Hieronymus, Epistulae, 1, 15

monumenta.ch > Hieronymus > 15
Hieronymus, Epistulae, 1, 14. AD HELIODORUM MONACHUM. <<< >>> 16. AD DAMASUM PAPAM.

Hieronymus, Epistulae, 1, 15[Alias 57. Scripta circa finem anni 376.]. Ad DAMASUM Papam.

1 [Rogat, ut sibi significet, an tres Hypostases in Deo dicendae sint, vel tacendae: et cum quo apud Antiochiam communicare debeat.]
Cathedram Petri consulendam. Orientis et Occidentis status qua diversus.---Quoniam vetusto Oriens inter se populorum furore collisus, indiscissam Domini tunicam, et desuper textam, minutatim per frusta discerpit: et Christi vineam exterminant vulpes, ut inter lacus contritos, qui aquam non habent [Ierem. 2], difficile, ubi fons signatus, et hortus ille conclusus sit [Cant. 4. 11], possit intelligi: ideo mihi cathedram Petri et fidem Apostolico ore laudatam censui consulendam: inde nunc meae animae postulans cibum, unde olim Christi vestimenta suscepi. Neque vero tanta vastitas elementi liquentis, et interiacens longitudo terrarum, me a pretiosae margaritae potuit inquisitione prohibere. Ubicumque fuerit corpus, illic congregabuntur aquilae [Matth. 24. 28]. Profligato a sobole mala patrimonio, apud vos solos incorrupta patrum servatur [Quidam Mss. servatur auctoritas. Deinde vetustiss. Ambrosian. S. 33. ubi cespite, etc.] haereditas. Ibi cespite terra fecundo, Dominici seminis puritatem centeno fructu refert. Hic obruta sulcis frumenta in lolium a venasque degenerant. Nunc in Occidente sol iustitiae oritur: in Oriente autem Lucifer ille qui ceciderat, supra sidera posuit thronum suum. Vos estis lux mundi, vos sal terrae [Matth. 5. 14 ][et 13], vos aurea vasa et argentea: hic testacea vasa vel lignea [2. Tim. 2. 20] virgam ferream et aeternum opperiuntur incendium.2 Quanquam igitur tui me terreat magnitudo, invitat tamen humanitas. A Sacerdote [Iidem, victimam salutarem: alii editi, victimam salutis.] victimae salutem, a Pastore praesidium ovis flagito. Facessat invidia: Romani culminis recedat ambitio, cum successore Piscatoris et discipulo [Mss. quatuor discipulo Christi loquor. Confer quae sequuntur cum Cypriani libro de Unitate Ecclesiae, unde haec hausisse Hier. videatur.] crucis loquor. Ego nullum primum, nisi Christum sequens, Beatitudini tuae, id est, cathedrae Petri, cummunione consocior. Super illam Petram aedificatam Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, profanus est. Si quis in Noe Arca non fuerit, peribit regnante diluvio. Et quia pro facinoribus meis ad eam solitudinem [Calicidis dictam.] commigravi, quae Syriam iuncto Barbariae fine [Exempl. Ambrosian. quae Syriae; tum alibi disterminat. Porro Sanctum Domini vulgo sacra Eucharistia dicebatur, quam sibi invicem Pastores olim in communis fidei symbolum mittebant.] determinat; nec possum sanctum Domini tot interiacentibus spatiis a Sanctimonia tua semper expetere: ideo hic collegas tuos [Hoc nomine, non ut alii, et praecipue Cl. V. P. Constantius interpretantur, unum Petrum Alexandrinum, eique adhaerentes intelligo, sed eos ipsos Aegyptios Confessores, quos in Epist. 3. ad Ruffinum laudat, illos scilicet Aegypti Episcopos, qui a Valente Diocaesaream in Palaestina antea relegati, in exsilio perseverabant. Neque enim satis recte Hieronymus illos se diceret sequi, si tum temporis iam suis Ecclesiis fuissent restituti, quemadmodum postea Gratiani Lege iussum est anno 378. Vid. Notas Chronologicas.] Aegyptios Confessores sequor; et sub onerariis navibus parva navicula delitesco. Non novi Vitalem, Meletium respuo, ignoro Paulinum. Quicumque tecum non colligit, spargit: hoc est, qui Christi non est, Antichristi est.3 Vis illata Hieronymo ut tres in Deo hypostases confiteatur.---Nunc igitur proh dolor! post Nicaenam fidem, post Alexandrinum iuncto pariter Occidente [Alexandrinum concilium an. 362. in quo tam unius, quam trium hypostaseon propugnatores interrogati, unum atque idem contra Arium pariter, ac Sabellium sentire deprehensi sunt, atque adeo sancitum est a Patribus, «iis vocabulis praestantiorem et accuratiorem esse fidem a Patribus Nicaeae promulgatam, atque illius verba sufficere debere, iisque utendum.»] decretum, trium hypostaseon [Ambrosiani aliorumque penes alios Editores Mss. codicum hanc lectionem praetulimus, cum hactenus obtinuisset ab Arianorum Praesule, et Campensibus, quasi diversae factionis essent ab Arianorum Praesule Campenses eiusdem asseclae. Contra Arianorum proles Campenses dicuntur, sive Meletiani, quod eorum pater Meletius ab Accacio, et Ceorgio Arianis Sebastia Antiochiam translatus fuerit, ut ipse Hieronymus in Chronico tradit. Ideo vero Campenses audiunt, quod conventus in campis agere cogerentur, aut in Ecclesia quae Palaea dicebatur extra civitatem. Eo sensu Donatistas in Dialogo contra Luciferianos Campates Hieronymus vocat. Praeferenda autem est Ambrosiani codicis lectio, Arianorum prole Campensibus, de qua in Notis Chronologicis. Campenses adeo alios ab illis, quos in Dialogo contra Luciferian. S. Pater memorat, hos esse intelligimus.] ab Arianorum prole, Campensibus, novellum a me homine Romano nomen exigitur. Qui, quaeso, ista Apostoli prodidere? Quis novus magister gentium Paulus haec docuit? Interrogamus, quid tres hypostases posse arbitrentur intelligi: tres personas subsistentes aiunt. Respondemus nos ita credere: non sufficit sensus, ipsum nomen efflagitant; quia nescio quid veneni in syllabis latet. Clamamus, si quis tres hypostases, ut tria enhypostata, hoc est, tres subsistentes personas non confitetur, anathema sit. Et quia vocabula non ediscimus, haeretici iudicamur. Si quis autem hypostasim, usian intelligens, non in tribus personis unam hypostasim dicit, alienus a Christo est: et sub hac confessione vobiscum pariter cauterio [Scilicet, quod unam ac singularem personam dicerentur profiteri. Sic in sequenti ad Marcum epistola Sabelliana, inquit, impietatis arguor. Nempe cum Sabellius unum dumtaxat πρόσωπον ἐνυπόστατον profiteretur, eius haeresis, ut optime doctis viris notatum est apud S. Hilarium lib. de Synodis num. 26. simpliciter Haeresis Unionis dicebatur. Et contra Unionitas, id est, Sabellianos haereticos proprium poema scripsit Prudentius in Apotheosi.] Unionis inurimur.4 Tres hypostases dicere cur non liceat. Solus Deus est; creaturae non sunt. Una natura Deitati in tribus personis.---Decernite, obsecro, si placet, et non timebo tres hypostases dicere. Si iubetis, condatur nova post Nicaenam fides, et similibus verbis, cum Arianis confiteamur orthodoxi. Tota saecularium litterarum schola nihil aliud hypostasim, nisi [Iis sane, et retro temporibus hypostasis vocabulum ουσίαν apud Graecos et apud Latinos substantiam significabat, unde haud raro occurrit ουσίαν, et ὑπόστασιν pro una eademque re sumi apud veteres. Verum cum Graeci trium hypostaseon assertores ingenue aperuissent, quid sibi vellent eo vocabulo, quod pro subsistentia accipi commode poterat, Latini personae nomen substituerunt. Videndi in hanc rem praecipue S. Gregorius Nazianzenus Orat. 32. et Basilius epist. 349. ad Terentium. Paulo post quidam Mss. sed suum est, quod est.] usian novit. Et quisquam, rogo, ore sacrilego tres substantias praedicabit? Una est Dei et sola natura, quae vere est. Id enim quod subsistit, non habet aliunde, sed suum est. Caetera quae creata sunt, etiamsi videntur esse, non sunt: quia aliquando non fuerunt; et potest rursum non esse, quod non fuit. Deus solus qui aeternus est, hoc est, qui exordium non habet, essentiae nomen vere tenet. Idcirco et ad Moysen de rubo loquitur: Ego sum qui sum: et rursum: Qui est, me misit [Exod. 3. 14]. Erant utique tunc Angeli, coelum, terra, maria: et quomodo commune nomen essentiae, [Verior facile videatur Ambrosiani exemplaris lectio «proprium sibi vindicat Deus! Sed quia illa sola est, et infecta natura, et in tribus personis subsistit, qua vera una natura est.» Suum tamen etiam impressa locum tueri potest; atque adeo non immutamus.] proprie sibi vindicat Deus? Sed quia illa sola natura est perfecta, et in tribus personis Deitas una subsistit [al. persistit], quae est vere, et una natura est: quisquis tria esse, hoc est, tres esse hypostases, [In eodem Ambrosiano voces id est usias desiderantur. Mox eodem sensu, sed brevius: Et si ita est, qui ab Arii partibus separamur perfidia? Iungatur, etc.] id est usias, dicit, sub nomine pietatis, tres naturas conatur asserere. Et si ita est, cur ab Ario [al. Arianis] parietibus separamur, perfidia copulati? Iungatur cum Beatitudine tua [Hunc Ursicinum recentiores vocant, fuitque, ut notum est, Damaso in Pontificatu competitor, et Arianae haereseos suspectus. Auxentius vero Arianorum acerrimus, adversus quem S. Ambrosii sermo extat de non tradendis Basilicis.] Ursinus; cum Ambrosio societur Auxentius. Absit hoc a Romana fide: sacrilegium tantum religiosa populorum corda non hauriant. Sufficiat nobis dicere unam substantiam, tres personas subsistentes, perfectas, aequales, coaeternas. Taceantur tres hypostases, si placet, et una teneatur. Non bonae suspicionis est, cum in eodem sensu verba dissentiunt. Sufficiat nobis memorata credulitas. Aut si rectum putatis tres hypostases cum suis interpretationibus debere nos dicere, non negamus. Sed mihi credite, venenum sub melle latet; transfiguravit se angelus Satanae in angelum lucis [2. Cor. 11. 14]. Bene interpretantur hypostasim, et cum id quod ipsi exponunt, habere me dicam, haereticus iudicor. Quid tam anxie unum verbum tenent? quid sub ambiguo sermone latitant? Si sic credunt, [Ambrosian.; si sic credunt, interpretentur.] ut interpretantur, non damno quod retinent. Si sic credo, ut ipsi sentire se simulant, permittant et mihi meis verbis suum sensum loqui.5 Quamobrem obtestor Beatitudinem tuam per crucifixam [Reponimus quod vetustiora exemplaria magno numero, et concinnius habent, antea enim vulgati, per crucifixum mundi salutem, et homousion Trinitatem.] mundi salutem, per homousian Trinitatem, ut mihi epistulis tuis, sive tacendarum, sive dicendarum hypostaseon detur auctoritas. Et ne forte obscuritas loci, in quo dego, fallat baiulos litterarum, ad Evagrium Presbyterum, quem optime nosti, dignare scripta transmittere. Simul etiam, cui apud. Antiochiam debeam communicare significes: quia Campenses cum [Qui Campenses intelligendi sint, supra diximus; Tharsenses vero haeretici erant Tharsensis Episcopi asseclae, sive quidam Semiariani, aut Macedoniani, qui cum Silvanum Tharsi ad Liberium misissent an, 366. In communionem recepti sunt, et paulo post etiam in Tyannensi Concilio, cum ab haeresi recedere simulassent. Alii asseclas Diodori, quem Meletius ab exsilio redux Tharsensium Episcopum constituit, intelligunt; sed male Hieronymi mentem assequuntur et temporum rationes ineunt.] Tharsensibus haereticis copulati, nihil aliud ambiunt, quam ut auctoritate communionis vestrae fulti, tres hypostases cum antiquo sensu praedicent.

Hieronymus HOME
bsb4610.59

Hieronymus, Epistulae, 1, 14. AD HELIODORUM MONACHUM. <<< >>> 16. AD DAMASUM PAPAM.
monumenta.ch > Hieronymus > 15