Chiron, et idem, quod Carcinos ardens, |
| 543 | ubk205.113 v bav1683.74 v umidus Aegoceros nec plus Leo tollitur Urna. |
| 544 | bnf8041.166-42 stabant ante fores populi quos miserat Eos |
| 545 | bnf8041.167 cornigerique Iovis monitu nova fata petebant; |
| 546 | sed Latio cessere duci, comitesque Catonem |
| 547 | orant exploret Libycum memorata per orbem |
| 548 | numina, de fama tam longi iudicet aevi. |
| 549 | maximus hortator scrutandi voce deorum |
| 550 | eventus Labienus erat. 'sors obtulit' inquit |
| 551 | bav1685.69 v 'et fortuna viae tam magni numinis ora |
| 552 | consiliumque dei: tanto duce possumus uti |
| 553 | per Syrtes, bellisque datos cognoscere casus. |
| 554 | bnf10314.123 nam cui crediderim superos arcana daturos |
| 555 | dicturosque magis, quam sancto, vera, Catoni? |
| 556 | hab4112.88 r certe vita tibi semper derecta supernas |
| 557 | ad leges, sequerisque deum. datur, ecce, loquendi |
| 558 | cum Iove libertas: inquire in fata nefandi |
| 559 | Caesaris et patriae venturos excute mores. |
| 560 | iure suo populis uti legumque licebit, |
| 561 | an bellum civile perit? tua pectora sacra |
| 562 | voce reple; durae saltem virtutis amator |
| 563 | quaere quid est virtus et posce exemplar honesti.' |
| 564 | ille deo plenus tacita quem mente gerebatcsg863.235 |
| 565 | effudit dignas adytis e pectore voces. |
| 566 | bnf8040.130 'quid quaeri, Labiene, iubes? an liber in armis |
| 567 | ubk205.114 r occubuisse velim potius quam regna videre? |
| 568 | an sit vita nihil sed longa an differat aetas? |
| 569 | an noceat vis nulla bono fortunaque perdat |
| 570 | opposita virtute minas, laudandaque velle |
| 571 | sit satis et numquam successu crescat honestum? |
| 572 | scimus, et hoc nobis non altius inseret Hammon. |
| 573 | haeremus cuncti superis, temploque tacente |
| 574 | nil facimus non sponte dei; nec vocibus ullis |
| 575 | bnf8039.88 bav1683.75 r numen eget, dixitque semel nascentibus auctor |
| 576 | quidquid scire licet. sterilesne elegit harenas |
| 577 | ut caneret paucis, mersitque hoc pulvere verum, |
| 578 | estque dei sedes nisi terra et pontus et aer |
| 579 | et caelum et virtus? superos quid quaerimus ultra? |
| 580 | Iuppiter est quodcumque vides, quodcumque moveris. |
| 581 | sortilegis egeant dubii semperque futuris |
| 582 | casibus ancipites: me non oracula certum |
| 583 | sed mors certa facit. pavido fortique cadendum est: |
| 584 | hoc satis est dixisse Iovem. ' sic ille profatus |
| 585 | bnf8041.168 servataque fide templi discedit ab aris |
| 586 | non exploratum populis Hammona relinquens. |
| 587 | bnf13045.106 bnf10315.109 ipse manu sua pila gerit, praecedit anheli |
| 588 | militis ora pedes, monstrat tolerare labores, |
| 589 | non iubet, et nulla vehitur cervice supinus |
| 590 | carpentoque sedens; somni parcissimus ipse est; |
| 591 | ultimus haustor aquae quam, tandem fonte reperto, |
| 592 | bbb45.46r indiga cogatur laticis pectare iuventus, |
| 593 | stat dum lixa bibat. si veris magna paratur |
| 594 | fama bonis et si successu nuda remoto |
| 595 | inspicitur virtus, quidquid laudamus in ullo |
| 596 | hab4112.88 v maiorum, fortuna fuit. quis Marte secundo,csg863.236 |
| 597 | ubk205.114 v quis tantum meruit populorum sanguine nomen? |
| 598 | hunc ego per Syrtes Libyaeque extrema triumphum |
| 599 | ducere maluerim, quam ter Capitolia curru |
| 600 | scandere Pompei, quam frangere colla Iugurthae. |
| 601 | bav1685.70 r ecce parens verus patriae, dignissimus aris, |
| 602 | Roma, tuis, per quem numquam iurare pudebit |
| 603 | et quem, si steteris umquam cervice soluta, |
| 604 | nunc, olim, factura deum es. iam spissior ignis, |
| 605 | et plaga, quam nullam superi mortalibus ultra |
| 606 | a medio fecere die, calcatur, et unda |
| 607 | rarior. inventus mediis fons unus harenis |
| 608 | largus aquae, sed quem serpentum turba tenebat |
| 609 | vix capiente loco; stabant in margine siccae |
| 610 | aspides, in mediis sitiebant dipsades undis. |
| 611 | ductor, ut aspexit perituros fonte relicto, |
| 612 | adloquitur. 'vana specie conterrite leti, |
| 613 | bav1683.75 v ne dubita, miles, tutos haurire liquores. |
| 614 | noxia serpentum est admixto sanguine pestis; |
| 615 | morsu virus habent et fatum dente minantur, |
| 616 | bnf10314.124 pocula morte carent. ' dixit, dubiumque venenum |
| 617 | hausit; et in tota Libyae fons unus harena |
| 618 | ille fuit de quo primus sibi posceret undam. |
| 619 | cur Libycus tantis exundet pestibus aer |
| 620 | fertilis in mortes, aut quid secreta nocenti |
| 621 | miscuerit natura solo, non cura laborque |
| 622 | noster scire valet, nisi quod vulgata per orbem |
| 623 | fabula pro vera decepit saecula causa. |
| 624 | finibus extremis Libyes, ubi fervida tellus |
| 625 | bnf8041.169 accipit Oceanum demisso sole calentem, |
| 626 | bnf8040.131 squalebant late Phorcynidos arva Medusae, |
| 627 | ubk205.115 r non nemorum protecta coma, non mollia sulco,csg863.237 |
| 628 | sed dominae vultu conspectis aspera saxis. |
| 629 | hoc primum natura nocens in corpore saevas |
| 630 | eduxit pestes; illis e faucibus angues |
| 631 | stridula fuderunt vibratis sibila linguis. |
| 632 | bav1684.33 v ipsa flagellabant gaudentis colla Medusae, |
| 633 | bav1684.33 r-b56 femineae cui more comae per terga solutae |
| 634 | bav1684.33 v-2 surgunt adversa subrectae fronte colubrae |
| 635 | vipereumque fluit depexo crine venenum. |
| 636 | hab4112.89 r bnf7900.90 v hoc habet infelix, cunctis inpune, Medusa, |
| 637 | quod spectare licet. nam rictus oraque monstri |
| 638 | quis timuit? quem, qui recto se lumine vidit, |
| 639 | passa Medusa mori est? rapuit dubitantia fata |
| 640 | praevenitque metus; anima periere retenta |
| 641 | membra, nec emissae riguere sub ossibus umbrae. |
| 642 | Eumenidum crines solos movere furores, |
| 643 | Cerberos Orpheo lenivit sibila cantu, |
| 644 | Amphitryoniades vidit, cum vinceret, hydram: |
| 645 | hoc monstrum timuit genitor numenque secundum |
| 646 | Phorcys aquis Cetoque parens ipsaeque sorores |
| 647 | Gorgones; hoc potuit caelo pelagoque minari |
| 648 | torporem insolitum mundoque obducere terram. |
| 649 | e caelo volucres subito cum pondere lapsae, |
| 650 | in scopulis haesere ferae, vicina colentes |
| 651 | bav1685.70 v bav1683.76 r Aethiopum totae riguerunt marmore gentes. |
| 652 | nullum animal visus patiens, ipsique retrorsum |
| 653 | effusi faciem vitabant Gorgonos angues. |
| 654 | illa sub Hesperiis stantem Titana columnis |
| 655 | bnf10315.110 in cautes Atlanta dedit; caeloque timente |
| 656 | olim Phlegraeo stantis serpente gigantas |
| 657 | erexit montes, bellumque inmane deorum |
| 658 | Pallados e medio confecit pectore Gorgon.csg863.238 |
| 659 | quo postquam partu Danaes et divite nimbo |
| 660 | ubk205.115 v bnf8039.89 ortum Parrhasiae vexerunt Persea pinnae |
| 661 | Arcados auctoris citharae liquidaeque palaestrae, |
| 662 | et subitus praepes Cyllenida sustulit harpen, |
| 663 | harpen alterius monstri iam caede rubentem |
| 664 | a Iove dilectae fuso custode iuvencae, |
| 665 | auxilium volucri Pallas tulit innuba fratri |
| 666 | bnf8041.170 pacta caput monstri, terraeque in fine Libyssae |
| 667 | Persea Phoebeos converti iussit ad ortus |
| 668 | Gorgonos averso sulcantem regna volatu, |
| 669 | bnf13045.107 et clipeum laevae fulvo dedit aere nitentem |
| 670 | in quo saxificam iussit spectare Medusam. |
| 671 | quam sopor aeternam tracturus morte quietem |
| 672 | bbb45.46v obruit haud totam: vigilat pars magna comarum |
| 673 | defenduntque caput protenti crinibus hydri, |
| 674 | pars iacet in medios vultus oculisque tenebras. |
| 675 | bnf10314.125 ipsa regit trepidum Pallas, dextraque trementem |
| 676 | Perseos aversi Cyllenida derigit harpen |
| 677 | lata colubriferi rumpens confinia colli. |
| 678 | hab4112.89 v quos habuit vultus hamati vulnere ferri |
| 679 | caesa caput Gorgon! quanto spirare veneno |
| 680 | ora rear quantumque oculos effundere mortis! |
| 681 | nec Pallas spectare potest, vultusque gelassent |
| 682 | Perseos aversi, si non Tritonia densos |
| 683 | sparsisset crines texissetque ora colubris. |
| 684 | aliger in caelum sic rapta Gorgone fugit. |
| 685 | ille quidem pensabat iter propiusque secabat |
| 686 | bnf8040.132 aera, si medias Europae scinderet urbes: |
| 687 | Pallas frugiferas iussit non laedere terras |
| 688 | et parci populis. quis enim non praepete tanto |
| 689 | bav1683.76 v aethera respiceret? Zephyro convertitur ales |
| 690 | itque super Libyen, quae nullo consita cultucsg863.239 |
| 691 | ubk205.116 r sideribus Phoeboque vacat: premit orbita solis |
| 692 | exuritque solum; nec terra celsior ulla |
| 693 | nox cadit in caelum lunaeque meatibus obstat, |
| 694 | si flexus oblita vagi per recta cucurrit |
| 695 | signa nec in Borean aut in Noton effugit umbram. |
| 696 | illa tamen sterilis tellus fecundaque nulli |
| 697 | arva bono virus stillantis tabe Medusae |
| 698 | concipiunt dirosque fero de sanguine rores, |
| 699 | quos calor adiuvit putrique incoxit harenae. |
| 700 | hic quae prima caput movit de pulvere tabes |
| 701 | bav1685.71 r aspida somniferam tumida cervice levavit. |
| 702 | plenior huc sanguis et crassi gutta veneni |
| 703 | decidit; in nulla plus est serpente coactum. |
| 704 | ipsa caloris egens gelidum non transit in orbem |
| 705 | sponte sua, Niloque tenus metitur harenas; |
| 706 | sed (quis erit nobis lucri pudor?) inde petuntur |
| 707 | bnf8041.171 huc Libycae mortes et fecimus aspida mercem. |
| 708 | at non stare suum miseris passura cruorem |
| 709 | squamiferos ingens haemorrhois explicat orbes, |
| 710 | natus et ambiguae coleret qui Syrtidos arva |
| 711 | chersydros, tractique via fumante chelydri, |
| 712 | et semper recto lapsurus limite cenchris: |
| 713 | pluribus ille notis variatam tinguitur alvum |
| 714 | quam parvis pictus maculis Thebanus ophites. |
| 715 | concolor exustis atque indiscretus harenis |
| 716 | hammodytes, spinaque vagi torquente cerastae, |
| 717 | et scytale sparsis etiamnunc sola pruinis |
| 718 | hab4112.90 r exuvias positura suas, et torrida dipsas, |
| 719 | et gravis in geminum vergens caput amphisbaena, |
| 720 | et natrix violator aquae, iaculique volucres, |
| 721 | ubk205.116 v et contentus iter cauda sulcare parias,csg863.240 |
| 722 | oraque distendens avidus fumantia prester, |
| 723 | ossaque dissolvens cum corpore tabificus seps; |
| 724 | bnf10315.111 sibilaque effundens cunctas terrentia pestes, |
| 725 | bav1683.77 r ante venena nocens, late sibi summovet omne |
| 726 | vulgus et in vacua regnat basiliscus harena. |
| 727 | vos quoque, qui cunctis innoxia numina terris |
| 728 | serpitis, aurato nitidi fulgore dracones, |
| 729 | letiferos ardens facit Africa: ducitis altum |
| 730 | aera cum pinnis, armentaque tota secuti |
| 731 | rumpitis ingentes amplexi verbere tauros; |
| 732 | nec tutus spatio est elephans: datis omnia leto, |
| 733 | nec vobis opus est ad noxia fata veneno. |
| 734 | has inter pestes duro Cato milite siccum |
| 735 | bnf10314.126 emetitur iter, tot tristia fata suorum |
| 736 | insolitasque videns parvo cum vulnere mortes. |
| 737 | signiferum iuvenem Tyrrheni sanguinis Aulum |
| 738 | torta caput retro dipsas calcata momordit. |
| 739 | vix dolor aut sensus dentis fuit, ipsaque leti |
| 740 | frons caret invidia nec quicquam plaga minatur. |
| 741 | ecce, subit virus tacitum, carpitque medullas |
| 742 | ignis edax calidaque incendit viscera tabe. |
| 743 | ebibit umorem circum vitalia fusum |
| 744 | bnf8039.90 pestis et in sicco linguam torrere palato |
| 745 | bav1684.34 r coepit; defessos iret qui sudor in artus |
| 746 | bnf8040.133 non fuit, atque oculos lacrimarum vena refugit. |
| 747 | non decus imperii, non maesti iura Catonis |
| 748 | ardentem tenuere virum, ne spargere signa |
| 749 | bnf8041.172 auderet totisque furens exquireret arvis |
| 750 | quas poscebat aquas sitiens in corde venenum. |
| 751 | ubk205.117 r bnf13045.108 bav1685.71 v ille vel in Tanain missus Rhodanumque Padumque |
| 752 | bbb45.47r arderet Nilumque bibens per rura vagantem.csg863.241 |
| 753 | accessit morti Libye, fatique minorem |
| 754 | bnf7900.91 r famam dipsas habet terris adiuta perustis. |
| 755 | scrutatur venas penitus squalentis harenae, |
| 756 | nunc redit ad Syrtes et fluctus accipit ore, |
| 757 | aequoreusque placet, sed non et sufficit, umor. |
| 758 | hab4112.90 v nec sentit fatique genus mortemque veneni, |
| 759 | sed putat esse sitim; ferroque aperire tumentis |
| 760 | sustinuit venas atque os inplere cruore. |
| 761 | iussit signa rapi propere Cato: discere nulli |
| 762 | permissum est hoc posse sitim. sed tristior illo |
| 763 | mors erat ante oculos, miserique in crure Sabelli |
| 764 | seps stetit exiguus; quem flexo dente tenacem |
| 765 | avolsitque manu piloque adfixit harenis. |
| 766 | bav1683.77 v parva modo serpens, sed qua non ulla cruentae |
| 767 | tantum mortis habet. nam plagae proxima circum |
| 768 | fugit rupta cutis pallentiaque ossa retexit; |
| 769 | iamque sinu laxo nudum sine corpore vulnus. |
| 770 | membra natant sanie, surae fluxere, sine ullo |
| 771 | tegmine poples erat, femorum quoque musculus omnis |
| 772 | liquitur, et nigra destillant inguina tabe. |
| 773 | dissiluit stringens uterum membrana, fluuntque |
| 774 | viscera; nec, quantus toto de corpore debet, |
| 775 | effluit in terras, saevum sed membra venenum |
| 776 | decoquit, in minimum mors contrahit omnia virus. |
| 777 | quidquid homo est, aperit pestis natura profana: |
| 778 | vincula nervorum et laterum textura cavumque |
| 779 | ubk205.117 v pectus et abstrusum fibris vitalibus omne |
| 780 | morte patet. manant umeri fortesque lacerti, |
| 781 | colla caputque fluunt: calido non ocius Austro |
| 782 | nix resoluta cadit nec solem cera sequetur. |
| 783 | parva loquor, corpus sanie stillasse perustum: |
| 784 | hoc et flamma potest; sed quis rogus abstulit ossa? |
| 785 | haec quoque discedunt, putrisque secuta medullascsg863.242 |
| 786 | nulla manere sinunt rapidi vestigia fati. |
| 787 | Cinyphias inter pestes tibi palma nocendi est: |
| 788 | eripiunt omnes animam, tu sola cadaver. |
| 789 | ecce, subit facies leto diversa fluenti. |
| 790 | Nasidium Marsi cultorem torridus agri |
| 791 | bnf8041.173 percussit prester. illi rubor igneus ora |
| 792 | bnf10315.112 succendit, tenditque cutem pereunte figura |
| 793 | miscens cuncta tumor; toto iam corpore maior |
| 794 | bnf10314.127 humanumque egressa modum super omnia membra |
| 795 | efflatur sanies late pollente veneno; |
| 796 | ipse latet penitus congesto corpore mersus, |
| 797 | nec lorica tenet distenti pectoris auctum. |
| 798 | hab4112.91 r spumeus accenso non sic exundat aeno |
| 799 | undarum cumulus, nec tantos carbasa Coro |
| 800 | curvavere sinus. tumidos iam non capit artus |
| 801 | bav1685.72 r informis globus et confuso pondere truncus. |
| 802 | intactum volucrum rostris epulasque daturum |
| 803 | haud inpune feris non ausi tradere busto |
| 804 | nondum stante modo crescens fugere cadaver. |
| 805 | sed maiora parant Libycae spectacula pestes. |
| 806 | bnf8040.135 inpressit dentes haemorrhois aspera Tullo, |
| 807 | magnanimo iuueni miratorique Catonis. |
| 808 | bav1683.78 r utque solet pariter totis se fundere signis |
| 809 | Corycii pressura croci, sic omnia membra |
| 810 | emisere simul rutilum pro sanguine virus. |
| 811 | ubk205.118 r sanguis erant lacrimae; quaecumque foramina novit |
| 812 | umor, ab his largus manat cruor; ora redundant |
| 813 | et patulae nares; sudor rubet; omnia plenis |
| 814 | membra fluunt venis; totum est pro vulnere corpus. |
| 815 | at tibi, Laeve miser, fixus praecordia pressit |
| 816 | Niliaca serpente cruor, nulloque dolorecsg863.243 |
| 817 | testatus morsus subita caligine mortem |
| 818 | accipis et socias somno descendis ad umbras. |
| 819 | non tam veloci corrumpunt pocula leto |
| 820 | stipite quae diro virgas mentita Sabaeas |
| 821 | toxica fatilegi carpunt matura Saitae. |
| 822 | ecce, procul saevos sterili se robore trunci |
| 823 | torsit et inmisit (iaculum vocat Africa) serpens |
| 824 | perque caput Pauli transactaque tempora fugit. |
| 825 | nil ibi virus agit: rapuit cum vulnere fatum. |
| 826 | deprensum est, quae funda rotat quam lenta volarent, |
| 827 | quam segnis Scythicae strideret harundinis aer. |
| 828 | bnf8039.91 quid prodest miseri basiliscus cuspide Murri |
| 829 | transactus? velox currit per tela venenum |
| 830 | invaditque manum; quam protinus ille retecto |
| 831 | ense ferit totoque semel demittit ab armo, |
| 832 | bnf13045.109 bbb45.47v exemplarque sui spectans miserabile leti |
| 833 | bnf8041.174 stat tutus pereunte manu. quis fata putarit |
| 834 | scorpion aut vires maturae mortis habere? |
| 835 | ille minax nodis et recto verbere saevos |
| 836 | teste tulit caelo victi decus Orionis. |
| 837 | quis calcare tuas metuat, salpuga, latebras? |
| 838 | hab4112.91 v et tibi dant Stygiae ius in sua fila sorores. |
| 839 | sic nec clara dies nec nox dabat atra quietem |
| 840 | suspecta miseris in qua tellure iacebant. |
| 841 | ubk205.118 v nam neque congestae struxere cubilia frondes |
| 842 | nec culmis crevere tori, sed corpora fatis |
| 843 | expositi volvuntur humo, calidoque vapore |
| 844 | adliciunt gelidas nocturno frigore pestes, |
| 845 | innocuosque diu rictus torpente veneno |
| 846 | inter membra fovent. nec, quae mensura viarum |
| 847 | quisve modus, norunt caelo duce: saepe querentescsg863.244 |
| 848 | 'reddite, di, ' clamant 'miseris quae fugimus arma, |
| 849 | reddite Thessaliam. patimur cur segnia fata |
| 850 | in gladios iurata manus? pro Caesare pugnant |
| 851 | bav1683.78 v dipsades et peragunt civilia bella cerastae. |
| 852 | ire libet qua zona rubens atque axis inustus |
| 853 | bnf10314.128 bav1685.72 v solis equis; iuvat aetheriis ascribere causis |
| 854 | quod peream, caeloque mori. nil, Africa, de te |
| 855 | nec de te, natura, queror: tot monstra ferentem |
| 856 | gentibus ablatum dederas serpentibus orbem, |
| 857 | inpatiensque solum Cereris cultore negato |
| 858 | damnasti atque homines voluisti desse venenis. |
| 859 | bav1684.34 v in loca serpentum nos venimus: accipe poenas |
| 860 | tu, quisquis superum commercia nostra perosus |
| 861 | bnf10315.113 hinc torrente plaga, dubiis hinc Syrtibus orbem |
| 862 | abrumpens medio posuisti limite mortes. |
| 863 | per secreta tui bellum civile recessus |
| 864 | vadit, et arcani miles tibi conscius orbis |
| 865 | claustra ferit mundi. forsan maiora supersunt |
| 866 | bnf8040.136 ingressis: coeunt ignes stridentibus undis |
| 867 | et premitur natura poli; set longius istac |
| 868 | nulla iacet tellus, quam fama cognita nobis |
| 869 | tristia regna Iubae. quaeremus forsitan istas |
| 870 | serpentum terras: habet hoc solacia caelum: |
| 871 | vivit adhuc aliquid. patriae non arva requiro |
| 872 | ubk205.119 r Europamque alios soles Asiamque videntem: |
| 873 | bnf7900.91 v qua te parte poli, qua te tellure reliqui, |
| 874 | Africa? Cyrenis etiamnunc bruma rigebat: |
| 875 | bnf8041.175 exiguane via legem convertimus anni? |
| 876 | imus in adversos axes, evolvimur orbe, |
| 877 | terga damus ferienda Noto; nunc forsitan ipsa est |
| 878 | hab4112.92 r sub pedibus iam Roma meis. solacia faticsg863.245 |
| 879 | haec petimus: veniant hostes, Caesarque sequatur |
| 880 | qua fugimus. ' sic dura suos patientia questus |
| 881 | exonerat. cogit tantos tolerare labores |
| 882 | summa ducis virtus, qui nuda fusus harena |
| 883 | excubat atque omni fortunam provocat hora. |
| 884 | omnibus unus adest fatis; quocumque vocatus |
| 885 | advolat atque ingens meritum maiusque salute |
| 886 | contulit, in letum vires; puduitque gementem |
| 887 | illo teste mori. quod ius habuisset in ipsum |
| 888 | ulla lues? casus alieno in pectore vincit |
| 889 | spectatorque docet magnos nil posse dolores. |
| 890 | vix miseris serum tanto lassata periclo |
| 891 | auxilium Fortuna dedit. gens unica terras |
| 892 | incolit a saevo serpentum innoxia morsu, |
| 893 | Marmaridae Psylli. par lingua potentibus herbis, |
| 894 | bav1683.79 r ipse cruor tutus nullumque admittere virus |
| 895 | vel cantu cessante potens. natura locorum |
| 896 | iussit ut inmunes mixtis serpentibus essent. |
| 897 | profuit in mediis sedem posuisse venenis. |
| 898 | pax illis cum morte data est. fiducia tanta est |
| 899 | sanguinis, in terras parvus cum decidit infans, |
| 900 | nequa sit externae Veneris mixtura timentes |
| 901 | letifica dubios explorant aspide partus. |
| 902 | ubk205.119 v bav1685.73 r utque Iovis volucer, calido cum protulit ovo |
| 903 | inplumis natos, solis convertit ad ortus: |
| 904 | qui potuere pati radios et lumine recto |
| 905 | sustinuere diem, caeli servantur in usus, |
| 906 | qui Phoebo cessere, iacent: sic pignora gentis |
| 907 | Psyllus habet, siquis tactos non horruit angues, |
| 908 | siquis donatis lusit serpentibus infans. |
| 909 | nec solum gens illa sua contenta salutecsg863.246 |
| 910 | bnf10314.129 excubat hospitibus, contraque nocentia monstra |
| 911 | Psyllus adest populis. qui tum Romana secutus |
| 912 | bnf8039.92 bbb45.48r signa, simul iussit statui tentoria ductor, |
| 913 | bnf13045.110 primum, quas valli spatium conprendit, harenas |
| 914 | expurgat cantu verbisque fugantibus angues. |
| 915 | ultima castrorum medicatus circumit ignis. |
| 916 | hic ebulum stridet peregrinaque galbana sudant, |
| 917 | bnf8041.176 et tamarix non laeta comas Eoaque costos |
| 918 | hab4112.92 v et panacea potens et Thessala centaurea |
| 919 | peucedanonque sonant flammis Erycinaque thapsos, |
| 920 | et larices fumoque gravem serpentibus urunt |
| 921 | habrotonum et longe nascentis cornua cervi. |
| 922 | sic nox tuta viris. at, siquis peste diurna |
| 923 | fata trahit, tunc sunt magicae miracula gentis |
| 924 | Psyllorumque ingens et rapti pugna veneni. |
| 925 | nam primum tacta designat membra saliva, |
| 926 | bnf8040.137 quae cohibet virus retinetque in vulnere pestem; |
| 927 | plurima tunc voluit spumanti carmina lingua |
| 928 | murmure continuo, nec dat suspiria cursus |
| 929 | bnf10315.114 vulneris aut minimum patiuntur fata tacere. |
| 930 | saepe quidem pestis nigris inserta medullis |
| 931 | excantata fugit; sed, siquod tardius audit |
| 932 | ubk205.120 r virus et elicitum iussumque exire repugnat, |
| 933 | tum super incumbens pallentia vulnera lambit |
| 934 | ore venena trahens et siccat dentibus artus, |
| 935 | extractamque potens gelido de corpore mortem |
| 936 | expuit; et cuius morsus superaverit anguis |
| 937 | iam promptum Psyllis vel gustu nosse veneni. |
| 938 | hoc igitur tandem levior Romana iuventus |
| 939 | auxilio late squalentibus errat in arvis. |
| 940 | bis positis Phoebe flammis, bis luce receptacsg863.247 |
| 941 | vidit hareniuagum surgens fugiensque Catonem. |
| 942 | iamque illi magis atque magis durescere pulvis |
| 943 | coepit et in terram Libye spissata redire, |
| 944 | iamque procul rarae nemorum se tollere frondes, |
| 945 | surgere congesto non culta mapalia culmo. |
| 946 | quanta dedit miseris melioris gaudia terrae |
| 947 | cum primum saevos contra videre leones! |
| 948 | proxima Leptis erat, cuius statione quieta |
| 949 | exegere hiemem nimbis flammisque carentem. |
| 950 | Caesar, ut Emathia satiatus clade recessit, |
| 951 | bav1683.79 v cetera curarum proiecit pondera soli |
| 952 | bav1685.73 v intentus genero; cuius vestigia frustra |
| 953 | terris sparsa legens fama duce tendit in undas, |
| 954 | Threiciasque legit fauces et amore notatum |
| 955 | aequor et Heroas lacrimoso litore turres, |
| 956 | qua pelago nomen Nepheleias abstulit Helle. |
| 957 | non Asiam brevioris aquae disterminat usquam |
| 958 | hab4112.93 r fluctus ab Europa, quamvis Byzantion arto |
| 959 | bnf8041.177 Pontus et ostriferam dirimat Calchedona cursu, |
| 960 | Euxinumque ferens parvo ruat ore Propontis. |
| 961 | Sigeasque petit famae mirator harenas |
| 962 | ubk205.120 v et Simoentis aquas et Graio nobile busto |
| 963 | Rhoetion et multum debentis vatibus umbras. |
| 964 | circumit exustae nomen memorabile Troiae |
| 965 | magnaque Phoebei quaerit vestigia muri. |
| 966 | iam silvae steriles et putres robore trunci |
| 967 | Assaraci pressere domos et templa deorum |
| 968 | iam lassa radice tenent, ac tota teguntur |
| 969 | bnf10314.130 Pergama dumetis: etiam periere ruinae. |
| 970 | aspicit Hesiones scopulos silvaque latentis |
| 971 | bav1684.35 r Anchisae thalamos; quo iudex sederit antro,csg863.248 |
| 972 | unde puer raptus caelo, quo vertice Nais |
| 973 | luxerit Oenone: nullum est sine nomine saxum. |
| 974 | inscius in sicco serpentem pulvere rivum |
| 975 | transierat, qui Xanthus erat. securus in alto |
| 976 | gramine ponebat gressus: Phryx incola manes |
| 977 | Hectoreos calcare vetat. discussa iacebant |
| 978 | saxa nec ullius faciem servantia sacri: |
| 979 | 'Herceas' monstrator ait 'non respicis aras?' |
| 980 | o sacer et magnus vatum labor! omnia fato |
| 981 | eripis et populis donas mortalibus aevum. |
| 982 | invidia sacrae, Caesar, ne tangere famae; |
| 983 | nam, siquid Latiis fas est promittere Musis, |
| 984 | quantum Zmyrnaei durabunt vatis honores, |
| 985 | venturi me teque legent; Pharsalia nostra |
| 986 | bnf8040.138 vivet, et a nullo tenebris damnabimur aevo. |
| 987 | ut ducis inplevit visus veneranda vetustas, |
| 988 | erexit subitas congestu caespitis aras |
| 989 | votaque turicremos non inrita fudit in ignes. |
| 990 | 'di cinerum, Phrygias colitis quicumque ruinas, |
| 991 | bbb45.48v Aeneaeque mei, quos nunc Lavinia sedes |
| 992 | ubk205.121 r servat et Alba, lares, et quorum lucet in aris |
| 993 | bnf13045.111 ignis adhuc Phrygius, nullique aspecta virorum |
| 994 | Pallas, in abstruso pignus memorabile templo, |
| 995 | gentis Iuleae vestris clarissimus aris |
| 996 | bnf8039.93 dat pia tura nepos et vos in sede priorebnf7900.92 r |
| 997 | bnf10315.115 rite vocat. date felices in cetera cursus, |
| 998 | hab4112.93 v restituam populos; grata vice moenia reddent |
| 999 | Ausonidae Phrygibus, Romanaque Pergama surgent.' |
| 1000 | bnf8041.178 sic fatus repetit classes et tota secundis |
| 1001 | vela dedit Coris, avidusque urguente procella |
| 1002 | bav1685.74 r Iliacas pensare moras Asiamque potentemcsg863.249 |
| 1003 | praevehitur pelagoque Rhodon spumante relinquit. |
| 1004 | septima nox Zephyro numquam laxante rudentes |
| 1005 | ostendit Phariis Aegyptia litora flammis. |
| 1006 | sed prius orta dies nocturnam lampada texit |
| 1007 | quam tutas intraret aquas. ibi plena tumultu |
| 1008 | bav1683.80 r litora et incerto turbatas murmure voces |
| 1009 | accipit, ac dubiis veritus se credere regnis |
| 1010 | abstinuit tellure rates. sed dira satelles |
| 1011 | regis dona ferens medium provectus in aequor |
| 1012 | colla gerit Magni Phario velamine tecta |
| 1013 | ac prius infanda commendat crimina voce. |
| 1014 | 'terrarum domitor, Romanae maxime gentis, |
| 1015 | et, quod adhuc nescis, genero secure perempto, |
| 1016 | rex tibi Pellaeus belli pelagique labores |
| 1017 | donat et Emathiis quod solum defuit armis |
| 1018 | exhibet. absenti bellum civile peractum est: |
| 1019 | Thessalicas quaerens Magnus reparare ruinas |
| 1020 | ense iacet nostro. tanto te pignore, Caesar, |
| 1021 | emimus; hoc tecum percussum est sanguine foedus. |
| 1022 | ubk205.121 v accipe regna Phari nullo quaesita cruore, |
| 1023 | accipe Niliaci ius gurgitis, accipe quidquid |
| 1024 | pro Magni cervice dares; dignumque clientem |
| 1025 | castris crede tuis cui tantum fata licere |
| 1026 | bnf10314.131 in generum volvere tuum. nec vile putaris |
| 1027 | hoc meritum, facili nobis quod caede peractum est. |
| 1028 | hospes avitus erat, depulso sceptra parenti |
| 1029 | reddiderat. quid plura feram? tu nomina tanto |
| 1030 | invenies operi, vel famam consule mundi. |
| 1031 | si scelus est, plus te nobis debere fateris, |
| 1032 | quod scelus hoc non ipse facis. ' sic fatus opertum |
| 1033 | detexit tenuitque caput. iam languida mortecsg863.250 |
| 1034 | effigies habitum noti mutacerat oris. |
| 1035 | non primo Caesar damnavit munera visu |
| 1036 | avertitque oculos; vultus, dum crederet, haesit; |
| 1037 | utque fidem vidit sceleris tutumque putavit |
| 1038 | hab4112.94 r iam bonus esse socer, lacrimas non sponte cadentis |
| 1039 | effudit gemitusque expressit pectore laeto, |
| 1040 | non aliter manifesta potens abscondere mentis |
| 1041 | bnf8041.179 gaudia quam lacrimis, meritumque inmane tyranni |
| 1042 | destruit et generi mavult lugere revolsum |
| 1043 | quam debere caput. qui duro membra senatus |
| 1044 | calcarat vultu, qui sicco lumine campos |
| 1045 | viderat Emathios, uni tibi, Magne, negare |
| 1046 | bnf8040.139 non audet gemitus. o sors durissima fati! |
| 1047 | huncine tu, Caesar, scelerato Marte petisti |
| 1048 | qui tibi flendus erat? nunc mixti foedera tangunt |
| 1049 | te generis? nunc gnata iubet maerere neposque? |
| 1050 | credis apud populos Pompei nomen amantis |
| 1051 | bav1685.74 v hoc castris prodesse tuis? fortasse tyranni |
| 1052 | ubk205.122 r tangeris invidia, captique in viscera Magni |
| 1053 | hoc alii licuisse doles, quererisque perisse |
| 1054 | vindictam belli raptumque e iure superbi |
| 1055 | victoris generum. quisquis te flere coegit |
| 1056 | impetus, a vera longe pietate recessit. |
| 1057 | scilicet hoc animo terras atque aequora lustras, |
| 1058 | necubi suppressus pereat gener. o bene rapta |
| 1059 | arbitrio mors ista tuo! quam magna remisit |
| 1060 | crimina Romano tristis fortuna pudori, |
| 1061 | quod te non passa est misereri, perfide, Magni |
| 1062 | viventis! nec non his fallere vocibus audet |
| 1063 | adquiritque fidem simulati fronte doloris:bnf10315.116 |
| 1064 | 'aufer ab aspectu nostro funesta, satelles,csg863.251 |
| 1065 | regis dona tui. peius de Caesare vestrumbav1683.80 v |
| 1066 | quam de Pompeio meruit scelus; unica belli |
| 1067 | praemia civilis, victis donare salutem, |
| 1068 | perdidimus. quod si Phario germana tyranno |
| 1069 | non invisa foret, potuissem reddere regi |
| 1070 | quod meruit, fratrique tuum pro munere talibbb45.49r |
| 1071 | misissem, Cleopatra, caput. secreta quid arma |
| 1072 | movit et inseruit nostro sua tela labori?bnf13045.112 |
| 1073 | ergo in Thessalicis Pellaeo fecimus arvis |
| 1074 | ius gladio? vestris quaesita licentia regnis? |
| 1075 | non tuleram Magnum mecum Romana regentem: |
| 1076 | te, Ptolemaee, feram? frustra civilibus armis |
| 1077 | miscuimus gentes, siqua est hoc orbe potestashab4112.94 v |
| 1078 | altera quam Caesar, si tellus ulla duorum est. |
| 1079 | vertissem Latias a vestro litore proras: |
| 1080 | bnf8039.94 famae cura vetat, ne non damnasse cruentam |
| 1081 | sed videar timuisse Pharon. nec fallere vosmetbnf10314.132 |
| 1082 | bnf8041.180 credite victorem: nobis quoque tale paratumubk205.122 vbav1684.35 v |
| 1083 | litoris hospitium; ne sic mea colla gerantur |
| 1084 | Thessaliae fortuna facit. maiore profecto |
| 1085 | quam metui poterat discrimine gessimus arma: |
| 1086 | exilium generique minas Romamque timebam: |
| 1087 | poena fugae Ptolemaeus erat. sed parcimus annis |
| 1088 | donamusque nefas. sciat hac pro caede tyrannus |
| 1089 | nil venia plus posse dari. vos condite busto |
| 1090 | tanti colla ducis, sed non ut crimina solum |
| 1091 | vestra tegat tellus: iusto date tura sepulchro |
| 1092 | et placate caput cineresque in litore fusos |
| 1093 | colligite atque unam sparsis date manibus urnam. |
| 1094 | sentiat adventum soceri vocesque querentis |
| 1095 | audiat umbra pias. dum nobis omnia praefert,csg863.252 |
| 1096 | dum vitam Phario mavult debere clienti, |
| 1097 | laeta dies rapta est populis, concordia mundo |
| 1098 | nostra perit. caruere deis mea vota secundis, |
| 1099 | ut te conplexus positis felicibus armis |
| 1100 | adfectus a te veteres vitamque rogarem,bav1685.75 r |
| 1101 | Magne, tuam dignaque satis mercede laborum |
| 1102 | contentus par esse tibi. tunc pace fideli |
| 1103 | bnf8041.194 fecissem ut victus posses ignoscere divis, |
| 1104 | fecisses ut Roma mihi. ' nec talia fatus |
| 1105 | invenit fletus comitem nec turba querentibnf8040.141 |
| 1106 | credidit: abscondunt gemitus et pectora laeta |
| 1107 | fronte tegunt, hilaresque nefas spectare cruentum, |
| 1108 | o bona libertas, cum Caesar lugeat, audent. |