Gregorius Magnus, Dialogi, 4, CAPUT XXXI De morte Reparati.
| 1 | Eo quoque tempore quo primum remotae vitae desideriis anhelabam, quidam honestus senex, Deusdedit nomine, valde huius urbis nobilibus amicus, mihi quoque in amicitiis sedule iungebatur, qui mihi narrabat, dicens: Gothorum tempore quidam spectabilis vir, Reparatus nomine, venit ad mortem. |
| 2 | Qui dum diu iam mutus ac rigidus iaceret, visum est quod ab eo funditus flatus vitalis exisset, atque exanime remansisset corpus. Cumque et multi qui convenerant, et eum iam mortuum familia lugeret, subito rediit, et cunctorum plangentium in stuporem versae sunt lacrymae. Qui reversus ait: Citius ad Ecclesiam beati Laurentii martyris, quae ex nomine conditoris Damasi vocatur, puerum mittite, et quid de Tiburtio presbytero agatur videat et renuntiare festinet. |
| 3 | Qui videlicet tunc Tiburtius carnalibus desideriis subiacere ferebatur: cuius adhuc vitae morumque bene quoque Florentius eius nunc Ecclesiae presbyter meminit. Cum vero puer pergeret, narravit idem Reparatus, qui ad se reversus fuerat, quid de illo ubi ductus fuerat agnovit, dicens: Paratus fuerat rogus ingens, deductus autem Tiburtius presbyter in eo est superpositus, atque supposito igne concrematus. |
| 4 | Alius autem parabatur rogus, cuius a terra in coelum cacumen tendi videbatur. Cui emissa voce clamatum est cuius esset. His igitur dictis statim Reparatus defunctus est: puer vero qui transmissus fuerat ad Tiburtium, iam eum mortuum invenit. Qui videlicet Reparatus ductus ad loca poenarum, dum vidit, rediit, narravit, et obiit, aperte monstratur quia nobis illa, non sibi viderit, quibus dum adhuc concessum est vivere, licet etiam a malis operibus emendare. |
| 5 | Rogum vero construi Reparatus vidit, non quod apud infernum ligna ardeant ut ignis fiat; sed narraturus haec viventibus, illa de incendio pravorum vidit, ex quibus nutriri apud viventes corporeus ignis solet, ut per haec assueta audientes discerent quid de insuetis timere debuissent. |
| 6 | ΚΕΦΑΛ. ΛΒ′. Περὶ τοῦ θανάτου Ῥεπαράτου. |
| 7 | Ἐν ἀρχῇ τῶν χρόνων ἐν οἷς τὴν ἰδιάζουσαν ζωὴν ἐπιθυμίᾳ πολλῇ ὠρεγόμην, γέρων τις πάνυ εὐκατάστατος ὑπάρχων, Δεουσδέδιτ ὀνόματι, καθ᾽ ἑκάστην μοι ἐν ταῖς φιλίαις|gr προσεκολλᾶτο. |
| 8 | Καὶ πάντων δὲ τῶν εὐγενῶν τῆς πόλεως ταύτης φίλος ὑπῆρχεν, οὕτως μοι διηγεῖτο, λέγων, ὅτι ἐν τοῖς χρόνοις τῶν Γότθων, ἀνήρ τις Ῥεπαρᾶτος ὀνόματι, ἐν τῇ τοῦ θανάτου ὥρᾳ ἐλθὼν, ἐπὶ πολὺ καταχθονισμένος ἔκειτο, ὥστε παρὰ πάντων νομίζεσθαι τὴν ζωτικὴν αὐτοῦ πνοὴν ἐκ τοῦ βάθους ἀνασπασθῆναι, καὶ ἄψυχον αὐτοῦ τὸ σῶμα ἀπομεῖναι. |
| 9 | Πολλῶν δὲ πρὸς αὐτὸν συνεληλυθότων, ἅμα τῆς αὐτοῦ φαμιλίας, ὡς ἤδη τελευτήσαντα αὐτὸν ἐπένθουν. Αἴφνης δὲ αὐτοῦ ἀνανήψαντος, πάντων τῶν κλαιόντων τὰ δάκρυα εἰς ἔκπληξιν μετεστράφησαν. |
| 10 | Ὁ δὲ ἀσθενὴς εἶπε· Διὰ τάχους παῖδα ἀποστείλατε ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ ἁγίου μάρτυρος Λαυρεντίου, τῇ ἐπονομαζομένῃ Δαμάσου, ἥ τις κατὰ τὴν ἐπωνυμίαν τοῦ ταύτην κτίσαντος οὕτω κέκληται, ἵνα θεωρήσῃ τί περὶ Τιβουρτίου τοῦ πρεσβυτέρου γίνεται. |
| 11 | καὶ σπεύσῃ τοῦ μηνύσαι. Οὗτος δὲ Τιβούρτιος σωματικαῖς ἐπιθυμίαις τότε δουλεύειν ἐλέγετο. Τὴν γὰρ αὐτοῦ πολιτείαν καὶ τῆς διαγωγῆς τὰ ἤθη, καλῶς ἐπίσταται Φλωρέντιος, ὁ νυνὶ τῆς αὐτῆς ἐκκλησίας ὑπάρχων πρεσβύτερος. |
| 12 | Ἐν τῷ πορευθῆναι οὖν τόν παῖδα, διηγήσατο ὁ αὐτὸς Ῥεπαρᾶτος, ὁ εἰς ἑαυτὸν ἐπανελθὼν τί ἐθεάσατο ἐκεῖθεν ἔνθα ἀπηνέχθη. Ἔλεγε γὰρ ὅτι μεγίστη στοιβὴ ξύλων ἑτοίμη ὑπῆρχεν. Ἀπενεχθέντος δὲ Τιβουρτίου τοῦ πρεσβυτέρου, ἐν αὐτῇ ἐπετέθη, καὶ πυρὸς ὑποβληθέντος, κατεκάη. |
| 13 | Ἑτέρα δὲ στοιβὴ ξύλων ἡτοιμάζετο, ἧς τινος ἡ κορυφὴ ἀπὸ τῆς γῆς ἕως τοῦ οὐρανοῦ παρατείνεσθαι ἐθεωρεῖτο, φωνὴ δὲ ἐλθοῦσα, εἴρηκε τίνος ὑπῆρχεν. Τούτων τοίνυν ῥηθέντων, παραχρῆμα ὁ αὐτὸς Ῥεπαρᾶτος ἀπέθανεν. |
| 14 | Ὁ δὲ παῖς ὁ πρὸς Τιβούρτιον ἀποσταλεὶς ἤδη λοιπὸν κἀκεῖνον ἀποθανόντα εὗρεν. Ὅθεν περὶ τούτου φανερὸν καθέστηκεν, ὅτι Ῥεπαρᾶτος εἰς τοὺς τόπους τῶν βασάνων διὰ τοῦτο ἀπηνέχθη, καὶ ἅπερ ἐθεάσατο ὑποστρέψας διηγήσατο, καὶ παραχρῆμα ἀπέθανεν, οὐχὶ δι᾽ ἑαυτὸν, ἀλλὰ δι᾽ ἡμᾶς τοὺς ἐν ταύτῃ τῇ ζωῇ ἀκμὴν ὑπάρχοντας, ἵνα λοιπὸν ἐκ τῶν πονηρῶν ἔργων διορθωσώμεθα. |
| 15 | Ξύλα δὲ εὐτρεπιζόμενα ὁ Ῥεπαρᾶτος εἶδεν, οὐχ ὅτι παρὰ τῷ ᾅδῃ ξύλα καίονται, ἀλλὰ πρὸς τὸ ἐξηγηθῆναι τοῖς ζῶσιν, εἶδεν ἐκεῖνα τὰ περὶ τοῦ ἐμπυρισμοῦ τῶν σκωλήκων, ἐξ ὧν ἤθισται τὸ πῦρ τρέφεσθαι παρὰ τοῖς σωματικοῖς ζῶσιν, ἵνα διὰ τῶν γνωρίμων ἀκούοντες μάθωσι τί ὤφελον καὶ περὶ τῶν ἀγνοουμένων φοβηθῆναι. |