Gregorius Magnus, Dialogi, 3, CAPUT XXII De presbytero provinciae Valeriae, qui furem ad sepulcrum suum tenuit.
| 1 | In Valeria namque provincia res est haec gesta quam narro, mihique beatae memoriae abbatis mei Valentionis relatione cognita. Ibi etenim quidam venerabilis sacerdos erat, qui cum clericis suis, Dei laudibus bonisque operibus intentus, sanctae conversationis vitam ducebat. Superveniente autem vocationis suae die defunctus est, atque ante ecclesiam sepultus. |
| 2 | Eidem vero ecclesiae caulae inhaerebant ovium, atque idem locus in quo sepultus est ad easdem oves tendentibus pervius erat. Quadam autem nocte cum, clericis intra ecclesiam psallentibus, fur venisset, ut ingressus caulas furtum fac ret, vervecem tulit, et concitus exiit. Cum vero pervenisset ad locum ubi vir Domini sepultus erat, repente haesit, et gressum movere non potuit. |
| 3 | Vervecem quidem de collo deposuit, eumque dimittere voluit, sed manum laxare non valuit. Coepit igitur stare miser cum praeda sua reus et ligatus. Volebat vervecem dimittere, nec valebat; volebat egredi cum vervece, nec poterat. Miro itaque modo fur, qui a vivis videri timuerat, hunc mortuus tenebat. |
| 4 | Cumque ita gressus manusque illius fuissent obstricta, immobilis perstitit. Facto autem mane expletisque laudibus Dei, ab Ecclesia egressi sunt clerici, et invenerunt ignotum hominem vervecem tenentem manu. Res venit in dubium, utrum vervecem tolleret, an offerret, sed culpae reus citius indicavit poenam. Mirati omnes quia ingressus fur viri Dei merito ad praedam suam stabat ligatus. |
| 5 | Qui se pro eo protinus in orationem dederunt, suisque precibus vix obtinere valuerunt ut qui res eorum venerat rapere saltem vacuus exire mereretur. Itaque fur, qui diu steterat cum praeda captivus, quandoque exiit vacuus et liber. |
| 6 | PETR. Apparet quantae sit super nos dulcedinis omnipotens Deus, cuius erga nos fiunt tam iucunda miracula. |
| 7 | ΚΕΦΑΛ. ΚΒ′. Περι τοῦ πρεσβυτέρου τοῦ ἀοράτως τὸν κλέπτην κρατήσαντος μετὰ θάνατον ἐν τῇ χώρᾳ τῆς Βαλερίας. |
| 8 | Ἐν τῇ χώρᾳ τῆς Βαλερίας πρᾶγμα γέγονεν, ὅπερ μοι βαλεντῖνος ὁ ἐν μακαρίᾳ τῇ μνήμῃ ἡγούμενός μου, ἐξηγησάμενος ἐγνώρισεν. Ἐκεῖ τοίνυν εὐλαβέστατος ἱερεύς τις ὑπῆρχεν, ὅστις μετὰ τῶν κληρικῶν αὐτοῦ ἐν τῇ τοῦ Θεοῦ αἰνέσει, ἔργοις τε ἀγαθοῖς καὶ ἁγίᾳ ἀναστροφῇ ἐπιμένων, τὴν ζωὴν ἐτέλεσεν. Ἐπελθούσης οὖν τῆς ἡμέρας τῆς κλήσεως αὐτοῦ, τέλος τοῦ βίου δεξάμενος, ἔμπροσθεν τῆς ἐκκλησίας ἐτάφη. |
| 9 | Αἱ δὲ τῶν προβάτων μάνδραι τῇ αὐτῇ ἐκκλησίᾳ προσεγγίζουσιν. Ὁ δὲ τόπος ἐν ᾧ ἐτάφη, τοῖς εἰς τὰ πρόβατα ἀπερχομένοις πάροδος ὑπῆρχεν. Ἐν μιᾷ δὲ νυκτὶ τῶν κληρικῶν ἔνδον τῆς ἐκκλησίας ψαλλόντων, κλέπτης εἰς τὰ πρόβατα ἦλθεν. |
| 10 | Εἰσελθὼν οὖν εἰς τὴν μάνδραν, καὶ κριὸν ἄρας, τάχιον ἐξῆλθε. Κατὰ δὲ τὸν τόπον ἐλθὼν, ἐν ᾧ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος τεθαμμένος ὑπῆρχεν, αἴφνης οἱ πόδες αὐτοῦ ἐν τῇ γῇ ἐκολλήθησαν, καὶ ἐκ τοῦ τόπου κινηθῆναι οὐκ ἠδύνατο. |
| 11 | Τὸν οὖν κριὸν ἐκ τοῦ ὤμου κατήγαγε, θέλων αὐτὸν, ἐάσαι, ἀλλὰ τὴν χεῖρα χαυνῶσαι οὐκ ἴσχυσεν. Ἵστατο οὖν δεδεμένος ἀορασίᾳ ἐλεεινὸς, καὶ κατῃσχυμμένος μετὰ τοῦ δράματος αὑτοῦ. Ἤθελεν τὸν κριὸν ἐάσαι, καὶ οὐκ ἠδύνατο, ἤθελεν ἐξελθεῖν σὺν τῷ κριῷ, καὶ ὁμοίως οὐκ ἴσχυεν. |
| 12 | Θαυμαστῷ τοίνυν τρόπω ὁ κλέπτης ὁ παρὰ τῶν ζώντων θεωρηθῆναι μὴ βουλόμενος, οὗτος παρὰ νεκροῦ ἀοράτως ἐκρατεῖτο. Ἐν τῷ οὖν διαμένειν τὸ βῆμα αὐτοῦ καὶ τὴν χεῖρα ἀσάλευτον, γενομένης πρωΐας, τῶν τοῦ Θεοῦ ὕμνων πληρωθέντων, ἐκ τῆς ἐκκλησίας οἰ κληρικοὶ ἐξῆλθον. |
| 13 | Εὐρόντες δὲ ἄγνωστον ἄνθρωπον, τὸν κριὸν τῇ χειρὶ κατέχοντα, ἐν ἀμφιβολίᾳ περὶ τούτου γεγόνασι, λογιζόμενοι· ἄρα ἐπῇρε τὸν χριὸν, ἢ τοῦτον προσφέρει; ὡς δὲ τάχιον τὴν ἀλήθειαν ἐμήνυσεν ὁ τοῦ πταίσματος ἔνοχος, πάντες ἐθαύμασαν, ὅτι διὰ τῆς τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ ἁγιωσύνης, ὁ εἰσελθὼν κλέψαι, ἐν τῷ δράματι αὑτοῦ δεδεμένος ἵστατο. |
| 14 | Οἱτινες παρευθὺ ὑπὲρ αὐτοῦ εἰς εὐχὴν ἐαυτοὺς ἐπιδέδωκαν, δεόμενοι τοῦ ἀπολυθῆναι αὐτόν. Τῆς οὖν δεήσεως αὐτῶν ἐπακουσθείσης ὁ πολλὰς ὥρας μετὰ τοῦ δράματος αὑτοῦ σταθεὶς κλέπτης, ὥσπερ αἰχμάλωτος, ὁτεδήποτε σάβουρος μὲν ἐξῆλθεν, ἐλεύθερος δὲ ὅμως |
| 15 | ΠΕΤΡ. Φανερῶς δείκνυται, ἐν ποίᾳ γλυκύτητι ὁ παντοδυναμος Θεὸς πρὸς ἠμᾶς διάκειται, ὅστις κύκλω ἡμῶν τοιαῦτα τερπνὰ θαύματα εὐδοκεῖ γίνεσθαι. |