Gregorius Magnus, Dialogi, 3, CAPUT XVIII De Benedicto monacho.
| 1 | GREGORIUS. Frater quidam mecum est in monasterio conversatus, in Scriptura sacra studiosissimus, qui me aetate praeibat, et ex multis quae nesciebam, me aedificare consueverat. Huius itaque narratione didici quod fuit quidam in Campaniae partibus intra quadragesimum Romanae urbis miliarium nomine Benedictus; et quidem aetate iuvenis, sed moribus grandaevus, et in sanctae conversationis regula se fortiter stringens. |
| 2 | Quem Totilae regis tempore cum Gothi reperissent, hunc incendere cum sua cella moliti sunt. Ignem namque supposuerunt, sed in circuitu arserunt omnia, cella vero illius igne comburi non potuit. Quod videntes Gothi, magisque saevientes, atque hunc ex suo habitaculo trahentes, non longe aspexerunt succensum clibanum, qui coquendis panibus parabatur, eumque in illo proiecerunt, clibanumque clauserunt. |
| 3 | Sed die altero ita illaesus inventus est, ut non solum eius caro ab ignibus, sed neque extrema ullo modo vestimenta cremarentur. |
| 4 | PETR. Antiquum trium puerorum miraculum audio, qui proiecti in ignibus laesi non sunt . |
| 5 | GREGOR. Illud, ut opinor, miraculum ex parte aliqua dissimiliter gestum est. Tunc quippe tres pueri ligatis pedibus ac manibus in ignem proiecti sunt, quos die altera rex requirens, in camino illaesis vestibus deambulantes reperit. Ex qua re colligitur quia ignis in quo iactati fuerant, qui eorum vestimenta non contigit, eorum vincula consumpsit, ut uno eodemque tempore in obsequio iustorum et haberet flamma virtutem suam ad solatium, et non haberet ad tormentum. |
| 6 | ΚΕΦΑΛ. ΙΗ′. Περὶ Βενεδίκτου μοναχοῦ. |
| 7 | ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἀδελφός τις ἐν τῷ μοναστηρίω μου ὑπῆρχε, γνησίως μοι συναναστρεφόμενος, πάνυ τὴν ἱερὰν γραφὴν ἐξησκημένος, ὅστις τὴν ἐμὴν κήραν ὑπερέβαινεν· οὗτος εἰς πολλὰ, ἅπερ οὐκ ᾔδειν, οἰκοδομεῖν με ἔσπευδε. |
| 8 | Παρ᾽ αὐτοῦ οὖν τοῦτο, ὅπερ διηγοῦμαι, μεμάθηκα. Ἔλεγε δὲ οὕτως. «Ἐν τοῖς τῆς Καμπανίας μέρεσιν, ἔνδον τοῦ τεσσαρακοστοῦ μιλίου ἀπὸ τῆς Ῥωμαίων πόλεως, ἀνήρ τις ὑπῆρχεν ὀνόματι Βενέδικτος, νέαν μὲν ἄγων τὴν ἡλικίαν, πεπολιωμένην δὲ σύνεσιν κεκτημένος, ὅστις ἑαυτὸν ἐν τῷ τῆς ἁγίας ἀναστροφῆς κανόνι, δυνάμει συνέσφιγγε. |
| 9 | Τοῖς δὲ χρόνοις Τοτίλα τοῦ ῥηγὸς τοῦτον οἱ Γότθοι εὑρόντες, ἐμπυρίσαι αὐτὸν ἅμα τῆς αὐτοῦ κέλλης ἠθέλησαν. Ὅθεν πῦρ ὑφάψαντες, καὶ ὑποθέντες, πάντα τὰ πέριξ ἐνεπύρισαν, τῆς δὲ κέλλης αὐτοῦ τὸ πῦρ οὐχ ἥψατο. |
| 10 | Τοῦτο δὲ οἱ Γότθοι θεασάμενοι, καὶ ἐπὶ πλεῖον τῷ θυμῷ ἐξαφθέντες, τοῦτον ἐκ τῆς κέλλης σύραντες, οὐ μήκοθεν θεασάμενοι κλίβανον ὑποκαιόμενον ἐπὶ τῷ ὀπτηθῆναι ἄρτους, τοῦτον ἐν αὐτῷ βαλόντες, τὸν κλίβανον ἠσφαλίσαντο. |
| 11 | Ἐν ἑτέρᾳ δὲ ἡμέρᾳ, τοῦτον ἀνοίξαντες, εὗρον οὐ μόνον τὴν τοῦτου σάρκα ἀβλαβῆ ἐκ τοῦ πυρός διαφυλαχθεῖσαν, ἀλλ᾽ οὐδὲ τὰ ἄκρα τῶν ἱματίων αὐτοῦ φλογισθέντα.» |
| 12 | ΠΕΤΡ. Ἀρχαῖον τῶν τριῶν παίδων θαῦμα ἀκούω, οἵτινες ἐν τῷ πυρὶ ῥιφέντες οὐκ ἐβλάβησαν. |
| 13 | ΓΡΗΓΟΡ. Ἐκεῖνο, ὡς ὑπολαμβάνω, τὸ θαῦμα, ἐκ μέρους μὲν, ὁμοίως, οὐκ ἵσως δὲ τούτου ἐπράχθη. Τότε γὰρ οἱ τρεῖς παῖδες δεδεμένοι χεῖρας καὶ πόδας ἐν τῷ πυρὶ ἐῤῥίφησαν, ἐν ἄλλῃ δὲ ἡμέρᾳ τούτους ὁ βασιλεὺς ἐν τῇ καμίνω ἐπιζητήσας, εὗρεν ἀβλαβεῖς περιπατοῦντας, μή τε τῶν ἱματίων αὐτῶν ἀδικηθέντων. |
| 14 | Ἐξ οὗ πράγματος κατανόησον, ὅτι τὸ πῦρ ἐν ᾧ ἐῤῥιμμένοι ὑπῆρχον, τῶν μὲν ἱματίων αὐτῶν οὐχ ἥψατο, τοὺς δὲ δεσμοὺς κατέκαυσεν· ὥστε ἐν ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ καιρῷ πρὸς τὴν τῶν δικαίων ὑπηρεσίαν, καὶ ἐσχηκέναι τὸ πῦρ τὴν ἐνέργειαν πρὸς τὴν αὐτῶν βοήθειαν, πρὸς δὲ βάσανον μὴ ἐσχηκέναι. |