monumenta.ch > 1


Cassiodorus, Variae, 7, I FORMULA COMITIVAE PROVINCIAE.

1 Quamvis omnium dignitatum officia a manu secludantur armata et civilibus vestibus videantur induti qui districtionem publicam docentur operari, tua tantum dignitas a terroribus ornatur, quae gladio bellico rebus etiam pacatis accingitur. vide quo iudicio frueris evectus, quando aliis vigorem fascium videamus esse creditum, tibi autem ab ipsis legibus ferrum constet esse porrectum. rem cruentam dederunt animo pacato, ut et noxii nimium metuerent et laesi de optata ultione gauderent. alioquin culparentur priores, si temperata omnia non fecissent. sed cum te intellegas ad moderamen electum, humanum facile non concupiscas exitium. 1 Prudenter omnimodis inspexit antiquitas provinciarum dignitates annua successione reparari, ut nec diutina potestate unus insolesceret et multorum provectus gaudia reperirent. sufficit enim unicuique discessisse laudatum, quia dum tempus potestatis prolixum quaeritur, culparum obprobria non vitantur. illa enim vel in brevitate declinare mirabile est, dum frequenter et his subrepunt, qui a fascibus sub velocitate discedunt. annus universus et ad declaranda conscientiae bona sufficit et facilius se ab errore custodit. sit in vestro proposito amministrationem unius anni suscipere: nostrum est merentibus tempus augere, quia non facile removere cupimus quos iustos esse sentimus. 2 Reus qui dicitur, et probetur. scito puniendi remedium datum tibi pro salute multorum. arma ista iuris sunt, non furoris. haec ostentatio nimirum est contra noxios instituta, ut plus terror corrigat quam poena consumat. non enim cogitur ferro succidere robustam qui adhuc teneram verbis curvat audaciam. civilis est pavor iste, non bellicus, quem tu sic facies esse gloriosum, si habere non probetur excessum. 2 Idcirco conversationis tuae moribus invitati per illam indictionem praesidatum tibi in illa provincia propitia divinitate concedimus, ut sic debeas agere, quemadmodum nobis possessor gratias cum tributis videatur exsolvere. decessorum bona exempla sequere: a vitiosorum te imitatione disiunge: non putetur omnis consuetudo probabilis. cautum debut reddere, non sequacem error alienus. prodit stultitiae culpam, qui sequitur accusatum. sed illud melius eligitur, unde praecedentis opinio sub ammiratione laudatur. 3 Habes etiam et ferrum nihilominus incruentum. claudantur nexibus catenarum, quos levium criminum pulsat invidia. cunctator esse debet, qui iudicat de salute: alia sententia potest corrigi, de vita transactum non patitur immutari. signa tua abactores timeant, fures pavescant, latrones perhorreant, innocentia tantum laeta respiciat, dum sibi auxilia venisse credit, quae legum disciplina transmisit. nemo redemptionibus tuum velle deflectat: gladius contemnitur, ubi aurum suscipitur: tu te inermem reddis, si a virili animo cupiditate recesseris. 3 Respice quantis sit provincia plena nobilibus. habes qui et bene de te loqui debeant et derogare praesumant, quia nulla potestas est, quae qualitatem famae suae de ore hominum possit auferre. contra qui fructus est opinione praedicabili per confines ire provincias et ibi invenire verissimam laudem, ubi non imperas potestate! additur, quod inremuneratum non relinquimus, si te egisse probabiliter audiamus. horre vitium et principis mereris affectum. voluntatem regiam in legibus habes: illis obtempera et nostra cognosceris implere mandata. 4 Quocirca per indictionem illam comitivae tibi in illa provincia tribuimus dignitatem, ut ad titulos tuos pertinentia civilitate potius laudabilis exsequaris nec quicquam praesumas facere, nisi quod privatus possis legibus vindicare. ipsa est enim recta amministratio, quae et sine potestate defenditur, ut tunc probetur fuisse iustus, quando ei quae mavult obicere possit inimicus. 5 Nec tamen spes vestra velut fastiditate deseritur: nam si bene provinciarum amministrationibus praesidetis, honores vos amplissimos sperare leges merito censuerunt. unde iam videtur paene debitum, quod vobis a tanta auctoritate ultro noscitur fuisse promissum. II. FORMULA PRAESIDATUS./b> Cassiodorus HOME



monumenta.ch > 1