ubk205.90 r-26 hab4112.70 r-16 csg863.188 bnf13045.84-a5 bnf10315.87-b5 bnf10314.98-a29 bnf8041.147-8 bnf8040.99-a5 bnf8039.70-b9 bnf7900.83 v-b18 bbb45.36v-b22 bav1685.55 r-27 bav1684.16 v-b22 bav1683.59 v-18 Liber VIII HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS
| 1 | Iam super Herculeas fauces nemorosaque Tempe |
| 2 | Haemoniae deserta petens dispendia silvae |
| 3 | cornipedem exhaustum cursu stimulisque negantem |
| 4 | Magnus agens incerta fugae vestigia turbat |
| 5 | inplicitasque errore vias. pavet ille fragorem |
| 6 | ubk205.90 v motorum ventis nemorum, comitumque suorum |
| 7 | qui post terga redit trepidum laterique timentem |
| 8 | exanimat. quamvis summo de culmine lapsus |
| 9 | nondum vile sui pretium scit sanguinis esse, |
| 10 | seque, memor fati, tantae mercedis habere |
| 11 | credit adhuc iugulum, quantam pro Caesaris ipse |
| 12 | avolsa cervice daret. deserta sequentem |
| 13 | non patitur tutis fatum celare latebris |
| 14 | clara viri facies. multi, Pharsalica castra |
| 15 | cum peterent nondum fama prodente ruinas,csg863.189 |
| 16 | occursu stupuere ducis vertigine rerum |
| 17 | attoniti, cladisque suae vix ipse fidelis |
| 18 | auctor erat. gravis est Magno quicumque malorum |
| 19 | testis adest. cunctis ignotus gentibus esse |
| 20 | mallet et obscuro tutus transire per urbes |
| 21 | bbb45.37r nomine; sed poenas longi Fortuna favoris |
| 22 | exigit a misero, quae tanto pondere famae |
| 23 | res premit adversas fatisque prioribus urguet. |
| 24 | nunc festinatos nimium sibi sentit honores |
| 25 | bav1685.55 v actaque lauriferae damnat Sullana iuventae, |
| 26 | hab4112.70 v nunc et Corycias classes et Pontica signa |
| 27 | deiectum meminisse piget. sic longius aevum |
| 28 | destruit ingentis animos et vita superstes |
| 29 | imperio. nisi summa dies cum fine bonorum |
| 30 | adfuit et celeri praevertit tristia leto, |
| 31 | bnf10315.88 bnf10314.99 dedecori est fortuna prior. quisquamne secundis |
| 32 | tradere se fatis audet nisi morte parata? |
| 33 | litora contigerat per quae Peneius amnis |
| 34 | bnf8039.71 Emathia iam clade rubens exibat in aequor. |
| 35 | inde ratis trepidum ventis ac fluctibus inpar, |
| 36 | ubk205.91 r bnf8041.148 flumineis vix tuta vadis, evexit in altum. |
| 37 | bav1684.17 r cuius adhuc remis quatitur Corcyra sinusque |
| 38 | Leucadii, Cilicum dominus terraeque Liburnae |
| 39 | exiguam vector pavidus correpsit in alnum. |
| 40 | conscia curarum secretae in litora Lesbi |
| 41 | flectere vela iubet, qua tunc tellure latebas |
| 42 | maestior, in mediis quam si, Cornelia, campis |
| 43 | Emathiae stares. tristis praesagia curas |
| 44 | bnf7900.84 r exagitant, trepida quatitur formidine somnus, |
| 45 | Thessaliam nox omnis habet; tenebrisque remotiscsg863.190 |
| 46 | rupis in abruptae scopulos extremaque curris |
| 47 | litora; prospiciens fluctus nutantia longe |
| 48 | semper prima vides venientis vela carinae, |
| 49 | quaerere nec quicquam de fato coniugis audes. |
| 50 | en ratis, ad vestros quae tendit carbasa portus! |
| 51 | quid ferat ignoras, et nunc tibi summa pavoris |
| 52 | nuntius armorum tristis rumorque sinister. |
| 53 | victus adest coniunx. quid perdis tempora luctus? |
| 54 | cum possis iam flere times. tum puppe propinqua |
| 55 | prosiluit crimenque deum crudele notavit, |
| 56 | deformem pallore ducem vultusque prementem |
| 57 | bnf8040.100 canitiem atque atro squalentis pulvere vestes. |
| 58 | obvia nox miserae caelum lucemque tenebris |
| 59 | abstulit atque animam clausit dolor; omnia nervis |
| 60 | membra relicta labant, riguerunt corda, diuque |
| 61 | spe mortis decepta iacet. iam fune ligato |
| 62 | litoribus lustrat vacuas Pompeius harenas. |
| 63 | quem postquam propius famulae videre fideles, |
| 64 | non ultra gemitus tacitos incessere fatum |
| 65 | permisere sibi, frustraque attollere terra |
| 66 | ubk205.91 v hab4112.71 r semianimem conantur eram; quam pectore Magnus |
| 67 | ambit et astrictos refovet conplexibus artus. |
| 68 | coeperat in summum revocato sanguine corpus |
| 69 | Pompei sentire manus maestamque mariti |
| 70 | posse pati faciem: prohibet succumbere fatis |
| 71 | Magnus et inmodicos castigat voce dolores. |
| 72 | 'nobile cur robur fortunae vulnere primo |
| 73 | femina tantorum titulis insignis auorum |
| 74 | frangis? habes aditum mansurae in saecula famae. |
| 75 | bav1685.56 r laudis in hoc sexu non legum iura nec arma,csg863.191 |
| 76 | unica materia est coniunx miser. erige mentem, |
| 77 | et tua cum fatis pietas decertet, et ipsum |
| 78 | bnf8041.149 quod sum victus ama. nunc sum tibi gloria maior, |
| 79 | bnf13045.85 a me quod fasces et quod pia turba senatus |
| 80 | tantaque discessit regum manus. incipe Magnum |
| 81 | sola sequi. deformis adhuc vivente marito |
| 82 | summus et augeri vetitus dolor: ultima debet |
| 83 | esse fides lugere virum. tu nulla tulisti |
| 84 | bello damna meo: vivit post proelia Magnus |
| 85 | sed fortuna perit. quod defles, illud amasti. ' |
| 86 | vocibus his correpta viri vix aegra levavit |
| 87 | membra solo talis gemitu rumpente querellas: |
| 88 | bnf10314.100 'o utinam in thalamos invisi Caesaris issem |
| 89 | infelix coniunx et nulli laeta marito. |
| 90 | bis nocui mundo: me pronuba ducit Erinys |
| 91 | Crassorumque umbrae, devotaque manibus illis |
| 92 | Assyrios in castra tuli civilia casus, |
| 93 | praecipitesque dedi populos cunctosque fugavi |
| 94 | a causa meliore deos. o maxime coniunx, |
| 95 | o thalamis indigne meis, hoc iuris habebat |
| 96 | ubk205.92 r in tantum fortuna caput? cur inpia nupsi, |
| 97 | si miserum factura fui? nunc accipe poenas, |
| 98 | sed quas sponte luam: quo sit tibi mollius aequor, |
| 99 | bnf10315.89 certa fides regum totusque paratior orbis, |
| 100 | sparge mari comitem. mallem felicibus armis |
| 101 | bbb45.37v dependisse caput: nunc clades denique lustra, |
| 102 | Magne, tuas. ubicumque iaces civilibus armis |
| 103 | nostros ulta toros, ades huc atque exige poenas, |
| 104 | Iulia crudelis, placataque paelice caesa |
| 105 | Magno parce tuo. ' sic fata iterumque refusa |
| 106 | hab4112.71 v coniugis in gremium cunctorum lumina solvitcsg863.192 |
| 107 | in lacrimas. duri flectuntur pectora Magni, |
| 108 | siccaque Thessalia confudit lumina Lesbos. |
| 109 | tunc Mytilenaeum pleno iam litore vulgus |
| 110 | adfatur Magnum. 'si maxima gloria nobis |
| 111 | semper erit tanti pignus servasse mariti, |
| 112 | tu quoque devotos sacro tibi foedere muros |
| 113 | oramus sociosque lares dignere vel una |
| 114 | nocte tua: fac, Magne, locum, quem cuncta revisant |
| 115 | saecula, quem veniens hospes Romanus adoret. |
| 116 | nulla tibi subeunda magis sunt moenia victo: |
| 117 | bnf8040.104 omnia victoris possunt sperare favorem, |
| 118 | bnf8039.72 haec iam crimen habent. quid, quod iacet insula ponto, |
| 119 | Caesar eget ratibus? procerum pars magna coibit |
| 120 | bnf8041.150 certa loci; noto reparandum est litore fatum. |
| 121 | accipe templorum cultus aurumque deorum; |
| 122 | accipe, si terris, si puppibus ista iuventus |
| 123 | aptior est; tota, quantum valet, utere Lesbo. |
| 124 | ? |
| 125 | hoc solum crimen meritae bene detrahe terrae, |
| 126 | bav1685.56 v ne nostram videare fidem felixque secutus |
| 127 | ubk205.92 v et damnasse miser. ' tali pietate virorum |
| 128 | laetus in adversis et mundi nomine gaudens |
| 129 | esse fidem 'nullum toto mihi' dixit 'in orbe |
| 130 | gratius esse solum non parvo pignore vobis |
| 131 | ostendi: tenuit nostros hac obside Lesbos |
| 132 | adfectus; hic sacra domus carique penates, |
| 133 | hic mihi Roma fuit. non ulla in litora puppem |
| 134 | ante dedi fugiens, saevi cum Caesaris iram |
| 135 | iam scirem meritam servata coniuge Lesbon, |
| 136 | non veritus tantam veniae committere vobis |
| 137 | materiam. sed iam satis est fecisse nocentis: |
| 138 | fata mihi totum mea sunt agitanda per orbem.csg863.193 |
| 139 | heu nimium felix aeterno nomine Lesbos, |
| 140 | sive doces populos regesque admittere Magnum, |
| 141 | seu praestas mihi sola fidem. nam quaerere certum est, |
| 142 | fas quibus in terris, ubi sit scelus. accipe, numen |
| 143 | siquod adhuc mecum es, votorum extrema meorum: |
| 144 | da similis Lesbo populos, qui Marte subactum |
| 145 | non intrare suos infesto Caesare portus, |
| 146 | non exire vetent. ' dixit, maestamque carinae |
| 147 | hab4112.72 r bnf10314.101 inposuit comitem. cunctos mutare putares |
| 148 | tellurem patriaeque solum: sic litore toto |
| 149 | plangitur, infestae tenduntur in aethera dextrae. |
| 150 | Pompeiumque minus, cuius fortuna dolorem |
| 151 | bav1684.17 v moverat, ast illam, quam toto tempore belli |
| 152 | ut civem videre suam, discedere cernens |
| 153 | ingemuit populus; quam vix, si castra mariti |
| 154 | victoris peteret, siccis dimittere matres |
| 155 | iam poterant oculis: tanto devinxit amore |
| 156 | hos pudor, hos probitas castique modestia vultus, |
| 157 | ubk205.93 r quod summissa nimis, nulli gravis hospita turbae, |
| 158 | stantis adhuc fati vixit quasi coniuge victo. |
| 159 | iam pelago medios Titan demissus ad ignes |
| 160 | nec quibus abscondit nec siquibus exerit orbem |
| 161 | totus erat. vigiles Pompei pectore curae |
| 162 | nunc socias adeunt Romani foederis urbes |
| 163 | bnf13045.87 bnf8041.151 et varias regum mentes, nunc invia mundi |
| 164 | arva super nimios soles Austrumque iacentis. |
| 165 | bnf7900.84 v saepe labor maestus curarum odiumque futuri |
| 166 | proiecit fessos incerti pectoris aestus, |
| 167 | rectoremque ratis de cunctis consulit astris, |
| 168 | bnf10315.90 unde notet terras, quae sit mensura secandi |
| 169 | aequoris in caelo, Syriam quo sidere servetcsg863.194 |
| 170 | aut quotus in Plaustro Libyam bene derigat ignis. |
| 171 | doctus ad haec fatur taciti servator Olympi |
| 172 | 'signifero quaecumque fluunt labentia caelo, |
| 173 | numquam stante polo miseros fallentia nautas, |
| 174 | sidera non sequimur, sed, qui non mergitur undis |
| 175 | axis inocciduus gemina clarissimus Arcto, |
| 176 | bav1685.57 r ille regit puppes. hic cum mihi semper in altum |
| 177 | surget et instabit summis minor Ursa ceruchis, |
| 178 | bnf8040.105 Bosporon et Scythiae curvantem litora Pontum |
| 179 | spectamus. quidquid descendet ab arbore summa |
| 180 | Arctophylax propiorque mari Cynosura feretur, |
| 181 | in Syriae portus tendit ratis. inde Canopos |
| 182 | bbb45.38r excipit, Australi caelo contenta vagari |
| 183 | stella, timens Borean: illa quoque perge sinistra |
| 184 | trans Pharon, in medio tanget ratis aequore Syrtim. |
| 185 | sed quo vela dari, quo nunc pede carbasa tendi |
| 186 | nostra iubes? ' dubio contra cui pectore Magnus |
| 187 | ubk205.93 v hab4112.72 v 'hoc solum toto' respondit 'in aequore serva, |
| 188 | ut sit ab Emathiis semper tua longius oris |
| 189 | puppis et Hesperiam pelago caeloque relinquas: |
| 190 | cetera da ventis. comitem pignusque recepi |
| 191 | depositum: tum certus eram quae litora vellem, |
| 192 | nunc portum fortuna dabit'. sic fatur; at ille |
| 193 | iusto vela modo pendentia cornibus aequis |
| 194 | torsit et in laevum puppim dedit, utque secaret |
| 195 | quas Asinae cautes et quas Chios asperat undas |
| 196 | bav1683.60 r hos dedit in proram, tenet hos in puppe rudentes. |
| 197 | aequora senserunt motus aliterque secante |
| 198 | iam pelagus rostro nec idem spectante carina |
| 199 | mutavere sonum. non sic moderator equorum, |
| 200 | dexteriore rota laevum cum circumit axem,csg863.195 |
| 201 | cogit inoffensae currus accedere metae. |
| 202 | ostendit terras Titan et sidera texit. |
| 203 | sparsus ab Emathia fugit quicumque procella, |
| 204 | bnf8039.73 adsequitur Magnum; primusque a litore Lesbi |
| 205 | bnf10314.102 bnf8041.152 occurrit gnatus, procerum mox turba fidelis. |
| 206 | nam neque deiecto fatis acieque fugato |
| 207 | abstulerat Magno reges fortuna ministros: |
| 208 | terrarum dominos et sceptra Eoa tenentis |
| 209 | exul habet comites. iubet ire in devia mundi |
| 210 | Deiotarum, qui sparsa ducis vestigia legit. |
| 211 | 'quando' ait 'Emathiis amissus cladibus orbis, |
| 212 | qua Romanus erat, superest, fidissime regum, |
| 213 | Eoam temptare fidem populosque bibentis |
| 214 | Euphraten et adhuc securum a Caesare Tigrim. |
| 215 | ne pigeat Magno quaerentem fata remotas |
| 216 | Medorum penetrare domos Scythicosque recessus |
| 217 | ubk205.94 r et totum mutare diem, vocesque superbo |
| 218 | Arsacidae perferre meas: "si foedera nobis |
| 219 | prisca manent mihi per Latium iurata Tonantem, |
| 220 | per vestros astricta magos, inplete pharetras |
| 221 | Armeniosque arcus Geticis intendite nervis, |
| 222 | si vos, o Parthi, peterem cum Caspia claustra |
| 223 | et sequerer duros aeterni Martis Alanos, |
| 224 | passus Achaemeniis late decurrere campis |
| 225 | in tutam trepidos numquam Babylona coegi. |
| 226 | bav1685.57 v arva super Cyri Chaldaeique ultima regni, |
| 227 | qua rapidus Ganges et qua Nysaeus Hydaspes |
| 228 | hab4112.73 r accedunt pelago, Phoebi surgentis ab igne |
| 229 | iam propior quam Persis eram: tamen omnia vincens |
| 230 | sustinui nostris vos tantum desse triumphis, |
| 231 | solusque e numero regum telluris Eoaecsg863.196 |
| 232 | ex aequo me Parthus adit. nec munere Magni |
| 233 | stant semel Arsacidae; quis enim post vulnera cladis |
| 234 | Assyriae iustas Latii conpescuit iras? |
| 235 | tot meritis obstricta meis nunc Parthia ruptis |
| 236 | bnf10315.91 excedat claustris vetitam per saecula ripam |
| 237 | Zeugmaque Pellaeum. Pompeio vincite, Parthi, |
| 238 | bnf8040.108 bav1683.60 v vinci Roma volet. "' regem parere iubenti |
| 239 | ardua non piguit, positisque insignibus aulae |
| 240 | egreditur famulo raptos indutus amictus. |
| 241 | in dubiis tutum est inopem simulare tyranno; |
| 242 | bnf13045.88 quanto igitur mundi dominis securius aevum |
| 243 | verus pauper agit! dimisso in litore rege |
| 244 | ipse per Icariae scopulos, Ephesonque relinquens |
| 245 | et placidi Colophona maris, spumantia parvae |
| 246 | radit saxa Sami; spirat de litore Coo |
| 247 | bnf8041.153 aura fluens; Cnidon inde fugit claramque relinquit |
| 248 | ubk205.94 v sole Rhodon magnosque sinus Telmessidos undae |
| 249 | conpensat medio pelagi. Pamphylia puppi |
| 250 | occurrit tellus, nec se committere muris |
| 251 | ausus adhuc ullis te primum, parva Phaseli, |
| 252 | Magnus adit; nam te metui vetat incola rarus |
| 253 | exhaustaeque domus populis, maiorque carinae |
| 254 | quam tua turba fuit. tendens hinc carbasa rursus |
| 255 | iam Taurum Tauroque videt Dipsunta cadentem. |
| 256 | crederet hoc Magnus, pacem cum praestitit undis, |
| 257 | et sibi consultum? Cilicum per litora tutus |
| 258 | parva puppe fugit. sequitur pars magna senatus |
| 259 | ad profugum collecta ducem; parvisque Syhedris, |
| 260 | quo portu mittitque rates recipitque Selinus, |
| 261 | in procerum coetu tandem maesta ora resolvit |
| 262 | bbb45.38v vocibus his Magnus: 'comites bellique fugaequecsg863.197 |
| 263 | bnf10314.103 bav1684.18 r atque instar patriae, quamvis in litore nudo, |
| 264 | in Cilicum terra, nullis circumdatus armis |
| 265 | consultem rebusque novis exordia quaeram, |
| 266 | ingentis praestate animos. non omnis in arvis |
| 267 | bnf7900.183 Emathiis cecidi, nec sic mea fata premuntur |
| 268 | hab4112.73 v ut nequeam relevare caput cladesque receptas |
| 269 | excutere. an Libycae Marium potuere ruinae |
| 270 | erigere in fasces et plenis reddere fastis, |
| 271 | me pulsum leviore manu fortuna tenebit? |
| 272 | mille meae Graio volvuntur in aequore puppes, |
| 273 | mille duces; sparsit potius Pharsalia nostras |
| 274 | quam subvertit opes. sed me vel sola tueri |
| 275 | fama potest rerum toto quas gessimus orbe |
| 276 | bav1685.58 r et nomen quod mundus amat. vos pendite regna |
| 277 | viribus atque fide, Libyam Parthosque Pharonque, |
| 278 | ubk205.95 r quemnam Romanis deceat succurrere rebus. |
| 279 | ast ego curarum vobis arcana mearum |
| 280 | bav1683.61 r expromam mentisque meae quo pondera vergant. |
| 281 | aetas Niliaci nobis suspecta tyranni est, |
| 282 | ardua quippe fides robustos exigit annos. |
| 283 | hinc anceps dubii terret sollertia Mauri; |
| 284 | namque memor generis Carthaginis inpia proles |
| 285 | inminet Hesperiae, multusque in pectore vano est |
| 286 | Hannibal, obliquo maculat qui sanguine regnum |
| 287 | et Numidas contingit avos. iam supplice Varo |
| 288 | bnf8039.74 intumuit viditque loco Romana secundo. |
| 289 | quare agite Eoum, comites, properemus in orbem. |
| 290 | bnf8041.154 dividit Euphrates ingentem gurgite mundum |
| 291 | Caspiaque inmensos seducunt claustra recessus, |
| 292 | et polus Assyrias alter noctesque diesque |
| 293 | vertit, et abruptum est nostro mare discolor undacsg863.198 |
| 294 | Oceanusque suus. regnandi sola voluptas. |
| 295 | celsior in campo sonipes et fortior arcus, |
| 296 | nec puer aut senior letalis tendere nervos |
| 297 | segnis, et a nulla mors est incerta sagitta. |
| 298 | bnf8040.109 primi Pellaeas arcu fregere sarisas |
| 299 | Bactraque Medorum sedem murisque superbam |
| 300 | Assyrias Babylona domos. nec pila timentur |
| 301 | nostra nimis Parthis, audentque in bella venire |
| 302 | experti Scythicas Crasso pereunte pharetras. |
| 303 | spicula nec solo spargunt fidentia ferro, |
| 304 | bnf10315.92 stridula sed multo saturantur tela veneno; |
| 305 | bnf7900.185 vulnera parva nocent fatumque in sanguine summo est. |
| 306 | o utinam non tanta mihi fiducia saevis |
| 307 | esset in Arsacidis! fatis nimis aemula nostris |
| 308 | ubk205.95 v hab4112.74 r fata movent Medos, multumque in gente deorum est. |
| 309 | effundam populos alia tellure revolsos |
| 310 | excitosque suis inmittam sedibus ortus. |
| 311 | quod si nos Eoa fides et barbara fallent |
| 312 | foedera, vulgati supra commercia mundi |
| 313 | naufragium fortuna ferat: non regna precabor |
| 314 | bnf7900.84 v-b42 quae feci. sat magna feram solacia mortis |
| 315 | orbe iacens alio, nihil haec in membra cruente, |
| 316 | nil socerum fecisse pie. sed, cuncta revolvens |
| 317 | vitae fata meae, semper venerabilis illa |
| 318 | orbis parte fui, quantus Maeotida supra, |
| 319 | quantus apud Tanain toto conspectus in ortu! |
| 320 | quas magis in terras nostrum felicibus actis |
| 321 | nomen abit, aut unde redi maiore triumpho? |
| 322 | bav1683.61 v Roma, fave coeptis; quid enim tibi laetius umquam |
| 323 | bnf10314.104 praestiterint superi, quam, si civilia Partho |
| 324 | bnf13045.89 milite bella geras, tantam consumere gentemcsg863.199 |
| 325 | et nostris miscere malis? cum Caesaris arma |
| 326 | bav1685.58 v concurrent Medis, aut me fortuna necesse est |
| 327 | vindicet aut Crassos. ' sic fatus murmure sensit |
| 328 | consilium damnasse viros; quos Lentulus omnis |
| 329 | virtutis stimulis et nobilitate dolendi |
| 330 | praecessit dignasque tulit modo consule voces. |
| 331 | 'sicine Thessalicae mentem fregere ruinae? |
| 332 | bnf8041.155 bnf7900.85r una dies mundi damnavit fata? secundum |
| 333 | Emathiam lis tanta datur? iacet omne cruenti |
| 334 | vulneris auxilium? solos tibi, Magne, reliquit |
| 335 | Parthorum fortuna pedes? quid transfuga mundi, |
| 336 | terrarum totos tractus caelumque perosus, |
| 337 | aversosque polos alienaque sidera quaeris, |
| 338 | ubk205.96 r Chaldaeos culture focos et barbara sacra |
| 339 | Parthorum famulus? quid causa obtenditur armis |
| 340 | libertatis amor? miserum quid decipis orbem, |
| 341 | si servire potes? te, quem Romana regentem |
| 342 | horruit auditu, quem captos ducere reges |
| 343 | vidit ab Hyrcanis, Indoque a litore, silvis, |
| 344 | deiectum fatis, humilem fractumque videbit |
| 345 | bbb45.39r ex tolletque animos Latium vaesanus in orbem |
| 346 | se simul et Romam Pompeio supplice mensus? |
| 347 | nil animis fatisque tuis effabere dignum: |
| 348 | hab4112.74 v exiget ignorans Latiae commercia linguae |
| 349 | ut lacrimis se, Magne, roges. patimurne pudoris |
| 350 | hoc vulnus, clades ut Parthia vindicet ante |
| 351 | Hesperias, quam Roma suas? civilibus armis |
| 352 | elegit te nempe ducem: quid vulnera nostra |
| 353 | in Scythicos spargis populos cladesque latentis? |
| 354 | quid Parthos transire doces? solacia tanti |
| 355 | perdit Roma mali, nullos admittere regescsg863.200 |
| 356 | sed civi servire suo? iuvat ire per orbem |
| 357 | ducentem saevas Romana in moenia gentes |
| 358 | bnf8040.110 signaque ab Euphrate cum Crassis capta sequentem? |
| 359 | qui solus regum fato celante favorem |
| 360 | defuit Emathiae, nunc tantas ille lacesset |
| 361 | auditi victoris opes aut iungere fata |
| 362 | tecum, Magne, volet? non haec fiducia genti est. |
| 363 | omnis, in Arctois populus quicumque pruinis |
| 364 | bav1683.62 r nascitur, indomitus bellis et mortis amator: |
| 365 | quidquid ad Eoos tractus mundique teporem |
| 366 | ibitur, emollit gentes clementia caeli. |
| 367 | illic et laxas vestes et fluxa virorum |
| 368 | ubk205.96 v velamenta vides. Parthus per Medica rura, |
| 369 | Sarmaticos inter campos effusaque plano |
| 370 | Tigridis arva solo, nulli superabilis hosti est |
| 371 | libertate fugae; sed non, ubi terra tumebit, |
| 372 | bnf10315.93 bnf8039.75 aspera conscendet montis iuga, nec per opacas |
| 373 | bnf8041.156 bella geret tenebras incerto debilis arcu, |
| 374 | nec franget nando violenti verticis amnem, |
| 375 | nec tota in pugna perfusus sanguine membra |
| 376 | bav1685.59 r exiget aestivum calido sub pulvere solem. |
| 377 | bav1684.18 v non aries illis, non ulla est machina belli |
| 378 | aut fossas inplere valent, Parthoque sequenti |
| 379 | murus erit quodcumque potest opstare sagittae. |
| 380 | bnf10314.105 pugna levis bellumque fugax turmaeque vagantes, |
| 381 | et melior cessisse loco quam pellere miles; |
| 382 | inlita tela dolis, nec Martem comminus usquam |
| 383 | ausa pati virtus, sed longe tendere nervos |
| 384 | et quo ferre velint permittere vulnera ventis. |
| 385 | ensis habet vires, et gens quaecumque virorum estcsg863.201 |
| 386 | bella gerit gladiis. nam Medos proelia prima |
| 387 | exarmant vacuaque iubent remeare pharetra. |
| 388 | hab4112.75 r nulla manus illis, fiducia tota veneni est. |
| 389 | credis, Magne, viros, quos in discrimina belli |
| 390 | cum ferro misisse parum est? temptare pudendum |
| 391 | auxilium tanti est, toto divisus ut orbe |
| 392 | a terra moriare tua, tibi barbara tellus |
| 393 | incumbat, te parva tegant ac vilia busta, |
| 394 | invidiosa tamen Crasso quaerente sepulchrum? |
| 395 | sed tua sors levior, quoniam mors ultima poena est |
| 396 | nec metuenda viris. at non Cornelia letum |
| 397 | infando sub rege timet. num barbara nobis |
| 398 | ubk205.97 r est ignota Venus, quae ritu caeca ferarum |
| 399 | polluit innumeris leges et foedera taedae |
| 400 | coniugibus? thalamique patent secreta nefandi |
| 401 | inter mille nurus? epulis vaesana meroque |
| 402 | regia non ullis exceptos legibus audet |
| 403 | bav1683.62 v concubitus: tot femineis conplexibus unum |
| 404 | non lassat nox tota marem. iacuere sorores |
| 405 | in regum thalamis sacrataque pignora matres. |
| 406 | bnf13045.90 damnat apud gentes sceleris non sponte peracti |
| 407 | Oedipodionias infelix fabula Thebas: |
| 408 | Parthorum dominus quotiens sic sanguine mixto |
| 409 | nascitur Arsacides! cui fas inplere parentem, |
| 410 | quid rear esse nefas? proles tam clara Metelli |
| 411 | stabit barbarico coniunx millesima lecto. |
| 412 | quamquam non ulli plus regia, Magne, vacabit |
| 413 | saevitia stimulata Venus titulisque virorum; |
| 414 | bnf8041.157 nam, quo plura iuvent Parthum portenta, fuisse |
| 415 | hanc sciet et Crassi: ceu pridem debita fatiscsg863.202 |
| 416 | Assyriis trahitur cladis captiva vetustae. |
| 417 | haereat Eoae vulnus miserabile sortis, |
| 418 | bnf8040.111 non solum auxilium funesto ab rege petisse |
| 419 | sed gessisse prius bellum civile pudebit. |
| 420 | nam quod apud populos crimen socerique tuumque |
| 421 | maius erit, quam quod vobis miscentibus arma |
| 422 | Crassorum vindicta perit? incurrere cuncti |
| 423 | debuerant in Bactra duces et, nequa vacarent |
| 424 | bbb45.39v arma, vel Arctoum Dacis Rhenique catervis |
| 425 | imperii nudare latus, dum perfida Susa |
| 426 | in tumulos prolapsa ducum Babylonque iaceret. |
| 427 | bav1685.59 v Assyriae paci finem, Fortuna, precamur; |
| 428 | ubk205.97 v hab4112.75 v et, si Thessalia bellum civile peractum est, |
| 429 | ad Parthos qui vicit eat. gens unica mundi est |
| 430 | de qua Caesareis possim gaudere triumphis. |
| 431 | non tibi, cum primum gelidum transibis Araxen, |
| 432 | umbra senis maesti Scythicis confixa sagittis |
| 433 | ingeret has voces? "tu, quem post funera nostra |
| 434 | ultorem cinerum nudae speravimus umbrae, |
| 435 | ad foedus pacemque venis? " tum plurima cladis |
| 436 | occurrent monimenta tibi: quae moenia trunci |
| 437 | lustrarunt cervice duces, ubi nomina tanta |
| 438 | bnf10314.106 obruit Euphrates et nostra cadavera Tigris |
| 439 | detulit in terras ac reddidit. ire per ista |
| 440 | bnf10315.94 si potes, in media socerum quoque, Magne, sedentem |
| 441 | Thessalia placare potes. quin respicis orbem |
| 442 | Romanum? si regna times proiecta sub Austro |
| 443 | infidumque Iubam, petimus Pharon arvaque Lagi. |
| 444 | Syrtibus hinc Libycis tuta est Aegyptos, at inde |
| 445 | bav1683.63 r gurgite septeno rapidus mare summovet amnis. |
| 446 | terra suis contenta bonis, non indiga merciscsg863.203 |
| 447 | aut Iovis: in solo tanta est fiducia Nilo. |
| 448 | sceptra puer Ptolemaeus habet tibi debita, Magne, |
| 449 | tutelae commissa tuae. quis nominis umbram |
| 450 | bnf7900.85 v horreat? innocua est aetas. ne iura fidemque |
| 451 | respectumque deum veteri speraveris aula; |
| 452 | nil pudet adsuetos sceptris: mitissima sors est |
| 453 | regnorum sub rege novo. ' non plura locutus |
| 454 | bnf8041.158 inpulit huc animos. quantum, spes ultima rerum, |
| 455 | libertatis habes! victa est sententia Magni. |
| 456 | bnf8039.76 tum Cilicum liquere solum Cyproque citatas |
| 457 | inmisere rates, nullas cui praetulit aras |
| 458 | ubk205.98 r undae diva memor Paphiae, si numina nasci |
| 459 | credimus aut quemquam fas est coepisse deorum. |
| 460 | haec ubi deseruit Pompeius litora, totos |
| 461 | emensus Cypri scopulos quibus exit in Austrum |
| 462 | inde maris vasti transverso vertitur aestu; |
| 463 | nec tenuit gratum nocturno lumine montem, |
| 464 | infimaque Aegypti pugnaci litora velo |
| 465 | vix tetigit, qua dividui pars maxima Nili |
| 466 | in vada decurrit Pelusia septimus amnis. |
| 467 | tempus erat quo Libra pares examinat horas, |
| 468 | hab4112.76 r non uno plus aequa die, noctique rependit |
| 469 | lux minor hibernae verni solacia damni. |
| 470 | conperit ut regem Casio se monte tenere, |
| 471 | flectit iter; nec Phoebus adhuc nec carbasa languent. |
| 472 | iam rapido speculator eques per litora cursu |
| 473 | hospitis adventu pavidam conpleverat aulam. |
| 474 | consilii vix tempus erat; tamen omnia monstra |
| 475 | Pellaeae coiere domus, quos inter Acoreus |
| 476 | iam placidus senio fractisque modestior annis |
| 477 | (hunc genuit custos Nili crescentis in arvacsg863.204 |
| 478 | bnf8040.112 bav1685.60 r Memphis vana sacris; illo cultore deorum |
| 479 | lustra suae Phoebes non unus vixerat Apis) |
| 480 | consilii vox prima fuit, meritumque fidemque |
| 481 | sacraque defuncti iactavit pignora patris. |
| 482 | sed melior suadere malis et nosse tyrannos |
| 483 | ausus Pompeium leto damnare Pothinus |
| 484 | 'ius et fas multos faciunt, Ptolemaee, nocentes; |
| 485 | dat poenas laudata fides, cum sustinet' inquit |
| 486 | 'quos fortuna premit. fatis accede deisque, |
| 487 | bav1683.63 v et cole felices, miseros fuge. sidera terra |
| 488 | ubk205.98 v bnf13045.91 ut distant et flamma mari, sic utile recto. |
| 489 | sceptrorum vis tota perit, si pendere iusta |
| 490 | incipit, evertitque arces respectus honesti. |
| 491 | bav1684.19 r libertas scelerum est quae regna invisa tuetur |
| 492 | sublatusque modus gladiis. facere omnia saeve |
| 493 | non inpune licet, nisi cum facis. exeat aula |
| 494 | bnf8041.159 qui vult esse pius. virtus et summa potestas |
| 495 | bnf10314.107 non coeunt; semper metuet quem saeva pudebunt. |
| 496 | non inpune tuos Magnus contempserit annos, |
| 497 | qui te nec victos arcere a litore nostro |
| 498 | posse putat. neu nos sceptris privaverit hospes |
| 499 | pignora sunt propiora tibi: Nilumque Pharonque, |
| 500 | si regnare piget, damnatae redde sorori. |
| 501 | Aegypton certe Latiis tueamur ab armis. |
| 502 | quidquid non fuerit Magni dum bella geruntur, |
| 503 | nec victoris erit. toto iam pulsus ab orbe, |
| 504 | bbb45.40r postquam nulla manet rerum fiducia, quaerit |
| 505 | cum qua gente cadat. rapitur civilibus umbris. |
| 506 | nec soceri tantum arma fugit: fugit ora senatus, |
| 507 | cuius Thessalicas saturat pars magna volucres, |
| 508 | hab4112.76 v bnf10315.95 et metuit gentes quas uno in sanguine mixtascsg863.205 |
| 509 | deseruit, regesque timet quorum omnia mersit, |
| 510 | Thessaliaeque reus nulla tellure receptus |
| 511 | sollicitat nostrum, quem nondum perdidit, orbem. |
| 512 | iustior in Magnum nobis, Ptolemaee, querellae |
| 513 | causa data est. quid sepositam semperque quietam |
| 514 | crimine bellorum maculas Pharon, arvaque nostra |
| 515 | victori suspecta facis? cur sola cadenti |
| 516 | haec placuit tellus, in quam Pharsalica fata |
| 517 | conferres poenasque tuas? iam crimen habemus |
| 518 | ubk205.99 r purgandum gladio. quod nobis sceptra senatus |
| 519 | te suadente dedit, votis tua fovimus arma. |
| 520 | hoc ferrum, quod fata iubent proferre, paravi |
| 521 | non tibi, sed victo; feriam tua viscera, Magne, |
| 522 | malueram soceri: rapimur quo cuncta feruntur. |
| 523 | tene mihi dubitas an sit violare necesse, |
| 524 | cum liceat? quae te nostri fiducia regni |
| 525 | huc agit, infelix? populum non cernis inermem |
| 526 | arvaque vix refugo fodientem mollia Nilo? |
| 527 | metiri sua regna decet viresque fateri. |
| 528 | tu, Ptolemaee, potes Magni fulcire ruinam, |
| 529 | bav1685.60 v sub qua Roma iacet? bustum cineresque movere |
| 530 | Thessalicos audes bellumque in regna vocare? |
| 531 | bav1683.64 r ante aciem Emathiam nullis accessimus armis: |
| 532 | Pompei nunc castra placent, quae deserit orbis? |
| 533 | nunc victoris opes et cognita fata lacessis? |
| 534 | adversis non desse decet, sed laeta secutos: |
| 535 | bnf8041.160 nulla fides umquam miseros elegit amicos. ' |
| 536 | adsensere omnes sceleri. laetatur honore |
| 537 | rex puer insueto, quod iam sibi tanta iubere |
| 538 | bnf8040.113 permittant famuli. sceleri delectus Achillas, |
| 539 | perfida qua tellus Casiis excurrit hareniscsg863.206 |
| 540 | bnf8039.77 et vada testantur iunctas Aegyptia Syrtes, |
| 541 | exiguam sociis monstri gladiisque carinam |
| 542 | instruit. o superi, Nilusne et barbara Memphis |
| 543 | et Pelusiaci tam mollis turba Canopi |
| 544 | hos animos? sic fata premunt civilia mundum? |
| 545 | sic Romana iacent? ullusne in cladibus istis |
| 546 | est locus Aegypto Phariusque admittitur ensis? |
| 547 | hanc certe servate fidem, civilia bella: |
| 548 | ubk205.99 v hab4112.77 r cognatas praestate manus externaque monstra |
| 549 | pellite, si meruit tam claro nomine Magnus |
| 550 | Caesaris esse nefas. tanti, Ptolemaee, ruinam |
| 551 | nominis haut metuis, caeloque tonante profanas |
| 552 | bnf10314.108 inseruisse manus, inpure ac semivir, audes? |
| 553 | non domitor mundi nec ter Capitolia curru |
| 554 | invectus regumque potens vindexque senatus |
| 555 | victorisque gener, Phario satis esse tyranno |
| 556 | quod poterat, Romanus erat: quid viscera nostra |
| 557 | scrutaris gladio? nescis, puer inprobe, nescis |
| 558 | quo tua sit fortuna loco: iam iure sine ullo |
| 559 | Nili sceptra tenes; cecidit civilibus armis |
| 560 | qui tibi regna dedit. iam vento vela negarat |
| 561 | Magnus et auxilio remorum infanda petebat |
| 562 | litora; quem contra non longa vecta biremi |
| 563 | appulerat scelerata manus, Magnoque patere |
| 564 | fingens regna Phari celsae de puppe carinae |
| 565 | in parvam iubet ire ratem, litusque malignum |
| 566 | incusat bimaremque vadis frangentibus aestum, |
| 567 | qui vetet externas terris adpellere classes. |
| 568 | bnf13045.93 bnf7900.86 r quod nisi fatorum leges intentaque iussu |
| 569 | ordinis aeterni miserae vicinia mortis |
| 570 | damnatum leto traherent ad litora Magnum,csg863.207 |
| 571 | non ulli comitum sceleris praesagia derant: |
| 572 | quippe, fides si pura foret, si regia Magno |
| 573 | bav1683.64 v sceptrorum auctori vera pietate pateret, |
| 574 | venturum tota Pharium cum classe tyrannum. |
| 575 | sed cedit fatis classemque relinquere iussus |
| 576 | bnf10315.96 bnf8041.161 obsequitur, letumque iuvat praeferre timori. |
| 577 | ibat in hostilem praeceps Cornelia puppem, |
| 578 | hoc magis inpatiens egresso desse marito |
| 579 | quod metuit clades. 'remane, temeraria coniunx, |
| 580 | ubk205.100 r bav1685.61 r et tu, nate, precor, longeque a litore casus |
| 581 | expectate meos et in hac cervice tyranni |
| 582 | explorate fidem' dixit. sed surda vetanti |
| 583 | tendebat geminas amens Cornelia palmas. |
| 584 | bbb45.40v 'quo sine me crudelis abis? iterumne relinquor, |
| 585 | Thessalicis summota malis? numquam omine laeto |
| 586 | distrahimur miseri. poteras non flectere puppem, |
| 587 | cum fugeres alto, latebrisque relinquere Lesbi, |
| 588 | hab4112.77 v omnibus a terris si nos arcere parabas. |
| 589 | an tantum in fluctus placeo comes? ' haec ubi frustra |
| 590 | effudit, prima pendet tamen anxia puppe, |
| 591 | attonitoque metu nec quoquam avertere visus |
| 592 | nec Magnum spectare potest. stetit anxia classis |
| 593 | ad ducis eventum, metuens non arma nefasque |
| 594 | sed ne summissis precibus Pompeius adoret |
| 595 | sceptra sua donata manu. transire parantem |
| 596 | Romanus Pharia miles de puppe salutat |
| 597 | Septimius, qui, pro superum pudor, arma satelles |
| 598 | regia gestabat posito deformia pilo, |
| 599 | bnf8040.114 inmanis violentus atrox nullaque ferarum |
| 600 | mitior in caedes. quis non, Fortuna, putassetcsg863.208 |
| 601 | parcere te populis, quod bello haec dextra vacaret |
| 602 | Thessaliaque procul tam noxia tela fugasses? |
| 603 | disponis gladios, nequo non fiat in orbe, |
| 604 | heu, facinus civile tibi. victoribus ipsis |
| 605 | bav1684.19 v dedecus et numquam superum caritura pudore |
| 606 | fabula, Romanus regi sic paruit ensis, |
| 607 | Pellaeusque puer gladio tibi colla recidit, |
| 608 | Magne, tuo. qua posteritas in saecula mittet |
| 609 | Septimium fama? scelus hoc quo nomine dicent |
| 610 | ubk205.100 v bnf10314.109 qui Bruti dixere nefas? iam venerat horae |
| 611 | terminus extremae, Phariamque ablatus in alnum |
| 612 | perdiderat iam iura sui. tum stringere ferrum |
| 613 | regia monstra parant. ut vidit comminus ensis, |
| 614 | involuit vultus atque, indignatus apertum |
| 615 | bav1683.65 r fortunae praebere, caput; tum lumina pressit |
| 616 | continuitque animam, nequas effundere voces |
| 617 | bnf8041.162 vellet et aeternam fletu corrumpere famam. |
| 618 | sed, postquam mucrone latus funestus Achillas |
| 619 | perfodit, nullo gemitu consensit ad ictum |
| 620 | respexitque nefas, servatque inmobile corpus, |
| 621 | seque probat moriens atque haec in pectore voluit: |
| 622 | 'saecula Romanos numquam tacitura labores |
| 623 | attendunt, aevumque sequens speculatur ab omni |
| 624 | orbe ratem Phariamque fidem: nunc consule famae. |
| 625 | bnf8039.78 fata tibi longae fluxerunt prospera vitae: |
| 626 | ignorant populi, si non in morte probaris, |
| 627 | an scieris adversa pati. ne cede pudori |
| 628 | hab4112.78 r auctoremque dole fati: quacumque feriris, |
| 629 | crede manum soceri. spargant lacerentque licebit, |
| 630 | bav1685.61 v sum tamen, o superi, felix, nullique potestascsg863.209 |
| 631 | hoc auferre deo. mutantur prospera vita, |
| 632 | non fit morte miser. videt hanc Cornelia caedem |
| 633 | Pompeiusque meus: tanto patientius, oro, |
| 634 | claude, dolor, gemitus: gnatus coniunxque peremptum, |
| 635 | si mirantur, amant. ' talis custodia Magno |
| 636 | mentis erat, ius hoc animi morientis habebat. |
| 637 | at non tam patiens Cornelia cernere saevum, |
| 638 | quam perferre, nefas miserandis aethera conplet |
| 639 | vocibus. 'o coniunx, ego te scelerata peremi: |
| 640 | ubk205.101 r letiferae tibi causa morae fuit avia Lesbos, |
| 641 | et prior in Nili pervenit litora Caesar. |
| 642 | nam cui ius alii sceleris? sed, quisquis, in istud |
| 643 | a superis inmisse caput, vel Caesaris irae |
| 644 | bnf10315.97 vel tibi prospiciens, nescis, crudelis, ubi ipsa |
| 645 | viscera sint Magni: properas atque ingeris ictus |
| 646 | qua votum est victo. poenas non morte minores |
| 647 | bnf13045.95 pendat et ante meum videat caput. haud ego culpa |
| 648 | libera bellorum, quae matrum sola per undas |
| 649 | et per castra comes nullis absterrita fatis |
| 650 | victum, quod reges etiam timuere, recepi. |
| 651 | hoc merui, coniunx, in tuta puppe relinqui? |
| 652 | perfide, parcebas? te fata extrema petente |
| 653 | vita digna fui? moriar, nec munere regis. |
| 654 | aut mihi praecipitem, nautae, permittite saltum, |
| 655 | aut laqueum collo tortosque aptare rudentes, |
| 656 | aut aliquis Magno dignus comes exigat ensem. |
| 657 | bav1683.65 v Pompeio praestare potest quod Caesaris armis |
| 658 | bnf8041.163 inputet. o saevi, properantem in fata tenetis? |
| 659 | vivis adhuc, coniunx, et iam Cornelia non est |
| 660 | bnf8040.116 iuris, Magne, sui: prohibent accersere mortem;csg863.210 |
| 661 | servor victori. ' sic fata interque suorum |
| 662 | lapsa manus rapitur trepida fugiente carina. |
| 663 | at, Magni cum terga sonent et pectora ferro, |
| 664 | bbb45.41r permansisse decus sacrae venerabile formae |
| 665 | iratamque deis faciem, nil ultima mortis |
| 666 | ex habitu vultuque viri mutasse fatentur |
| 667 | qui lacerum videre caput. nam saevus in ipso |
| 668 | hab4112.78 v bnf10314.110 Septimius sceleris maius scelus invenit actu, |
| 669 | ac retegit sacros scisso velamine vultus |
| 670 | ubk205.101 v semianimis Magni spirantiaque occupat ora |
| 671 | collaque in obliquo ponit languentia transtro. |
| 672 | tunc nervos venasque secat nodosaque frangit |
| 673 | ossa diu: nondum artis erat caput ense rotare. |
| 674 | at, postquam trunco cervix abscisa recessit, |
| 675 | vindicat hoc Pharius, dextra gestare, satelles. |
| 676 | degener atque operae miles Romane secundae, |
| 677 | Pompei diro sacrum caput ense recidis, |
| 678 | ut non ipse feras? o summi fata pudoris! |
| 679 | inpius ut Magnum nosset puer, illa verenda |
| 680 | bav1685.62 r regibus hirta coma et generosa fronte decora |
| 681 | caesaries conprensa manu est, Pharioque veruto, |
| 682 | dum vivunt vultus atque os in murmura pulsant |
| 683 | singultus animae, dum lumina nuda rigescunt, |
| 684 | suffixum caput est, quo numquam bella iubente |
| 685 | pax fuit; hoc leges Campumque et rostra movebat, |
| 686 | bnf7900.86 v hac facie, Fortuna, tibi, Romana, placebas. |
| 687 | nec satis infando fuit hoc vidisse tyranno: |
| 688 | vult sceleris superesse fidem. tunc arte nefanda |
| 689 | summota est capiti tabes, raptoque cerebro |
| 690 | adsiccata cutis, putrisque effluxit ab altocsg863.211 |
| 691 | umor, et infuso facies solidata veneno est. |
| 692 | ultima Lageae stirpis perituraque proles, |
| 693 | degener incestae sceptris cessure sorori, |
| 694 | cum tibi sacrato Macedon servetur in antro |
| 695 | et regum cineres extructo monte quiescant, |
| 696 | cum Ptolemaeorum manes seriemque pudendam |
| 697 | pyramides claudant indignaque Mausolea, |
| 698 | litora Pompeium feriunt, truncusque vadosis |
| 699 | bnf8041.164 bav1683.66 r huc illuc iactatur aquis. adeone molesta |
| 700 | ubk205.102 r totum cura fuit socero servare cadaver? |
| 701 | hac Fortuna fide Magni tam prospera fata |
| 702 | pertulit, hac illum summo de culmine rerum |
| 703 | morte petit cladesque omnis exegit in uno |
| 704 | saeva die quibus inmunes tot praestitit annos, |
| 705 | Pompeiusque fuit qui numquam mixta videret |
| 706 | laeta malis, felix nullo turbante deorum |
| 707 | et nullo parcente miser; semel inpulit illum |
| 708 | hab4112.79 r dilata Fortuna manu. pulsatur harenis, |
| 709 | bnf8039.79 carpitur in scopulis hausto per vulnera fluctu, |
| 710 | ludibrium pelagi, nullaque manente figura |
| 711 | una nota est Magno capitis iactura revolsi. |
| 712 | bnf10315.98 ante tamen Pharias victor quam tangat harenas |
| 713 | Pompeio raptim tumulum fortuna paravit, |
| 714 | ne iaceat nullo vel ne meliore sepulchro. |
| 715 | e latebris pavidus decurrit ad aequora Cordus. |
| 716 | quaestor ab Icario Cinyreae litore Cypri |
| 717 | infaustus Magni fuerat comes. ille per umbras |
| 718 | ausus ferre gradum victum pietate timorem |
| 719 | conpulit ut mediis quaesitum corpus in undis |
| 720 | bnf8040.117 bav1684.30 r duceret ad terram traheretque in litora Magnum. |
| 721 | lucis maesta parum per densas Cynthia nubescsg863.212 |
| 722 | praebebat, cano sed discolor aequore truncus |
| 723 | bnf10314.111 conspicitur. tenet ille ducem conplexibus artis |
| 724 | eripiente mari; tunc victus pondere tanto |
| 725 | bnf13045.96 expectat fluctus pelagoque iuvante cadaver |
| 726 | inpellit. postquam sicco iam litore sedit, |
| 727 | incubuit Magno lacrimasque effudit in omne |
| 728 | vulnus, et ad superos obscuraque sidera fatur |
| 729 | 'non pretiosa petit cumulato ture sepulchra |
| 730 | ubk205.102 v bav1685.62 v Pompeius, Fortuna, tuus, non pinguis ad astra |
| 731 | ut ferat e membris Eoos fumus odores, |
| 732 | ut Romana suum gestent pia colla parentem, |
| 733 | praeferat ut veteres feralis pompa triumphos, |
| 734 | ut resonent tristi cantu fora, totus ut ignes |
| 735 | proiectis maerens exercitus ambiat armis. |
| 736 | da vilem Magno plebei funeris arcam |
| 737 | quae lacerum corpus siccos effundat in ignes; |
| 738 | robora non desint misero nec sordidus ustor. |
| 739 | bnf8041.165 sit satis, o superi, quod non Cornelia fuso |
| 740 | crine iacet subicique facem conplexa maritum |
| 741 | bav1683.66 v imperat, extremo sed abest a munere busti |
| 742 | infelix coniunx nec adhuc a litore longe est.' |
| 743 | sic fatus parvos iuvenis procul aspicit ignes |
| 744 | corpus vile suis nullo custode cremantis. |
| 745 | inde rapit flammas semustaque robora membris |
| 746 | bbb45.41v subducit. 'quaecumque es, ' ait 'neclecta nec ulli |
| 747 | cara tuo sed Pompeio felicior umbra, |
| 748 | hab4112.79 v quod iam conpositum violat manus hospita bustum, |
| 749 | da veniam: siquid sensus post fata relictumst, |
| 750 | cedis et ipsa rogo paterisque haec damna sepulchri, |
| 751 | teque pudet sparsis Pompei manibus uri.' |
| 752 | sic fatus plenusque sinus ardente favillacsg863.213 |
| 753 | pervolat ad truncum, qui fluctu paene relatus |
| 754 | litore pendebat. summas dimovit harenas |
| 755 | et collecta procul lacerae fragmenta carinae |
| 756 | exigua trepidus posuit scrobe. nobile corpus |
| 757 | robora nulla premunt, nulla strue membra recumbunt: |
| 758 | admotus Magnum, non subditus, accipit ignis. |
| 759 | ille sedens iuxta flammas 'o maxime' dixit |
| 760 | ubk205.103 r 'ductor et Hesperii maiestas nominis una, |
| 761 | si tibi iactatu pelagi, si funere nullo |
| 762 | tristior iste rogus, manes animamque potentem |
| 763 | officiis averte meis: iniuria fati |
| 764 | hoc fas esse iubet; ne ponti belua quicquam, |
| 765 | bnf8041.180-22 ne fera, ne volucres, ne saevi Caesaris ira |
| 766 | audeat, exiguam, quantum potes, accipe flammam |
| 767 | Romana succense manu. fortuna recursus |
| 768 | si det in Hesperiam, non hac in sede quiescent |
| 769 | tam sacri cineres, sed te Cornelia, Magne, |
| 770 | accipiet nostraque manu transfundet in urnam. |
| 771 | interea parvo signemus litora saxo, |
| 772 | bnf10314.112 ut nota sit busti; siquis placare peremptum |
| 773 | forte volet plenos et reddere mortis honores, |
| 774 | inveniat trunci cineres et norit harenas |
| 775 | ad quas, Magne, tuum referat caput. ' haec ubi fatus, |
| 776 | excitat invalidas admoto fomite flammas. |
| 777 | carpitur et lentum Magnus destillat in ignem |
| 778 | tabe fovens bustum. sed iam percusserat astra |
| 779 | aurorae praemissa dies: ille ordine rupto |
| 780 | bnf10315.99 bnf8040.118 bav1685.63 r funeris attonitus latebras in litore quaerit. |
| 781 | quam metuis, demens, isto pro crimine poenam |
| 782 | quo te fama loquax omnis accepit in annoscsg863.214? |
| 783 | bav1683.67 r condita laudabit Magni socer inpius ossa: |
| 784 | i modo securus veniae fassusque sepulchrum |
| 785 | bnf8041.181 posce caput. cogit pietas inponere finem |
| 786 | officio. semusta rapit resolutaque nondum |
| 787 | ossa satis nervis et inustis plena medullis |
| 788 | hab4112.80 r aequorea restinguit aqua congestaque in unum |
| 789 | parva clausit humo. tunc, ne levis aura retectos |
| 790 | ubk205.103 v auferret cineres, saxo conpressit harenam, |
| 791 | bnf8039.80 nautaque ne bustum religato fune moveret |
| 792 | inscripsit sacrum semusto stipite nomen: |
| 793 | 'hic situs est Magnus'. placet hoc, Fortuna, sepulchrum |
| 794 | dicere Pompei, quo condi maluit illum |
| 795 | quam terra caruisse socer? temeraria dextra, |
| 796 | cur obicis Magno tumulum manesque vagantis |
| 797 | includis? situs est qua terra extrema refuso |
| 798 | pendet in Oceano; Romanum nomen et omne |
| 799 | imperium Magno tumuli est modus: obrue saxa |
| 800 | crimine plena deum. si tota est Herculis Oete |
| 801 | et iuga tota vacant Bromio Nyseia, quare |
| 802 | unus in Aegypto Magni lapis? omnia Lagibnf13045.97 |
| 803 | arva tenere potest, si nullo caespite nomenbnf7900.87 r |
| 804 | haeserit. erremus populi cinerumque tuorum, |
| 805 | Magne, metu nullas Nili calcemus harenas. |
| 806 | quod si tam sacro dignaris nomine saxum |
| 807 | adde actus tantos monimentaque maxuma rerum, |
| 808 | adde trucis Lepidi motus Alpinaque bella |
| 809 | armaque Sertori revocato consule victa |
| 810 | et currus quos egit eques, commercia tuta |
| 811 | gentibus et pavidos Cilicas maris, adde subactam |
| 812 | barbariem gentesque vagas et quidquid in Euro |
| 813 | regnorum Boreaque iacet. dic semper ab armiscsg863.215 |
| 814 | civilem repetisse togam, ter curribus actis |
| 815 | contentum multos patriae donasse triumphos. |
| 816 | quis capit haec tumulus? surgit miserabile bustum |
| 817 | non ullis plenum titulis, non ordine tanto |
| 818 | fastorum; solitumque legi super alta deorum |
| 819 | culmina et extructos spoliis hostilibus arcus |
| 820 | haud procul est ima Pompei nomen harena |
| 821 | ubk205.104 r depressum tumulo, quod non legat advena rectus, |
| 822 | quod nisi monstratum Romanus transeat hospes. |
| 823 | noxia civili tellus Aegyptia fato, |
| 824 | haud equidem inmerito Cumanae carmine vatis |
| 825 | bav1683.67 v cautum, ne Nili Pelusia tangeret orabbb45.42r |
| 826 | Hesperius miles ripasque aestate tumentis. |
| 827 | bnf8041.182 quid tibi, saeva, precer pro tanto crimine, tellus? |
| 828 | hab4112.80 v vertat aquas Nilus quo nascitur orbe retentus,bav1685.63 v |
| 829 | et steriles egeant hibernis imbribus agri,bnf10314.113 |
| 830 | totaque in Aethiopum putres solvaris harenas. |
| 831 | nos in templa tuam Romana accepimus Isimbav1684.30 v |
| 832 | semideosque canes et sistra iubentia luctus |
| 833 | et quem tu plangens hominem testaris Osirim; |
| 834 | tu nostros, Aegypte, tenes in pulvere manes. |
| 835 | tu quoque, cum saevo dederis iam templa tyranno, |
| 836 | nondum Pompei cineres, o Roma, petisti; |
| 837 | exul adhuc iacet umbra ducis. si saecula prima |
| 838 | victoris timuere minas, nunc excipe saltem |
| 839 | ossa tui Magni, si nondum subruta fluctubnf8040.119 |
| 840 | invisa tellure sedent. quis busta timebit? |
| 841 | quis sacris dignam movisse verebitur umbram? |
| 842 | imperet hoc nobis utinam scelus et velit uti |
| 843 | nostro Roma sinu: satis o nimiumque beatus, |
| 844 | si mihi contingat manes transferre revolsoscsg863.216 |
| 845 | Ausoniam, si tale ducis violare sepulchrum. |
| 846 | forsitan, aut sulco sterili cum poscere finem |
| 847 | a superis aut Roma volet feralibus Austrisbnf10315.100 |
| 848 | ignibus aut nimiis aut terrae tecta moventi, |
| 849 | consilio iussuque deum transibis in urbem, |
| 850 | Magne, tuam, summusque feret tua busta sacerdos.ubk205.104 v |
| 851 | nam quis ad exustam Cancro torrente Syenen |
| 852 | ibit et imbrifera siccas sub Pliade Thebas |
| 853 | spectator Nili, quis rubri stagna profundi |
| 854 | aut Arabum portus mercis mutator Eoae, |
| 855 | Magne, petet, quem non tumuli venerabile saxum |
| 856 | et cinis in summis forsan turbatus harenis |
| 857 | avertet manesque tuos placare iubebit |
| 858 | et Casio praeferre Iovi? nil ista nocebunt |
| 859 | famae busta tuae: templis auroque sepultus |
| 860 | vilior umbra fores. nunc est pro numine summo |
| 861 | hoc tumulo Fortuna iacens; augustius aris |
| 862 | victoris Libyco pulsatur in aequore saxum. |
| 863 | Tarpeis qui saepe deis sua tura negarunt |
| 864 | inclusum Tusco venerantur caespite fulmen. |
| 865 | proderit hoc olim, quod non mansura futuris |
| 866 | ardua marmoreo surrexit pondere moles.bav1683.68 r |
| 867 | pulveris exigui sparget non longa vetustashab4112.81 r |
| 868 | congeriem, bustumque cadet, mortisque peribuntbnf8041.183 |
| 869 | argumenta tuae. veniet felicior aetas |
| 870 | qua sit nulla fides saxum monstrantibus illud; |
| 871 | atque erit Aegyptus populis fortasse nepotum |
| 872 | tam mendax Magni tumulo quam Creta Tonantis. |