Hieronymus, Commentarii, in Ioelem, 03

monumenta.ch > Hieronymus > 3
Hieronymus, in Ioele, II <<<

Hieronymus, Commentarii, in Ioelem, Caput III

(Vers. 1 seqq.) Quia ecce in diebus illis, et in tempore illo, cum convertero captivitatem Iuda et Ierusalem, congregabo omnes gentes, et deducam eas in vallem Iosaphat, et disceptabo cum eis ibi super populo meo, et haereditate mea Israel, quos disperserunt in nationibus: et terram meam diviserunt, et super populum meum miserunt sortem: et posuerunt puerum in prostibulo, et puellam vendiderunt pro vino, ut biberent. LXX: Quia ecce ego in diebus illis, et in tempore illo quando convertero captivitatem Iuda et Ierusalem, congregabo omnes gentes, et deducam eas in vallem Iosaphat, et disceptabo cum eis ibi pro populo meo, et haereditate mea Israel, qui dispersi sunt in gentibus: et terram meam diviserunt, et super populum meum miserunt sortes: et posuerunt puerum in prostibulo, et puellas vendebant pro vino, et bibebant. Dicamus ut polliciti sumus, [Victorius restitui vult locum praeposito hic puncto, inductaque mox et copula.] primum iuxta anagogen prioribus posteriora iungentes, eadem si poterimus, ad diem iudicii referre tentabimus.

Salvatis credentibus in monte Sion, et Ierusalem, et vocatis residuis de populo Iudaeorum, qui cum apostolis et per apostolos crediderunt, in tempore illo postquam converterit Dominus captivitatem Iuda et Ierusalem, qui venerat praedicare caesis visum, et captivis remissionem, et liberavit eos qui Dominum confitentur, et qui versantur in Ecclesia, in qua visio pacis est, congregabit omnes gentes quae credere noluerunt: et deducet eas in vallem Iosaphat, quod significantius, iuxta Hebraicam veritatem Graece dicitur κατάξω, id est, deorsum ducam, et de sublimibus ad inferiora detraham.

Simulque considera, quando incredulos quosque, vel adversarias potestates Dominus ad iudicium provocat, et disceptat cum eis pro populo suo: deducam, inquit, eas in vallem Iosaphat. Quando autem credentes ad praelium cohortatur, dicit: Suscitate robustos: accedant, ascendant omnes viri bellatores: consurgant et ascendant gentes in vallem Iosaphat, non descendere, sed ascendere cohortantur. Omnis enim qui iudicatur [Verba isthaec, propter peccata sua, Victorii ignorat editio.] propter peccata sua, in valle positus est, quae appellatur Iosaphat, id est, Domini iudicium. Qui enim credit in Domino, non iudicabitur.

Ibique disputabit cum eis, non potentia maiestatis, sed rationis eos veritate convincens, qui partiti sunt populum Dei, et haereditatem illius disperserunt in nationibus, ut servos Dei sibi servire compellerent: et terram illius diviserunt, multis eam inter se erroribus separantes, ut alii colerent Iovem, alii Iunonem, et Minervam, et febrem, et rubiginem, et Anubim et crocodilum, et ibin, noctuas, accipitres, et ciconias. Sub his nominibus quondam divisus est populus Dei: quae adversariae nationes, id est, principes mundi istius, et rectores tenebrarum, non solum diviserunt sibi populum Dei, sed posuerunt pueros in prostibulum, ut virilem cogerent mutare naturam, de quibus Apostolus loquitur: Propterea tradidit illos Deus in passiones ignominiae: siquidem feminae eorum mutaverunt naturalem usum [Al. naturam suam], in eum usum qui contra naturam est. Similiter et masculi, relicto naturali usu feminae, accensi sunt in desiderium sui in invicem, masculi in masculos turpitudinem operantes, et mercedem quam oportuit erroris sui in semetipsos recipientes. Nec hoc fecisse contenti, vendiderunt puellam pro vino, ut biberent, et libidini praeferrent gulam.

Quae universa Iudaei, Vespasiani, Titique temporibus, et maxime Hadriani, iuxta litteram impleta esse commemorant. Si autem ad diem iudicii, quae scripta sunt, voluerimus referre, dicimus omnem qui salvatur, salvari in Ecclesia, sive in coelesti Ierusalem. Et postquam Iudae fuerit et Ierusalem conversa captivitas, tunc congregandos et deducendos omnes in vallem Iosaphat: et ibi disceptaturum Dominum cum eis qui suum populum persecuti sunt, et diviserunt sibi haereditatem Domini, et disperserunt eos in nationibus, et super terram illius miserunt sortem: quae non solum super haereticis debemus accipere, qui sibi Dei populum diviserunt, et eos faciunt esse gentiles, sed ad omnem rigidum superbumque doctorem, qui sub nomine doctrinae et sacerdotii dominantur cleris, et opprimunt eos qui subiecti sunt.

Cumque fuerint negligentes, et scandalizaverint unum de minimis, etiam pueros ponunt in prostibulum, sive tradunt meretricibus: et causa voluptatis suae (quorum Deus venter est, et gloria in confusione eorum [Philip. III] vendunt puellas, ut bibant vinum. Tradit autem adolescentes meretricibus, et puellas vendit luxuriae, qui turpis lucri gratia non corripit delinquentes.

(Vers. 4-6.) Verum quid vobis et mihi, Tyrus et Sidon, et omnis terminus Palaestinorum? Numquid ultionem vos reddetis [Al. redditis] mihi? Et si ulciscimini [Al. ulciscemini] vos contra me, cito velociter reddam vicissitudinem vobis super caput vestrum. Argentum enim meum et aurum meum [Vulg. tac. meum] tulistis: et desiderabilia mea, et pulcherrima intulistis in delubra vestra: et filios Iuda, et filios Ierusalem vendidistis filiis Graecorum: ut longe faceretis eos de finibus suis. LXX: Quid mihi et vobis, Tyrus et Sidon, et omnis Galilaea alienigenarum? Numquid retributionem vos redditis mihi: aut iram in corde retinetis adversum me (hoc enim Graece significat μνησικακείτε)? velociter et cito reddam retributionem vestram in capitibus vestris: pro eo quod argentum meum et aurum meum tulistis: et electa mea et optima intulistis in templa vestra: et filios Iuda, et filios Ierusalem vendidistis filiis Graecorum: ut eiiceretis eos de finibus suis. Et haec Iudaei adversum Tyrum et Sidonem et Palaestinorum terminos, sive Galilaeam alienigenarum dici arbitrantur: quod tempore captivitatis Iudaicae, quando victi sunt a Romanis, Dei populum persecuti sunt: immo in populo Dei ipsum Deum qui praefuit populo, secundum illud quod scriptum est: Qui vos recipit, me recipit [Mat. X, 40]. Ergo econtrario, qui persequitur populum Dei, ipsum Deum persequitur, cuius est populus.

Reddam, inquit, vobis quae fecistis populo meo: quia argentum meum et aurum, id est, vasa templi, et quidquid in eo pretiosissimum et speciosissimum fuit, candelabrum aureum et mensam propositionis auream, et duos Cherubim aureos, et propitiatorium, et phialas ac thuribula aurea tulistis, et consecrastis idolis vestris [IV Reg. XXV]. Haec autem narrat historia Chaldaeos magis fecisse, qui vasa templi Domini posuerunt in templo Bel: unde postea Balthasar potat in phialis, et statim regnum eius in Medos et Persas transfertur [Daniel. V]. Sed quia post diem Domini magnum et horribilem, haec futura dicuntur, quae apostoli in resurrectione Domini interpretantur, et Hebraei in futurum iudicii tempus differunt, magis de Romanis est intelligendum: quod Vespasianus et Titus, Romae templo Pacis aedificato, vasa Templi et universa donaria in delubro illius consecrarunt: quae Graeca et Romana narrat historia.

Eo tempore filii Iuda et Ierusalem (nequaquam Israel, et decem tribuum, quae usque hodie in Medorum urbibus et montibus habitant) venditi sunt filiis Graecorum, ut exterminarentur de finibus suis, et omnis orbis Iudaica captivitate completus est. Hoc illi referunt, ut ultionem sanguinis Christi et subversionem Ierusalem, quae Dei iudicio accidit, contra Tyrum et Sidonem [Vocales, per se, Victor. ignorat.] per se accidisse confirment.

Nos autem iuxta coeptam tropologiam, Tyrum et Sidonem et Palaestinos eos interpretemur, qui Dei populum coangustant et tribulant et persequuntur (hoc enim Tyrus in lingua nostra resonat) et eum venantur [Al. ut venentur] in mortem, quod nomen Sidonis indicat, et bibentes sanguinem corruunt, sive volutantur in coeno, quod Philistiim Galilaeaque significat.

Velociter et cito restituet eis Dominus quod merentur, quia persecuti sunt eum. Et argentum illius et aurum, eloquia videlicet Scripturarum, et νοήματα, id est, sententias, et omne quod pulchrum in Ecclesia fuit, suis erroribus manciparunt. Haereticus quoscumque deceperit, et sua fecerit adorare simulacra, filios Iuda et filios Ierusalem vendit Graecis, sive gentilibus, et eos de Christianis ethnicos facit: ut exterminet de finibus suis, in quibus in Christo fuerant procreati, et nequaquam in Iudaea, et veritatis confessione, sed in gentium errore versentur. Quae omnia et ad diem iudicii referre possumus, non discrepante vindicta: licet in tempore a superioribus discrepare videantur.

Pro Galilaea in Hebraeo scriptum est, GALILOTH, quod Aquila [Mss. codices legunt Θεῖνας, non Θινὰς. Quod nomen Hieronymus recitat in cap. XLVII Ezechielis, dicens: Deinde pro GALILAEA, quae Hebraice dicitur GALILA, Aquila Θηνὰς interpretatus sit, quod Tumulos significat Arenarum. Vox itaque Graeca Aquilae tribus modis scribitur apud Hieronymum in libris editis et manuscriptis, Θινὰς scilicet, Θεῖνας et θηνὰς. Ut, sive legerimus Θῖνας, sive θῆνας, malim cum Scapulae lexico Graeco scribere cum accentu circumflexo in penultima quam cum gravi in ultima. MART.---Martian. θεῖνας Recole Comment. in cap. Ezech. XLVII,] Θῖνας, Symmachus Terminos transtulit: Θῖνας autem, id est, Tumulos Arenarum, referamus ad littora Palaestinae, non ad Galilaeam Philistiim, quae omnino nulla est.

(Vers. 7, 8.) Ecce ego suscitabo eos de loco, in quo vendidistis eos, et convertam retributionem vestram in caput vestrum, et vendam filios vestros, et filias vestras, in manibus filiorum Iuda, et venundabunt eos Sabaeis, genti longinquae: quia Dominus locutus est. LXX: Ecce ego suscitabo eos de loco in quo vendidistis eos, et reddam retributionem vestram in capita vestra, et vendam filios vestros et filias vestras in manibus filiorum Iuda, et venundabunt eos in captivitatem genti, quae procul abest, quoniam Dominus locutus est. Verbum Hebraicum SABAIM, quod Aquila et Symmachus ita ut scriptum est transtulerunt, LXX captivitatem interpretati sunt, quod melius captivos significat.

Sabaim autem gens trans Indiam dicitur, de qua fuit et regina Saba, quae venit sapientiam audire Salomonis [III Reg. X], de quibus et Isaias loquitur: Et Sabaim viri excelsi ad te transibunt [Isai. XLIII, 14]. Unde et thus venire perhibetur, dicente Virgilio (Verg. Aen. 1, 416):

. . . Centumque Sabaeo Thure calent arae: licet quidam Sabaeos, Arabes suspicentur.
15	Promittunt ergo sibi Iudaei, immo somniant, quod in ultimo tempore congregentur a Domino, et reducantur in Ierusalem. Nec hac felicitate contenti, ipsum Deum suis manibus Romanorum filios et filias asserunt traditurum, ut vendant eos Iudaei, non Persis et Aethiopibus et caeteris nationibus quae vicinae sunt; sed Sabaeis, genti longissimae: quia Dominus locutus sit, et populi sui ulciscatur iniuriam.
16	Haec illi et nostri Iudaizantes, qui mille annorum regnum in Iudaeae sibi finibus pollicentur, et auream Ierusalem, et victimarum sanguinem, et filios ac nepotes et delicias incredibiles, et portas gemmarum varietate distinctas. Nos autem dicamus, quod et suscitavit Dominus post adventum suum, et quotidie suscitat, et suscitaturus est eos, quos varius error eduxerat de finibus suis.
17	Pulchreque suscitabo, ait, [Non incongrue addit unus Palatin. quia suscitabit quasi, etc.] quasi iacentes et corruentes, ut qui iacebant in haeresi, stent in Ecclesia, reddens haereticis quod fecerant: Ut filios eorum et filias, quos et in mysticis et in carnalibus erudierant, tradat in manibus filiorum Iuda, in manibus eorum, qui Ecclesiarum principes exstiterunt; et instructi sunt armatura Apostoli, et habent scutum et lanceam veteris et novi Instrumenti.
18	Ut cum ceperint, filios eorum et filias vendant Sabaeis, et faciant esse captivos, ut procul sint a finibus suis: et ad meliora conversi, Ecclesiasticis dogmatibus incipiant esse subiecti.
19	(Vers. 9 seqq.) Clamate haec [Al. hoc] in gentibus: sanctificate bellum: suscitate robustos. Accedant, ascendant omnes viri bellatores. Concidite aratra vestra in gladios, et ligones vestros in lanceas. Infirmus dicat, quia fortis ego sum. Erumpite, et venite, omnes gentes de circuitu, et congregamini, ibi occumbere faciet Dominus robustos tuos [Al. suos]. LXX: Praedicate haec [Al. hoc] in gentibus: sanctificate bellum, suscitate pugnatores, adducite et ascendite omnes viri bellatores. Concidite aratra vestra in gladios, et falces vestras in lanceas. Fortis dicat, quia praevaleo ego. Congregamini et introite, omnes gentes per circuitum: et congregamini illuc, mansuetus sit pugnator. Locus iste dupliciter intelligitur: quidam enim arbitrantur haec sanctis gentibus praedicari, ut praeparentur ad bellum, et pro populo Dei dimicent, ut omnia instrumenta agriculturae in gladios lanceasque convertant, ut infirmus dicat se esse robustum, et veniant omnes de circuitu, et in certamen Domini congregentur, maxime quia iuxta LXX sequitur: Mansuetus et mitis sit pugnator, iuxta illud quod in Paralipomenis scriptum est [I Par. V, 8]: Et trans Iordanem de Ruben et Gad et dimidia tribu Manasse, in omnibus vasis bellicis centum viginti millia: omnes isti viri bellatores parati ad pugnam mente pacifica: [Vitiose Martian. hoc esse volunt. Unus Palat., nos esse volunt imitatores David, absque veri.] hos esse volunt imitatores veri David, de quo legimus: Memento, Domine, David, et omnis mansuetudinis eius [Ps. CXXXI, 1]. Et ipse loquitur in Evangelio: Discite a me, quia humilis sum, et mitis [Matth. XI, 29], sive mansuetus. Viros quoque eos intelligi volunt, qui destruentes initia parvulorum, ad perfectae aetatis robur accesserint, et omne studium quo prius animarum suarum exercebant agros, ad necessitatem praelii contulerint.
20	Nobis autem Hebraeorum opinionem sequentibus videtur esse contrarium. Ideo enim gentes adversariae Israeli parantur ad pugnam, et aratra sua ligonesque, vel falces in gladios lanceasque commutant [Isa. II], et infirmus robustum se esse dicit, erumpuntque et veniunt de circuitu, et contra Domini exercitum congregantur, ut [Al. et] occumbere Dominus faciat robustos earum, et [Al. ut] intelligant, se Deo adversante, superatas.
21	Haec iuxta litteram sibi Israel miserabilis repromittit. Nos iuxta coeptam tropologiam, et gentes daemonum, et eos qui quotidie contra Ecclesiam dimicant, et in ultimo, qui sub Antichristo adversum sanctos Domini pugnaturi sunt, accipere possumus, qui idcirco congregantur, ut pereant.
22	(Vers. 12 seqq.) Consurgant, et ascendant gentes in vallem Iosaphat, quia ibi sedebo ut iudicem omnes gentes in circuitu: mittite falces, quoniam maturavit [Vulg. maturuit] messis. Venite et descendite, quia plenum est torcular: exuberant torcularia, quia multiplicata est malitia eorum. LXX: Consurgant et ascendant omnes gentes in vallem Iosaphat, quia ibi sedebo ut iudicem omnes gentes in circuitu: emittite falces, quoniam adest vindemia.
23	Introite et calcate, quia plenum est torcular, et redundant torcularia, quia repleta sunt mala eorum. Et haec iuxta superiorem sensum interpretantur bifariam. Alii enim gentes ascendere in vallem Iosaphat, quae interpretatur Domini iudicium, et sedere ibi Deum, ut diiudicet omnes gentes, quae de circuitu veniunt, in bonam partem intelligunt: quo scilicet et sancti contra Dei adversarios congregentur, et mittant falces suas, ut maturam hostium messem demetant, et veniant atque descendant, calcentque torcularia, quia adsit vindemia, et intantum musta exuberent, ut torcularia capere non possint.
24	Et ut sciremus quae sit vindemia, plenumque torcular, intulit [Al. intulisse]: multiplicata est malitia eorum, haud dubium quin eos significet, qui contra Dominum congregati sunt. Alii autem consurgere gentes, et convenire in vallem Iosaphat, et sedere Dominum, ut omnes iudicet nationes, ideo asserunt, ut parent se et assumant universa arma pugnantium, et in valle Iosaphat Domini falcibus demetantur.
25	Venisse enim contra eos tempus iudicii, et intantum eorum crevisse mala, ut Dei vincerent patientiam. Nam et Amorrhaei tunc expulsi sunt, quando expleta sunt peccata eorum. Iudaei istum locum ad Gog et Magog gentes saevissimas referunt, de quibus supra diximus, arbitrantes ultimo tempore quando Ierusalem fuerit instaurata, sub mille annorum imperio contra Dei populum esse venturas, et in valle Iosaphat quae ad Orientalem partem templi sita est, esse ruituras [Al. saevituras]: advenisse enim tempus occisionis earum, et effundendi sanguinis instare vindemiam.
26	(Vers. 14, 15.) Populi, populi in valle concisionis, quia iuxta est dies Domini in valle concisionis. Sol et luna obtenebrati sunt, et stellae retraxerunt splendorem suum. LXX: Sonitus exauditi sunt in valle iudicii, quia iuxta est dies Domini in valle iudicii. Sol et luna obtenebrabuntur, et stellae occidere facient splendorem suum. In eo loco ubi nos posuimus, populi, populi, et Septuaginta transtulerunt, sonitus exauditi sunt, in Hebraico scriptum est, AMONIM, AMONIM, quod utique multitudinem, et turbas eorum qui iudicandi sunt, et strepitum sonitumque significat.
27	Rursum ubi nos diximus in valle concisionis, sequentes translationem Aquilae et Symmachi et quintae editionis, Septuaginta et Theodotio τῆς δίκης καὶ τῆς κρίσεως, id est, causae et iudicii transtulerunt: pro quo in Hebraico scriptum est HARUS, quod Hebraei non solum concisionem; sed et aurum interpretari putant, quo scilicet in valle iudicii, quam suspicantur gehennam, excoctis sordibus peccatorum, purum aurum remaneat.
28	Idcirco autem gentium, de quibus supra diximus in valle iudicii, sive concisionis, populi congregantur, ut interficiantur et corruant, et a Domino iudicentur. Cuius moerorem diei et tormenta pereuntium, ne sol quidem et luna astraque caetera poterunt intueri; sed retrahent fulgorem suum, et severitatem iudicantis reddentisque uniuscuiusque opus in caput suum, aspicere non audebunt.
29	Non quod clementiora sint quam Dei iudicia; sed quod omnis creatura in tormentis aliorum de suo iudicio pertimescat.
30	(Vers. 16, 17.) Et Dominus de Sion rugiet, et de Ierusalem dabit vocem suam, et movebuntur coeli et terra, et Dominus spes populi sui, et fortitudo filiorum Israel, et scietis quia ego Dominus Deus vester, habitans in Sion [Vulg. addit. in] monte sancto meo, et erit Ierusalem sancta, et alieni non transibunt per eam amplius. LXX: Dominus autem de Sion clamabit, et de Ierusalem dabit vocem suam, et movebitur coelum et terra, et Dominus parcet populo suo, et confortabit filios Israel, et scietis quia ego Dominus Deus vester habitans in Sion monte sancto meo, et erit Ierusalem sancta, et alienigena non transibit per eam amplius. Cum solis et lunae cunctarumque stellarum splendor tenebris fuerit commutatus, Dominus de Sion instar leonis rugiet, sive clamabit, et tam excelsa vox eius erit atque terribilis, ut coelorum cardines et terrarum fundamenta quatiantur.
31	Cumque tam severus in eos fuerit qui puniendi sunt, erit clemens erga populum suum, et dabit eis fortitudinem qui appellantur filii Israel, mens scilicet cernens Deum; vel εὐθύτατος Θεοῦ, quem nos rectissimum Dei dicere possumus: qui non ambulaverunt per pravas semitas, sed gradientes in via Christi, omnia recta fecerunt.
32	Tunc scient et hi qui punientur, et illi qui assumentur in gloriam, quod Dominus habitet in specula sua Sion, et in Christo monte sancto suo, sive in eo qui se dignum Dei habitaculo praeparavit. Tunc erit sancta Ierusalem visio pacis, a qua et Salomon nomen accepit, et alieni non pertransibunt per eam amplius. Alienos vel daemones intellige, qui externi a Deo sunt: vel omnes pessimas cogitationes atque peccata, de quibus propheta loquitur: Ab alienis parce servo tuo [Ps. XVIII, 24]: quae nequaquam ultra in nobis viam reperirent, si habuerimus Dei pacem, et cor nostrum adversariis non patuerit.
33	Haec Iudaei et nostri, ut diximus, iudaizantes, ad mille annorum fabulam referunt, quando putant Christum habitaturum in Sion, et in Ierusalem aurea atque gemmata sanctorum populos congregandos, ut qui in isto saeculo oppressi sunt ab universis gentibus, in hoc eodem cunctis imperent nationibus.
34	(Vers. 18.) Et erit in die illa, stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lacte, et per omnes rivos Iudae ibunt aquae. LXX: Et erit in die illa, stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lacte, et omnes emissiones Iudae fluent aquis. Habitante Domino in Sion et in monte sancto suo, quando nullus per Ierusalem sanctam pertransire tentaverit, quicumque in ea mons fuerit, et ad virtutum excelsa pervenerit, dulcedine et melle sudabit, et stillabunt ex eo gratiae spirituales, de quibus propheta loquitur: Quam dulcia gutturi meo eloquia tua, super mel ori meo [Ps. CXVIII, 103]! Qui autem inferior montibus est, et necdum ad perfectionis culmen ascenderint, vocabitur collis, et fluent de eo rivi lactis, quibus rudis in Christo nutritur infantia, et aquarum flumina, quae de ventre suo Dominus manare testatus est [Ioan. VII]. Omnes enim rivi, sive emissiones Iuda, implebuntur aquis, et nihil in eis siccum erit, redundantibus cunctis gratia spirituali.
35	Et fons de domo Domini egredietur, et irrigabit torrentem [Al. fontem] spinarum. Pro torrente spinarum, Septuaginta transtulerunt, torrentem funiculorum, id est, σχοίνων: [Nostri mss. χοινίων, quemadmodum et Graec. Complut. legit. Porro corrupte unus Palatin., quod autem funiculus significet, ut iuxta Aegyptios, mensuram certi itineris, Psalmista dicente, didicimus.] quod aut funiculos significat, aut iuxta Aegyptios mensuram certi itineris, Psalmista dicente: Semitam meam et funiculum meum tu investigasti [Psal. CXXXVIII, 2]. In Nilo enim flumine, sive in rivis eius, solent naves funibus trahere, certa habentes spatia, quae appellant funiculos, ut labori defessorum, recentia trahentium colla succedant.
36	Nec mirum si unaquaeque gens certa viarum spatia suis appellet nominibus, cum et Latini mille passus vocent, et Galli leucas, et Persae parasangas, et [Glossarium Germanic. Georgii Wachteri Lipsiae 1717: «Rost, requies; Rast, milliare. Rasta in Evangelio Gothico ponitur pro milliari: in Lexico Runico Rost ponitur pro mensura viae. Vide nostrum Hieron. in Praefat. ad lib. II Comment. ad Galatas.»] rastas universa Germania, atque in singulis nominibus diversa mensura sit. Haec propterea, quia verbum Hebraicum SATTIM Septuaginta funiculos transtulerunt.
37	Caeterum nulli dubium est, omnia quae in tabernaculo Dei legimus, de lignis Settim fuisse perfecta: quae LXX interpretati sunt ligna imputribilia. Est autem genus arboris in eremo, spinae albae simile, colore et foliis, non magnitudine. Alioquin tam grandes [Huc refer Plinium lib. XIII, cap. 19, et lib. XXIV, c. 12; Theophrastum quoque Hist. Plant. lib. IV, c. 3, ubi ἄκανθον arborem esse tradit, ex qua δωδεκάπηχυς ὕλη, caeditur, etc.] arbores sunt, ut latissima ex illis tabulata caedantur, lignumque fortissimum est, et incredibilis levitatis ac pulchritudinis, ita ut ex his etiam vasa torcularium, quae ἂρσενας et θηλύας vocant, ditissimi quique et studiosissimi faciant, quae ligna in locis cultis, et in Romano solo, absque Arabiae solitudine non inveniuntur.
38	Pro torrente funiculorum, sive spinarum, Symmachus interpretatus est, vallem spinarum. Est autem locus iuxta Liviadem trans mare mortuum, sexto ab ea distans milliario, ubi quondam cum Madianitis fornicatus est Israel. Huius loci ex persona Dei Michaeas propheta meminit, dicens: Populus meus, memento, quaeso, quid cogitaverit Balach, rex Moab, et quid responderit Balaam filius Beor de Settim usque ad Galgalam [Mich. VI, 5]. Pro quo et ibi Septuaginta transtulerunt, ἀπὸ τῶν σχοίνων, hoc est, a funiculis usque ad Galgalam. Ergo egredietur fons de domo Domini, quae interpretatur Ecclesia.
39	De quo et Ezechiel et Zacharias ponunt in fine voluminum suorum [Ezech. XLVII] [Zach. XIII], ut spinas nostras et vitia atque peccata, quae nullam frugem habuere iustitiae, commutent in Domini novalia, et ariditatem nostram rigent aquis largissimis, et pro spinis ac vepribus, flores virtutum multiplices germinemus. Et in eo loco, ubi quondam fornicatus est Israel, et initiatus est Beelphegor, lilia castitatis et rosae pudoris ac virginitatis exuberent.
40	(Vers. 19.) Aegyptus in desolatione [Vulg. desolationem] erit, et Idumaea in desertum perditionis, pro eo quod inique egerunt [Vulg. egerint] in filios Iuda, et effuderunt [Vulg. effuderint] sanguinem innocentem in terra sua. LXX: Aegyptus in perdione erit, et Idumaea in campum desolationis, propter iniquitates filiorum Iuda, pro eo quod effuderunt sanguinem iustum in terra sua. Et in hoc loco Iudaei gravissimo somno dormiunt: in ultimo tempore, quando non Christum, sed Antichristum suscepturi sunt, vindictam sui, in Aegyptios qui vicini sunt, et in Romanos quos interpretantur Idumaeos, spe vanissima confingentes.
41	Ut scilicet quomodo Pharao et omnis eius exercitus, qui per quadringentos et triginta annos populum Dei captivum tenuit, in mari Rubro submersus est: sic etiam Romani qui eodem annorum spatio Iudaeos possessuri sunt, ultione Domini deleantur. Hoc illi spe sibi cassa promittant. Neque enim possunt exponere quare cum in orbe tantae sint nationes, duae solum gentes, Aegyptiorum et Idumaeorum expetantur ad poenam; aut cur pro Idumaeis intelligantur Romani, cum eadem licentia mentiendi e diverso possimus asserere, sub Idumaeorum vocabulo vel Persas, vel Elamitas, vel Francos, Alemannos, gentesque alias significari. Nos autem dicamus tempore Dominicae resurrectionis, vel die iudicii (utrumque enim recipimus) et Aegyptum et Idumaeam, in eo quod Aegyptus et Idumaea sunt, destruendas.
42	Aegyptus dicitur MESRAIM, quod interpretatur ἐκθλίβουσα, id est, sanctos Dei persequens et tribulans: Idumaea, terrena, vel cruenta. Quicumque igitur Dei populum persecutus est, et terrenis vacaverit operibus, ac multitudine delictorum quotidie fuderit sanguinem innocentem, eorum scilicet, quos decipit [Al. deceperit], erit in perditionem, ut animas quoque martyrum sub altari clamare cognovimus: Usquequo, Domine sanctus et verus, non iudicas et vindicas sanguinem nostrum de his qui habitant in terra [Apoc. VI, 10]?
43	(Vers. 20 seqq.) Et Iudaea in aeternum habitabitur, et Ierusalem in generatione et generationem: et mundabo sanguinem eorum, [Ad Vulgatam edition. Victorius, quem: probatque ex ipso Hieronymo inferius: Et mundabit Dominus sanguinem omnium peccatorum, QUEM prius non mundaverat. Mox quoque, penes LXX, pro in generatione et generationem, reponit, in generationes generationum, iuxta Graecum, εἰς γενεὰς γενεῶν.] quos non mundaveram, et Dominus commorabitur in Sion. LXX: Iudaea autem in aeternum habitabitur, et Ierusalem in generatione et generationem, et requiram sanguinem eorum, inultumque esse non patiar, Et Dominus habitabit in Sion. Non utique haec Iudaea in aeternum habitabitur, quam videmus esse desertam: non ista Ierusalem, cuius ruinas cernimus: sed illa Iudaea, cuius filiae exsultaverunt et laetatae sunt in omnibus iudiciis Domini.
44	Et de qua in fine quinquagesimi psalmi legimus: Benigne fac, Domine, in bona voluntate tua Sion, ut aedificentur muri Ierusalem. In hac provincia confessionis et gloriae, et in hac urbe in qua pax Domini cernitur, erit aeterna habitatio, non in unam, vel in tres, aut plures generationes, sed in generatione et generationem, hoc est, in duabus generationibus eorum, qui de Iudaeis et de gentibus crediderunt.
45	Et mundabit Dominus sanguinem omnium peccatorum, quem prius non mundaverat, ut mundet in Evangelio, quos in Lege peccantes immundos reliquerat. Ideo enim conclusit omnia sub peccato, ut omnibus misereatur [Rom. XI]; sive ulciscetur servorum suorum sanguinem, quem in martyrio pro nominis eius confessione fuderunt. Et Dominus commorabitur in Sion, de qua scriptum est: Fundamenta eius in montibus sanctis; diligit Dominus portas Sion, super omnia tabernacula Iacob [Ps. LXVIII, 1].

Hieronymus HOME

Hieronymus, in Ioele, II <<<
monumenta.ch > Hieronymus > 3