monumenta.ch > Gregorius Magnus > 10
Gregorius Magnus, Dialogi, 1, IX De Bonifacio Ferentinae civitatis episcopo. <<<     >>> XI De Martyrio monacho provinciae Valeriae.

Gregorius Magnus, Dialogi, 1, CAPUT X De Fortunato [Tudertum nunc Todi, urbs episcopalis Umbriae.] Tudertinae civitatis episcopo.

1 GREGORIUS. Alius quoque vir vitae venerabilis in eisdem partibus fuit Fortunatus nomine, Tudertinae antistes Ecclesiae [Martyrol., 14 Octob.], qui in effugandis spiritibus [Primus Theod. et Val. Cl., spiritibus immundis. Secundus Theod. et Longip., spiritibus malignis.] immensae virtutis gratia pollebat, ita ut nonnunquam ab obsessis corporibus legiones daemonum pelleret, et continuae orationis studio intentus, obiectas contra se eorum multitudines superaret. Huius viri familiarissimus fuit [De defensoribus agitur saepe in epistolis. Lege praesertim epist. olim 25, l. IV, nunc l. V, epist. 29, Ind. 13, ubi quidquid ad eorum officium, institutionem, conditionemque spectat, exponitur.] Iulianus nostrae Ecclesiae defensor, qui ante non longum tempus in hac urbe defunctus est.
2 Cuius ego quoque hoc didici relatione quod narro, quia saepe gestis illius [Germ., Longip., Val. Cl., primus Carnot., Big. et secundus Theod., usu. Retinemus ausu, suadentibus aliis Mss. et vers. Graeca.] ausu familiaritatis intererat, eiusque post memoriam ad instructionem nostram quasi favi dulcedinem in ore retinebat.
3 Matrona quaedam nobilis in vicinis partibus Tusciae nurum habebat, quae intra breve tempus quo filium eius acceperat, cum eadem socru sua ad dedicationem oratorii beati Sebastiani martyris fuerat invitata. Nocte vero eadem qua subsequente die ad dedicationem praedicti oratorii fuerat [Procedere, apud Ambrosium, Gregorium, aliosque ecclesiasticos auctores, significat loca sacra adire, et religionis causa ad ea se conferre, aut etiam rem sacram facere. Gregorius, l. olim IV, epist. 39: Nunquam cum eo procedere praesumas. Idem, l. olim XI, epist. 59, nunc 48 libri XIII, hortandus est (Ianuarius episcopus Calarit.) ut quoties aliquam molestiam senserit, non procedat, hoc est sacrificium non celebret, ut patet ex epistolae contextu. Vide Ambr., serm. 17, et consule Menardum in notis ad sacrament., p. olim 177, et ad concordiam Reg., p. 746.] processura, voluptate carnis devicta, a viro suo sese abstinere non potuit; cumque mane facto conscientiam deterreret perpetrata [Ex Hieronymo, in Apolog. ad Pammach., patet Romanos pro piaculo habuisse ecclesias adire post copulam etiam licitam: Quare, inquit, ad martyres ire non audent? Quare non ingrediuntur ecclesias? Haec mulier, haud dubie sacram Eucharistiam percepit, quod coniugibus post opus carnale legibus ecclesiasticis est interdictum. Lege Can. 21, Omnis homo de consecratione, dist. 2, et Mabill., in notis ad epist. Vaselini abbatis, t. I Annal., p. 346.] carnis delectatio, processionem vero imperaret verecundia, plus erubescens vultum hominum, quam Dei iudicium metuens, cum socru sua [Norm., primus Carnot. et duo Theod., ad dedicandum oratorium.] ad dedicationem oratorii processit.
4 Mox vero ut reliquiae beati Sebastiani martyris oratorium ingressae sunt, eamdem praedictae matronae nurum malignus spiritus arripuit, et coram omni populo vexare coepit. Eiusdem vero oratorii presbyter dum eam vehementissime vexari conspiceret, ex altari protinus sindonem tulit, eamque operuit; sed hunc simul repente diabolus invasit.
5 Et quia ultra vires voluit quidquam praesumere, compulsus est cognoscere in sua vexatione quid esset. Hi vero qui aderant, puellam in manibus ex oratorio sublatam ad domum propriam deportaverunt. Cumque hanc antiquus hostis vexatione continua vehementer attereret, propinqui sui eam carnaliter amantes, et amando persequentes, ad obtinendum salutis remedium maleficis tradiderunt; ut eius animam funditus exstinguerent, cuius carni magicis artibus ad tempus prodesse conarentur.
6 Ducta est itaque ad fluvium, atque in aquam mersa; ibique diutius incantationibus agere malefici moliebantur, ut is qui eam invaserat diabolus exiret. Sed miro omnipotentis Dei iudicio, dum arte perversa unus ab ea repellitur, in eam subito legio intravit. Coepit ex hoc illa tot motibus agitari, tot vocibus clamoribusque perstrepere, quot spiritibus tenebatur.
7 Tunc inito consilio parentes eius suae perfidiae culpam fatentes, hanc ad venerabilem virum Fortunatum episcopum duxerunt, eique reliquerunt. Qua ille suscepta, multis se diebus ac noctibus in orationem dedit; tantoque annisu precibus incubuit, quanto et in uno corpore contra se assistere legionis aciem invenit. [Ita legere cogunt Mss. Excusi mutaverunt cum in quam.] Cum non post multos dies ita sanam atque incolumen reddidit, ac si in ea ius proprium diabolus nunquam habuisset.
8 Alio quoque tempore idem vir omnipotentis Dei famulus ex obsesso quodam homine immundum spiritum excussit. Qui malignus spiritus cum vesperascente iam die secretam ab hominibus horam cerneret, peregrinum quempiam esse se simulans, circuire coepit civitatis plateas et clamare: O virum sanctum Fortunatum episcopum! ecce quid fecit? peregrinum hominem de hospitio suo expulit.
9 Quaero ubi requiescere debeam, et in civitate eius non invenio. Tunc quidam in hospitio cum uxore sua et parvulo filio ad prunas sedebat, qui vocem eius audiens, et quid episcopus ei fecerit requirens, hunc invitavit hospitio, sedere secum iuxta prunas fecit. Cumque vicissim aliqua confabularentur, parvulum eius filium idem malignus spiritus invasit, atque in easdem prunas proiecit, ibique mox eius animam excussit.
10 Qui orbatus miser, vel quem ipse susceperit, vel quem episcopus expulisset, agnovit.
11 PETR. Quidnam hoc esse dicimus, ut occidendi ausum in eius hospitio antiquus hostis acciperet, qui hunc peregrinum aestimans, ad se hospitalitatis gratia vocasset?
12 GREGOR. Multa, Petre, videntur bona, sed non sunt, quia bono animo non fiunt. Unde et in Evangelio Veritas dicit: Si oculus tuus nequam fuerit, totum corpus tuum tenebrosum erit [Matth. VI, 25]. Quia cum perversa est intentio quae praecedit, pravum est omne opus quod sequitur, quamvis esse rectum videatur. Ego namque hunc virum, qui dum quasi hospitalitatem exhiberet orbatus est, non pietatis opere delectatum aestimo, sed episcopi derogatione; nam poena subsequens innotuit, quia praecedens illa susceptio sine culpa non fuit.
13 Sunt namque nonnulli, qui idcirco bona facere student, ut gratiam alienae operationis obnubilent; nec pascuntur bono quod faciunt, sed laude boni qua [In duob. prioribus Carnot., qua caeteris praeeminent. Consentit Val. Cl.] caeteros premunt. Qua de re existimo hunc virum qui malignum spiritum in hospitalitatem suscepit, ostentationi potius intendisse quam operi, ut meliora quam episcopus fecisse videretur; quatenus ipse susciperet eum, quem vir Domini Fortunatus expulisset.
14 PETR. Ita est ut dicis; nam finis operis probabat, quod munda [Germ., Val. Cl., Longip., secundus Theod., Comp. et Prat., munda susceptio in op.] intentio in operatione non fuerit.
15 GREGOR. Alio quoque tempore, cum oculorum quidam lumen amisisset, ad hunc deductus intercessionis eius opem petiit, et impetravit. Nam cum vir Dei oratione facta oculis eius [Crucis signum a veteribus Christianis frequentissime usurpatum disce ex Tert., l. de Coron. mil., c. 3. De eiusdem vero efficacia in patrandis miraculis lege Petavium, tom. II, in Epiph., p. 57. Narrat Gregorius Naz., orat. 3 in Iulianum, hunc apostatam summo in metu ac discrimine ad crucis signum confugisse, eoque daemones fugasse.] signum crucis imprimeret, ab eis, protinus luce reddita, nox caecitatis abscessit. Praeterea equus cuiusdam militis in rabiem fuerat versus, ita ut a multis teneri vix posset: sed et quoscunque potuisset invadere, eorum membra morsibus dilaniaret.
16 Tunc utcunque a multis ligatus ad virum Dei deductus est. [Big., qui mox ut . . . dedit, quod olim in primo Aud. lectum. In Val. Cl. legitur quoque, dedit, pro edidit.] Qui mox eius capiti extensa manu signum crucis edidit, cunctam eius rabiem in mansuetudinem mutavit, ita ut postea mitior existeret, quam ante illam insaniam fuisset. Tunc idem miles equum suum, quem celerrimo miraculi imperio a sua vesania vidit immutatum, eidem sancto viro decrevit offerendum.
17 Quem cum suscipere ille renueret, ipse vero in precibus, ne despiceretur eius oblatio, perseveraret, sanctus vir mediam duarum partium viam tenens, et petitionem militis audivit, et munus recipere pro exhibita virtute recusavit; prius namque dignum pretium praebuit, et postea equum qui sibi offerebatur accepit. Quia enim si non susciperet, eum contristari conspexerat, charitate cogente emit quod necessarium non habebat.
18 Neque hoc silere de huius viri virtutibus debeo, quod ante dies fere duodecim agnovi. Quidam namque ad me deductus est senex pauper; atque ut mihi senum collocutio esse semper amabilis solet, studiose hunc unde esset inquisivi, qui se esse de Tudertina civitate respondit. Cui inquam: Quaeso te, Pater, num Fortunatum episcopum nosti?
19 Qui ait: Novi, et bene novi. Tunc ipse subiunxi: Dic, rogo, si qua illius miracula nosti, et desideranti mihi qualis vir fuerit innotesce. Qui ait: Homo ille longe fuit ab istis hominibus quos videmus modo. Nam quidquid ab omnipotenti Deo petiit, ita dum peteret impetravit. Cuius hoc unum narro miraculum, quod ad praesens animo occurrit.
20 Quadam namque die Gothi iuxta Tudertinam civitatem venerunt, qui ad partes Ravennae properabant, et duos parvos puerulos de possessione abstulerant, quae possessio praefatae Tudertinae civitati subiacebat. Hoc cum viro sanctissimo Fortunato nuntiatum fuisset, protinus misit, atque eosdem Gothos ad se evocari fecit. Quos blando sermone alloquens, eorum prius studuit asperitatem placare, ac post intulit, dicens: Quale vultis pretium dabo, et puerulos quos abstulistis reddite, mihique hoc gratiae vestrae munus praebete.
21 Tunc is qui prior eorum esse videbatur, respondit dicens: Quidquid aliud praecipis, facere parati sumus, nam istos puerulos nullatenus reddemus. Cui venerandus vir blande minatus est, dicens: Contristas me, [Abest fili a German. Norm. et fere omnibus Mss. Legitur in Graeca vers.] fili, et non audis patrem tuum: noli me contristare, [Excusi, reluctantibus Mss., nam non expedit tibi.] ne non expediat tibi.
22 Sed idem Gothus in cordis sui feritate permanens, negando discessit. Die vero altera digressurus, rursus ad episcopum venit, quem eisdem verbis pro praedictis puerulis iterum episcopus rogavit. Cumque ad reddendum nullo modo consentire voluisset, contristatus episcopus dixit: Scio quia tibi non expedit quod me contristato discedis.
23 Quae Gothus verba despexit, atque ad hospitium reversus, eosdem pueros de quibus agebatur, equis superimpositos cum suis hominibus praemisit. Ipse vero statim ascendens equum subsecutus est. Cumque in eadem civitate ante beati Petri apostoli ecclesiam venisset, [Ita Mss. Quod emendantes Editores mutaverunt in, equi eius.] equo eius pes lapsus est; qui cum eo corruit, et eius coxa mox fracta est, ita ut in duabus partibus os esset divisum.
24 Tunc levatus in manibus, reductus est ad hospitium. Qui festinus misit, et pueros quos praemiserat reduxit, et viro venerabili Fortunato mandavit, dicens: Rogo te, Pater, mitte ad me diaconum tuum. Cuius diaconus dum ad iacentem venisset, pueros quos redditurum se episcopo omnino negaverat, ad medium deduxit, eosque diacono illius reddidit, dicens: Vade, et dic domino meo episcopo: Quia maledixisti mihi, ecce percussus sum; sed pueros quos quaesisti, recipe, et pro me, rogo, intercede.
25 Susceptos itaque puerulos diaconus ad episcopum reduxit, [Aquae bened. usum, et ex usu miraculum, vide apud Epiphan., in haer. 30 Ebionit., n. 12, et apud Photium, cod. 96, ubi refertur Eucliae cuiusdam filium ab Chrysostomo aquae bened. aspersione a morbo desperatissimo fuisse liberatum. Vide etiam Hist. Tripart. l. IX, ubi ex Theodorito refertur, Marcellum Apameae episc. iussisse aquam bened. aspergi. Quod dum fuisset factum, daemon effugit, non ferens aquae virtutem.] cui benedictam aquam venerabilis Fortunatus statim dedit, dicens: Vade citius, et eam super iacentis corpus proiice. Perrexit itaque diaconus, atque ad Gothum introgressus, benedictam aquam super membra illius aspersit. Res mira et vehementer stupenda!
26 mox ut aqua benedicta Gothi coxam contigit, ita omnis fractura solidata est, et saluti pristinae coxa restituta, ut hora eadem de lecto surgeret, et ascenso equo ita coeptum iter ageret, ac si nullam unquam laesionem corporis pertulisset. Factumque est ut qui sancto viro Fortunato pueros cum pretio reddere obedientiae subiectus noluit, eos sine pretio poena subactus [Gussanv., renitentibus aliis tum excusis, tum manu exaratis, coactus donavit.] daret. His igitur expletis studebat adhuc senex de eo et alia narrare.
27 Sed quia nonnulli aderant ad quos exhortandos occupabar, iamque diei tardior hora incubuerat, venerabilis Fortunati facta diu mihi audire non licuit, quae audire, si liceat, semper volo.
28 Sed die alia idem senex rem de illo magis adhuc mirabilem narravit, dicens: In eadem Tudertina urbe Marcellus quidam, bonae actionis vir, cum duabus sororibus suis habitabat: qui eveniente molestia corporis, [German., Longip. et secundus Theod., ipso sacratissimo vespere ascendente iam Sabbato pasch.] ipso sacratissimo vesperascente iam Sabbato paschali, defunctus est.
29 Cuius corpus cum longius esset efferendum, die eodem sepeliri non potuit. Cumque mora esset temporis ad explendum debitum sepulturae, sorores eius, morte eius afflictae, cucurrerunt flentes ad venerabilem virum Fortunatum, eique magnis vocibus clamare coeperunt: Scimus quia apostolorum vitam tenes, leprosos mundas, caecos illuminas, veni, et resuscita mortuum nostrum.
30 Qui mox ut cognovit earum fratrem defunctum, flere ipse etiam de morte eius coepit, eisque respondit, dicens: Recedite, et haec dicere nolite, quia fussio omnipotentis Dei est, cui contraire nullus hominum potest. Illis itaque discedentibus, tristis ex morte eius mansit episcopus. Subsequente autem die Dominico ante exsurgentis lucis crepusculum, vocatis duobus diaconibus suis, perrexit ad domum defuncti; accedensque ad locum ubi corpus iacebat exanime, ibi se in orationem dedit.
31 Expleta autem prece surrexit, et iuxta corpus defuncti sedit; non autem grandi voce defunctum per nomen vocavit, dicens: Frater Marcelle. Ille autem, ac si leviter dormiens, ad vicinam vocem [German. et plerique Norm., quamvis modica fuisset excitatus.] quamvis modicam fuisset excitatus, statim oculos aperuit, atque ad episcopum respiciens, dixit: O quid fecisti? o quid fecisti? Cui episcopus respondit, dicens: Quid feci?
32 At ille: Duo hesterno die venerunt, qui me eiicientes ex corpore in bonum locum duxerunt, hodie autem unus missus est qui dixit: Reducite eum, quia Fortunatus episcopus in domum eius venit. Quibus verbis expletis, mox ex infirmitate convaluit, et in hac vita diutius mansit. Nec tamen credendum est quia locum quem acceperat perdidit, quia dubium non est quod intercessoris sui precibus potuit post mortem melius vivere, qui et ante mortem studuit omnipotenti Deo placere.
33 Sed cur multa de eius vita dicimus, cum nunc usque ad corpus illius tot virtutum documenta teneamus? Daemoniacos quippe absolvere, aegros curare quoties ex fide petitur, ut vivus consueverat hoc indesinenter facere, et apud mortua sua ossa perseverat. Sed libet, Petre, adhuc ad Valeriae provinciae partes narrationis meae verba reducere, de quibus me eximia valde miracula ex ore venerabilis Fortunati, cuius longe superius memoriam feci [Scilicet initio cap. 4], contigit audisse. Qui crebro ad me nunc usque veniens, dum facta mihi veterum narrat, nova refectione me satiat.
34 ΚΕΦΑΛ. Ι′. Περὶ Φορτουνάτου ἐπισσκόπου [In eodem Cod. legitur simpliciter, ἐπισκόπου.] πόλεως Τουδερεως.
35 ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἄλλος τοίνυν ἀνὴρ πάνυ εὐλαβοῦς πολιτείας, ἐν τοῖς αὐτοῖς τῆς Τουσκίας γέγονε μέρεσι, Φορτουνᾶτος ὀνόματι, τῆς Τουδέρεως δὲ ἐκκλησίας κατέστη ἐπίσκοπος· ὅστις παρὰ Θεοῦ χάριν εἰληφὼς, φυγαδευτὴς τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων ὑπῆρχεν ἐξαίσιος, ὥστε ἐνίοτε τὰς τῶν δαιμόνων λεγεῶνας ἐκ τῶν σωμάτων ἐν οἷς κατῴκουν διώκων, τὰς ἐπερχομένας αὐτῷ παρ᾽ αὐτῶν πλείστας ἐπιβουλὰς, διὰ τῆς ἐπιμόνου καὶ καρτερικῆς εὐχῆς ὑπερέβαινεν.
36 Τούτου τοῦ ἁγίου ἀνδρὸς οἰκειότατος ἐν ἀγάπῃ γέγονεν Ἰουλιανὸς τῆς ἡμετέρας ἐκκλησίας δεφένσωρ. Ὅστις οὐ πρὸ πολλοῦ καιροῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει ἐτελεύτησεν· ἣν δὲ λέγω διήγησιν ὑπ᾽ αὐτοῦ μεμάθηκα.
37 Οὗτος οὖν ἐν πολλῇ παῤῥησίᾳ πρὸς αὐτὸν ὑπάρχων, τὰ τῶν πράξεων αὐτοῦ ἀκριβῶς ἐπίστατο. Ὅστις τὴν τούτων γλυκύτητα εἰς ἡμέτερον στηριγμὸν, καθάπερ μέλιτος κηρίον διὰ τῆς μνήμης ἐν τῷ στόματι ἀεὶ περιέφερεν.
38 Ἐλεγε δὲ, ὅτι ματρῶνά τις εὐγενεστάτη ἐν [Ita Ed. cum Reg. Ms. Colb. habet ἐν τοῖς γειτνιῶσι.] τοῖς γειτνιάζουσι τῆς Τουσκίας μέρεσιν, οὐ πρὸ πολλοῦ καιροῦ νύμφην εἰς τὸν υἱὸν αὐτῆς ἦν λαβοῦσα· ἥτις ἅμα τῇ ἑαυτῆς πενθερᾷ εἰς ἐγκαινισμὸν εὐκτηρίου τοῦ μακαρίου μάρτυρος Σεβαστιανοῦ ἦν κληθεῖσα.
39 Τῇ δὲ νυκτὶ ἐκείνῃ ἤμελλεν τῶν ἐγκαινίων ἡμέρα τοῦ προλεχθέντος [Colb., εὐκτηρίου ἐπιφύειν τῇ . . . . . ἡδονῇ κινηθεῖσα ἐκ.] εὐκτηρίου ἐπιφαίνειν, τῇ τῆς σαρκὸς ἡδονῇ νικηθεῖσα, ἐκ τοῦ ἑαυτῆς ἀνδρὸς ἐγκρατεύσασθαι οὐκ ἠδυνήθη.
40 Πρωΐας δὲ λοιπὸν γενομένης, μὴ εὐλαβηθεῖσα τὴν γενομένην τῆς σαρκὸς ἡδυπάθειαν, προελθεῖν [Uterque Mss., ἡρετίσατο.] ᾑρετίσατο, τὸ τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον πρόσωπον ἐρυθριῶσα, τὴν τοῦ Θεοῦ κρίσιν φοβηθεῖσα, ὅθεν μετὰ τῆς ἑαυτῆς πενθερᾶς εἰς τὸν ἐγκαινισμὸν τοῦ εὐκτηρίου προῆλθεν.
41 Ἡνίκα δὲ τὰ λείψανα τοῦ ἁγίου μάρτυρος Σεβαστιανοῦ ἐν τῷ εὐκτηρίω εἰσῆλθον, τὴν προλεχθεῖσαν τῆς ματρώνης νύμφην, πνεῦμα πονηρὸν κρατῆσαν, ἐνώπιον παντὸς τοῦ λαοῦ δαιμονισθῆναι πεποίηκεν.
42 δὲ τοῦ εὐκτηρίου πρεσβύτερος, σφοδρῶς ταύτην δαιμονιζομένην θεασάμενος, ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου τὴν σινδόνα λαβὼν, ταύτην ἐσκέπασε. Παραυτὰ δὲ καὶ εἰς αὐτὸν διάβολος εἰσῆλθε, διὰ τὸ ὑπὲρ [Mss., δύναμίν τι ἀποτολμᾷν ποιῆσαι.] δύναμιν τοῦτόν τι ἀποτολμῆσαι· ἵνα ἐν τῇ ἑαυτοῦ ὀχλήσει συνωθούμενος, γνῷ τί ἐστιν πέπονθεν.
43 Οἱ δὲ ἐκεῖσε εὑρεθέντες, τὴν κόρην ἐν ταῖς χερσὶν ἐκ τοῦ εὐκτηρίου ἄραντες, εἰς τὸν ἴδιον οἶκον ἀπήγαγον. Ἐν ὅσω δὲ ταύτην ἀρχέκακος ἐχθρὸς σφοδροτάτῃ βίᾳ ὀχλῶν συνέτριβεν, οἱ πλησίον αὐτῆς σωματικῶς αὐτὴν ἀγαπῶντες, καὶ σπεύδοντες διὰ τῆς θεραπείας σωτηρίας αὐτὴν τυχεῖν, φαρμακοὺς αὐτῇ προσήγαγον, ὅπως τὸ σῶμα ταῖς μαγικαῖς τέχναις πρὸς καιρὸν ἐπιμελήσασθαι θέλοντες, τὴν ψυχὴν ἐκ βάθρων σβέσωσιν.
44 Ἀπηνέχθη τοιγαροῦν εἰς ποταμὸν, καὶ ἐν τῷ ὕδατι βληθεῖσα, πολλαῖς ἐπιλαλιαῖς οἱ φαρμακοὶ χρησάμενοι, ἐβούλοντο ὅτι ἐπιβὰς αὐτῇ διάβολος ἐξελεύσηται. Ἀλλὰ θαυμαστὴ τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ κρίσις γέγονεν.
45 Ἐν ὅσω γὰρ διὰ τῆς ἐξεστραμμένης τέχνης εἷς δαίμων ἀπ᾽ αὐτῆς διωχθῆναι προσεδοκᾶτο, ἄφνω εἰς αὐτὴν [Iidem, λεγαιὼν.] λεγεὼν εἰσῆλθεν. Ἤρξατο οὖν κόρη τοσαύτῃ δονήσει τοῦ σώματος συντρίβεσθαι, καί τοσαύταις ὑλακτεῖν φωναῖς, ὥστε πᾶσι φανερὸν γενέσθαι ὑπὸ πλήθους δαιμόνων αὐτὴν βασανίζεσθαι.
46 Τότε οἱ ταύτης γονεῖς βουλὴν ἀγαθὴν βουλευσάμενοι, καὶ τὸ αἴτιον τῇ ἑαυτῶν ἀπιστίᾳ ἐπιγράψαντες, ταύτην πρὸς τὸν εὐλαβέστατον ἄνδρα Φορτουνᾶτον τὸν ἐπίσκοπον ἀπήγαγον, [Reg., δεόμενοι καὶ παρακαλοῦντες αὐτὸν βρηθῆσαι . . . ὑπεχάρησαν.] δεόμενοι αὐτοῦ βοηθῆσαι τῇ χειμαζομένῃ· παρ᾽ αὐτῷ δὲ ταύτην καταλείψαντες, ἀνεχώρησαν.
47 δὲ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος ταύτην δεξάμενος, καὶ ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας καὶ νύκτας ἐν τῇ πρὸς Θεὸν δεήσει ἑαυτὸν δεδωκὼς, τοσαύτῃ ἐπιμονῇ ταῖς εὐχαῖς ἐχρήσατο, ὅσον τὴν τῆς λεγεῶνος πληθὺν τὴν ἐν τῷ ἑνὶ σώματι οὖσαν, ἀνθισταμένην αὐτῷ εὗρεν.
48 Οὐ μετὰ πολλὰς δὲ ἡμέρας οὗτος αὐτὴν ὑγιῆ καὶ ἐῤῥωμένην τοῖς γονεῦσιν ἀπέδωκεν, ὡς ὅτε οὐδέποτε ἐν αὐτῇ διάβολος ἐξουσίαν ἔσχεν.
49 Ἐν ἄλλω τοίνυν καιρῷ, σεβάσμιος οὗτος ἀνὴρ [Reg., ὁ ἀληθῶς τοῦ.] ἀληθινὸς τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ δοῦλος, ἄνθρωπόν τινα ὑπὸ πνεύματος ἀκαθάρτου κρατούμενον, διὰ τῆς ἁγίας αὐτοῦ εὐχῆς ἠλευθέρωσεν.
50 Τὸ δὲ ἐξεληλυθὸς πονηρὸν πνεῦμα, πρὸς ἑσπέραν ἤδη λοιπὸν τῆς ἡμέρας κλινούσης, καὶ τῆς νυκτὸς ἐπελθούσης, πάντων ἐν ἡσυχίᾳ ὄντων, ξένον τινὰ ἑαυτὸν προσποιησάμενον, τὰς τῆς πόλεως πλατείας γυρεύειν ἤρξατο, κράζων καὶ λέγων· τοῦ ἁγίου ἀνδρὸς Φορτουνάτου τοῦ ἐπισκόπου· τί πεποίηκεν; ἰδοὺ γὰρ ξένον ἄνθρωπον ἐκ τοῦ κελλίου αὐτοῦ ἐξέβαλε.
51 Ζητῶ [Mss., που ὀφείλω.] που ὤφελον ἀναπαῆναι [Forte leg. gr|ἀναπαυθῆναι], καὶ ἐν τῇ πόλει αὐτοῦ τόπον οὐχ εὑρίσκω. Ταυτης δέ φωνῆς ἀνήρ τις ἀκούσας, ἐν τῷ οἴκω αὐτοῦ, ἅμα τῆς ἑαυτοῦ συμβίου καὶ σεμνοῦ παιδίου παρὰ τῇ πυρᾷ καθεζόμενος, τοῦτον καλέσας, καὶ ἐπιζητήσας τί αὐτοῦ ἐπίσκοπος πεποίηκεν, ἐν τῷ αὐτῷ οἴκω τοῦτον εἰσήγαγε, καὶ πλησίον ἕαυτοῦ [Reg. et Colb., παρὰ τὴν πυρὰν.] παρὰ τῇ πυρᾷ καθίσαι αὐτὸν πεποίηκε.
52 Καθεζομένων δὲ αὐτῶν, καὶ πρὸς ἀλλήλους ὁμιλούντων, τὸ αὐτὸ πονηρὸν πνεῦμα [In Reg., εἰς τὸ αὐτοῦ παιδύν (forte, παιδίον) εἰσελθὸν.] ἐν τῷ αὐτοῦ σεμνῷ παιδίω εἰσελθὸν, ἐν τῇ πυρᾷ αὐτὸ ἔῤῥιψε, καὶ παραχρῆμα εν αὐτῷ τῷ πυρὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀποδοῦναι πεποίηκε.
53 Τοῦτο οὖν ἐλεεινὸς ἐκεῖνος ὑπομείνας ἐπέγνω, τίνα ἐπίσκοπος ἐξήγαγε, καὶ τίνα οὗτος ὑπεδέξατο
54 ΠΕΤΡ. Τί οὖν τοῦτο λέγομεν; πῶς τὴν τοῦ φονεῦσαι ἐξουσιαν ἐν τῷ οἴκω τούτου ἀρχέκακος ἐχθρὸς ἔλαβεν, ὅστις τοῦτον ξένον νομίζων ὑπάρχειν, ὑποδοχῆς χάριν ἐν τῷ ἑαυτοῦ κελλίω προσελάβετο;
55 ΓΡΗΓΟΡ. Πόλλα, Πέτρε, θεωροῦνται νομιζόμενα καλὰ εἶναι, ἀλλ᾽ οὐκ εἰσὶ, διότι ἀγαθῇ [Reg., προαιρέσει.] διαθέσει οὐ γίνονται. Ὅθεν καὶ ἐν τῷ εὐαγγελίω ἀψευδὴς τοῦ κυρίου λέγει φωνή· Ἐὰν ὀφθαλμός σου [Uterque, σκοτεινός ἐστιν.] πονηρός ἐστιν, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται.
56 Ἐν ἑκάστω γὰρ πράγματι, ἐὰν μετὰ δολιότητος ἀρχὴ γένηται, πᾶν τὸ ἐπακολουθοῦν ἔργον σκολιὸν εὑρίσκεται, κἂν εἰ ὀρθὸν εἶναι νομίζοιτο. Ἐγὼ οὖν τοῦτον τὸν ἄνδρα, ὃν ξενοδοχίαν ποιῆσαι θελήσαντα, τυφλώσει περιπεσόντα ἀκήκοα, οὐχὶ ἕνεκεν εὐσπλαγχνίας τοῦτο ποιῆσαι αὐτὸν ὑπολαμβάνω, ἀλλὰ τὸν ἐπίσκοπον μεμφόμενος.
57 γὰρ ὑπακολουθήσασα κρίσις φανερὸν τοῦτο πεποίηκεν, ὅτι γενομένη ὑποδοχὴ ἄνευ πταίσματος οὐκ ἦν. Εἰσὶ τοιγαροῦν οὐκ ὀλίγοι, οἵτινες ἔργον ἀγαθὸν ποιῆσαι ἐπιτηδεύουσιν, ἵνα τὴν τοῦ ἀλλοτρίου ἔργου ἀρετὴν συσκιάσωσιν· οὐδὲ γὰρ ἕνεκα μισθαποδοσίας τὸ ἀγαθὸν ποιεῖν προαιροῦνται, ἀλλ᾽ ἐπαινεῖσθαι θέλοντες, καὶ ἵνα τὰ τῶν ἄλλων καλὰ ἀνατρέψωσιν.
58 Ὅθεν ὑπολαμβάνω καὶ τοῦτον τὸν ἄνδρα τὸ πονηρὸν πνεῦμα ὑποδοχῆς χάριν δεξάμενον, τῇ ἐπιδείξει μᾶλλον, συμπαθείας ἕνεκεν τοῦτο ποιήσαντα· ὥστε κρειττότερον αὐτὸν ἐν τούτω τοῦ ἐπισκόπου φανῆναι, ὅτι ὃν ἄνθρωπος τοῦ Θεωῦ Φορτουνᾶτος ἐξήγαγεν, [Reg., αὐτὸς ὑπεδέξατο. Colb., ὑποδέξασθαι ἐσπούδασεν.] αὐτὸς ὑποδέξασθαι ἔσπευσεν.
59 ΠΕΤΡ. [Colb., καθ᾽ ἃ προείρηκας.] Καθάπερ εἴρηκας, οὕτως ἐστί· τὸ τέλος γὰρ τοῦ ἔργου ἀπέδειξε, καὶ ἀμφιβολία ἐν τούτω οὐχ ὑπάρχει.
60 ΓΡΗΓ. Ἐν ἄλλω τοίνυν καιρῷ τὸ τῶν ὀφθαλμῶν φῶς τις [Reg., ἀποβαλλόμενος. Colb. idem habet cum unico λ.] ἀποβαλὼν, πρὸς τὸν ἅγιον τοῦτον ἄνδρα ἀπηνέχθη, δεήσεις αὐτῷ προσάγων τοῦ βοηθείας παρ᾽ αὐτοῦ [Uterque, ἐπιτεύξασθαι.] ἐπιτεύξεσθαι, ὅπερ καὶ γέγονε.
61 Τοῦ γὰρ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ εὐχὴν ποιήσαντος, καὶ τοῖς τούτου ὀφθαλμοῖς τὸν τύπον τοῦ σταυροῦ ἐπιθέντος, παραχρῆμα τὸ φῶς ἀπέλαβε, τοῦ σκότους τῆς τυφλώσεως φυγαδευθέντος. [Haec vox non semper militem gregarium significat, sed aliquando officialem, alicuius praefecturae dignitate insignem. Nonnulli volunt stratiotas speciatim appellatos aliquos, inter imperatoris custodes; quod doctissimo Cangio non probatur.] Στρατιώτου πάλιν τινὸς τὸν ἵππον λύσσα σφοδροτάτη κατεῖχεν, ὥστε τοῦτον μόλις ὑπὸ πολλῶν κρατηθῆναι δύνασθαι· εἰς οὓς γὰρ ἐπιβῆναι ἠδυνήθη τούτων τὰ μέλη τοῖς δήγμασι κατέπληττε.
62 Ὅτε οὖν ὑπὸ πολλῶν κρατηθεὶς ἐδέθη, πρὸς τὸν τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπον Φορτουνᾶτον ἀπηνέχθη. Ὅστις παρευθὺ τὴν ἑαυτοῦ ἐκτείνας χεῖρα, καὶ ἐπὶ τὴν τοῦ ἵππου κεφαλὴν τὸν τύπον τοῦ σταυροῦ ποιησας, πᾶσαν αὐτοῦ τὴν λύσσαν εἰς πραότητα μετέβαλεν· ὥστε πραότερον αὐτὸν μᾶλλον ἔκτοτε γενέσθαι ὑπὲρ τὸ πρότερον, πρὶν τὴν λύσσαν ἐκείνην σχῇ.
63 Τότε στρατιώτης ἐκεῖνος τὸν ἑαυτοῦ ἵππον, ὅνπερ θαυμασίᾳ κελεύσει συντόμως ἐκ τῆς λύσσης ἰαθέντα ἐθεάσατο, τῷ ἁγίω τούτω ἀνδρὶ προσενέγκαι ἔκρινε. [Ita restituimus ex Mss. Prius legebatur: μὴ βουλόμενος . . . ἐπίσκοπος.] Μὴ βουλομένου δὲ τὸν ἵππον τοῦ ἐπισκόπου δέξασθαι, αὐτὸς ἀπέμενεν ἱκετεύων μὴ παροικτρωθῆναι τὴν αὑτοῦ προσφοράν.
64 δὲ ἅγιος ἀνὴρ οὗτος, μέσην ὁδὸν κρατήσας, καὶ τὴν τοῦ στρατιώτου αἴτησιν ἐπλήρωσε, καὶ τὸ δῶρον δέξασθαι διὰ τὸ γενόμενον θαῦμα οὐκ ἠθέλησε. Πρότερον οὖν δικαίαν [Reg., τιμὴν δέδωκε τῷ στρατιώτῃ καὶ τότε τὸν ἵππον.] τιμὴν δεδωκὼς, τότε τὸν ἵππον τὸν προσενεχθέντα αὐτῷ ἐδέξατο.
65 Εἰ μὴ γὰρ τοῦτον λαβεῖν κατεδέξατο, πάνυ στρατιώτης θλιβῆναι ἤμελλεν. Τῆς οὖν ἀγάπης ἀναγκαζούσης, ἠγόρασεν, οὗπερ χρείαν οὐκ εἶχεν.
66 Οὐδὲ τοῦτο παρασιωπηθῆναι δίκαιον κρίνω ἐκ τῶν τοῦ ἁγίου τούτου ἀνδρὸς [Reg., θαυμάτων.] δυνάμεων, ὅπερ πρὸ τῶν δώδεκα τούτων ἡμερῶν ἔγνων. Γέρων γάρ τις πτωχὸς ἦλθε πρός με. Ὡς δὲ προσφιλής μοι πάντοτε τῶν γερόντων συντυχία ὑπάρχει, νουνεχῶς τοῦτον πόθεν ἐστὶν ἠρξάμην ἐπερωτᾷν· ὅστις καὶ ἀπὸ τῆς πόλεως Τουδέρεως ἑαυτὸν εἶναι ἔφασκεν.
67 Ἐγὼ δὲ προσθεὶς εἶπον· Αἰτῶ σε, πάτερ, Φορτουνᾶτον τὸν ἐπίσκοπον γινώσκεις; Αὐτὸς δὲ ἀποκριθεὶς, εἶπε· Γινώσκω, καὶ πάνυ καλῶς αὐτὸν γινώσκω. Ἐγὼ οὖν πρὸς αὐτὸν ἔφην· Εἰπὲ, δυσωπῶ, ἐάν τινα τῶν αὐτοῦ θαυμάτων γινώσκῃς, καὶ ἐπιθυμοῦντός μου [Reg., διήγησαι, cum accentu in antepenult.,---et quidem melius: est enim secunda persona imperativi. EDIT.] διηγῆσαι ὁποῖος ἀνὴρ ὑπῆρχε.
68 Τότε γέρων ἀποκριθεὶς, εἶπεν· ἀνὴρ ἐκεῖνος μακρὰν ὑπῆρχεν [Idem, ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης ἧς νῦν θεωροῦμεν.] ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τῆς γενεᾶς ταύτης ὧν νῦν θεωροῦμεν. Εἴτι γὰρ παρὰ τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ ᾐτεῖτο, [Colb., τοῦτο πάντοτε ἐλάμβανεν. Reg., τοῦτο πάντως ἐλάμβανεν. ἓν οὖν ἐκ τῶν τούτου θαυμάτων.] εὐθέως τοῦτο ἐλάμβανεν.
69 Ἓν δὲ ἐκ τῶν αὐτοῦ θαυμάτων, ὅπερ μοι πρὸς τὸ παρὸν ἐν τῷ λογισμῷ ὑπεισῆλθε, [Mss., διηγήσασθαι.] διηγήσεσθαι πειράσομαι. Ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ πλησίον τῆς πόλεως Τουδέρεως, Γότθοι κατέλαβον, οἵτινες ἐπὶ τὰ μέρη Ῥαβέννης ἀήρχοντο.
70 Δύο οὖν παιδία σεμνὰ ἀπὸ κτήματος [Iidem, ὑποκειμένου, τῆς αὐτῆς πόλεως τουδέρεως.] ὑποκειμένου ἐπῄρασαν. Ὡς οὖν τούτω τῷ ἁγιωτάτω ἀνδρὶ Φορτουνάτω ἐμηνύθη, εὐθέως ἀπέστειλε, καὶ τοὺς αὐτοὺς Γότθους πρὸς ἑαυτὸν μεταστειλάμενος, ἤρξατο τούτους κολακευτικοῖς λόγοις προσφέρεσθαι, θέλων πρότερον τὴν τούτων καταπραῦναι τραχύτητα.
71 Μετὰ δὲ τοῦτο περὶ τῶν παιδίων λόγον αὐτοῖς προήγαγε, λέγων· Οἵαν θέλετε τιμὴν δίδωμι, καὶ τοὺς παῖδας οὓς ἐπῄρατε ἀπόδοτέ μοι; τοῦτο γὰρ ὑμῶν ποιούντων, μεγάλην μοι χάριν καταβάλλεσθε, καὶ ὡς [Reg., ὡς δῶρόν μοι αὐτοὺς παρέχοντες χάριν ὁμολογῶ.] ὅτι δῶρόν μοι αὐτοὺς παρέχετε, χάριν ὑμῖν ὁμολογῶ.
72 Τοῦτο δὲ πρῶτος αὐτῶν ἀκούσας ἀπεκρίθη, λέγων· Εἴτι ἡμῖν [Idem. κελεύεις, quod Latinum fidelius reddit.] κελεύσεις ἄλλο, ἕτοιμοί ἐσμεν ποιῆσαι, ἐπεὶ τοὺς παῖδας τούτους οὐδαμῶς ἀποδοῦναι δυνάμεθα. Πρὸς ὃν σεβάσμιος οὗτος ἀνὴρ μετὰ πραότητος εἶπε· Θλίβεις με, τέκνον, ὅτι οὐκ ἀκούεις μου τοῦ πατρός σου.
73 Μὴ θελήσῃς με θλίψαι, μή πως καὶ οὐ συμφέρῃ σοι. οὖν αὐτὸς Γότθος ἐν τῇ τῆς καρδίας αὐτοῦ ἀνημερότητι διαμένων, μὴ πεισθεὶς ἀνεχώρησεν. Ἐν ἄλλῃ δὲ ἡμέρᾳ τῆς πόλεως ἐξερχόμενος, πάλιν πρὸς τὸν ἐπίσκοπον ἦλθε.
74 Τοῖς δὲ αὐτοῖς λόγοις περὶ τῶν προλεχθέντων παιδίων, ἤρξατο αὖθις ἐπίσκοπος παρακαλεῖν. Μὴ πειθομένου δὲ αὐτοῦ ταῦτα ἀποδοῦναι, [Mss., ἀποδοῦναι. λυπηθεὶς ὁ ἐπίσκοπος εἶπε πίστευσον οἶδα ὅτι οὐ συμφέρει σοι.] Θλίβεις με, ἐπίσκοπος εἶπε· πίστευσον ὅτι οἶδα οὐ συμφέρειν σοι, ὅτι θλιβόμενον καταλιμπάνων με ἀναχωρεῖς.
75 Βδελυξάμενος δὲ Γότθος τὰ ῥήματα αὐτοῦ, καὶ εἰς τὸ ἄπληκτον αὐτοῦ ὑποστρέψας, τοὺς αὐτοὺς παῖδας περὶ ὧν ἐπίσκοπος παρεκάλει, τοῖς ἵπποις [Iidem, ἐπιβάσας μετὰ.] ἐπιβιβάσαι μετὰ τῶν ἀνθρώπων αὐτοῦ προέπεμψεν.
76 Ὁμοίως δὲ καὶ αὐτὸς ἐπιβὰς τῷ ἵππω κατόπισθεν αὐτῶν ἠκολούθει. Ἐν δὲ τῇ αὐτῇ πόλει ἔμπροσθεν τῆς ἐκκλησίας τοῦ ἁγίου Πέτρου ἐλθὼν, τοῦ ἵππου αὐτοῦ ποὺς ὀλισθήσας, καὶ μετ᾽ αὐτοῦ συμπεσὼν, τὸν [Mss., Τὸ μηρὸν . . . ἐκλάσθη.] μηρὸν τοῦ αὐτοῦ Γότθου ἔκλασεν, ὥστε τὸ ὀστοῦν εἰς δύο μέρη γενέσθαι.
77 Τοῦτον δὲ οἱ παρόντες, ταῖς χερσὶν ἄραντες, ἐν τῷ ἀπλήκτω αὐτοῦ ἀπήγαγον. Παρευθὺς οὖν μετὰ σπουδῆς πολλῆς, ἀποστείλας τοὺς παῖδας ἀνθυπέστρεψεν, οὕσπερ ἦν προπέμψας, περὶ ὧν ἐπίσκοπος παρεκάλει.
78 Καὶ τῷ αὐτῷ σεβασμίω ἀνδρὶ Φορτουνάτω τῷ ἐπισκόπω ἐδήλωσε, λέγων· Παρακαλῶ σε, τίμιε πάτερ, ἀπόστειλον πρός με τὸν διάκονόν σου. Ἐλθόντος δὲ τοῦ διακόνου πρὸς αὐτὸν, τοὺς παῖδας οὓς παντάπασιν ἀποδοῦναι διανεβάλλετο, εἰς μέσον ἀγαγὼν, τούτους τῷ διακόνω ἀπέδωκε, λέγων· Ἄπελθε καὶ εἰπὲ τῷ κυρίω μου τῷ ἐπισκόπω· Ἱδοὺ δι᾽ ὧν [Colb., κατηρασω μοι.] κατηράσω με πεπληγμένος κεῖμαι.
79 Ἀλλά τοὺς παῖδας οὕσπερ ἐζήτεις ἀπόλαβε, καὶ ὑπὲρ ἐμοῦ, δυσωπῶ, πρεσβείαν ποίησον, ὅπως διὰ τῆς ἁγίας σου εὐχῆς, ἰάσεως τύχω. Δεξάμενος δὲ τοὺς παῖδας παρ᾽ αὐτοῦ διάκονος, πρὸς τὸν ἐπίσκοπον ὑπέστρεψε.
80 Καὶ ταῦτα αὐτῷ [Uterque Ms., ἀπέγγειλε παρευθὺ οὖν ὁ.] ἀπαγγείλας, παρευθὺ εὐσεβὴς οὗτος ἀνὴρ Φορτουνᾶτος, εὐλογημένον ὕδωρ τούτω δεδωκὼς ἀπέστειλεν αὐτὸν, λέγων· Ἄπελθε ἐν τάχει, καὶ τὸ ὕδωρ τοῦτο ἐπάνω τοῦ σώματος αὐτοῦ ῥᾷνον.
81 Τοῦ δὲ διακόνου ἀπελθόντος, καὶ πρὸς τὸν Γότθον εἰσελθόντος, τὸ εὐλογημένον ὕδωρ ἐπάνω τῶν μελῶν αὐτοῦ ἔῤῥανε· πρᾶγμα δὲ συνέβη θαυμαστὸν καὶ φρίκης ἄξιον· ἡνίκα γὰρ τὸ ὕδωρ τοῦ μηροῦ τοῦ Γότθου ἥψατο, πᾶσα συντριβὴ ἐκείνη ἐστερεώθη, καὶ ἐν τῇ προτέρᾳ ὑγείᾳ μηρὸς αὐτοῦ ἀπεκατέστη· ἐν αὐτῇ δὲ τῇ ὥρᾳ ἐκ τοῦ κραββάτου ἀναστὰς, καὶ τῷ ἵππω αὐτοῦ ἐπιβας, [Reg., ἐπορεύθη τὴν ὁδὸν αὐτοῦ ὡς.] ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρξατο ἐπορεύθη, ὡς ὅτι [Colb., una voce, οὐδεμίαν.] οὐδὲ μίαν βλάβην ἐν τῷ σώματι αὐτοῦ ἦν ὑπομείνας.
82 Γέγονε δὲ τοῦτο, ἵνα τοὺς παῖδας οὕσπερ μετὰ τιμήματος τῷ ἁγίω ἀνδρὶ Φορτουνάτω τῶ ἐπισκόπω ἀποδοῦναι οὐκ ἤθελε, κολάσει ὑποκείμενος, δῶρον αὐτοὺς [Uterque, ὑποστρέψῃ.] ἀποστρέψῃ. Τῆς διηγήσεως, δέ ταύτης πληρωθείσης, ἤθελεν ἀκμὴν γέρων καὶ ἄλλα τινὰ περὶ αὐτοῦ μοι διηγήσασθαι.
83 Ἀλλὰ διὰ τὸ πολλοὺς παρεἶναι τοὺς παρ᾽ ἡμῶν νουθετεῖσθαι ὀφείλοντας, καὶ λοιπὸν σχολὴν ἄγειν μὴ δυνάμενος, λοιπὸν δέ καὶ [Reg., τὴν ἡμέραν . . . κλίνουσαν. Ita etiam Colb. hoc solo discrimine quod habet, ἐπικλίνουσαν.] τῆς ἡμέρας πρὸς ἑσπέραν ἤδη κλινούσης, πλεῖόν τι περὶ τῶν ἔργων τοῦ σεβασμίου ἀνδρὸς Φορτουνάτου ἀκοῦσαί με οὐκ [Mss., εὐκαίρησεν.] ηὐκαίρησεν. Ἅπερ εἰ ἐνδεκτὸν ὑπῆρχε, διηνεκῶς ἀκούειν ἤθελον.
84 Ἐν δὲ ἄλλῃ ἡμέρᾳ αὐτὸς γέρων πρᾶγμα περὶ αὐτοῦ μᾶλλον θαυμασιώτερον διηγήσατο, λέγων· Ἐν τῇ αὐτῇ τῆς Τουδέρεως πόλει, ἀνήρ τις Μάρκελλος [Iidem., ὀνόματι.] τοὔνομα σεμνῶς πολιτευόμενος, ἅμα δυσὶν αὑτοῦ ἀδελφαῖς κατοικῶν, ἀσθενείᾳ σωματικῇ περιέπεσε.
85 Καὶ ἐν αὐτῇ τῇ ἑσπέρᾳ τοῦ ἁγίου Σαββάτου, τῆς ἀναστάσεως τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιφωσκούσης, τέλει τοῦ βίου ἐχρήσατο. Ἐκ μήκους δὴ τοῦ τόπου ὄντος, ἐν ᾧ τὸ σῶμα ταφῆναι ἤμελλεν τῇ αὐτῇ τοῦ ἁγίου Σαββάτου ἑσπέρᾳ, τοῦτο θάψαι οὐκ ἠδυνήθησαν.
86 Βραδύτητος οὖν γενομένης τοῦ κηδευθῆναι αὐτὸν, αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ θλιβόμεναι, πρὸς τὸν σεβάσμιον ἄνδρα Φορτουνᾶτον τὸν ἐπίσκοπον κλαίουσαι, ἔδραμον, καὶ τοῖς τούτου ποσὶ μετὰ στεναγμοῦ καὶ δακρύων προσκυλινδούμεναι, ἔλεγον· Οἴδαμεν, τίμιε πάτερ, ὅτι τοῖς τῶν Ἀποστόλων ἴχνεσιν ἐξακολουθῶν, πάντα ὅσα τὸν Θεὸν αἰτεῖς, λαμβάνεις· λεπροὺς γὰρ καθαρίζεις, καὶ τοῖς τυφλοῖς [Uterque Ms., τὸ βλέπειν.] τὸ βλέμμα χαρίζῃ· ἐλθὲ οὖν καὶ τὸν ἀρτίως τελευτήσαντα ἡμῶν ἀδελφὸν ἀνάστησον.
87 Ἀκούσας δὲ ἐπίσκοπος περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ, πάνυ λυπηθεὶς, κλαίειν ἤρξατο, πρὸς δὲ ταύτας ἀποκριθείς, εἶπεν· Ἀποστῆτε ἀπ᾽ ἐμοῦ, [Mss., καὶ τοιαῦτα.] καὶ ταῦτα λέγειν μὴ θελήσητε. Τῇ τοῦ παντοδυνάμου γὰρ Θεοῦ κελεύσει τούτου τελείωσις γέγονε, καὶ ὅπερ αἰτεῖσθε τὴν ἐμὴν ὑπερβαίνει δύναμιν.
88 Ὑποχωρησάντων δὲ αὐτῶν μετὰ λύπης, ἔμεινεν τῇ ἑσπέρᾳ ἐπίσκοπος. [Reg., καὶ τοῦ θεοῦ δεόμενος. πρὸ τοῦ] Πρὸ τοῦ δὲ ἡμέραν τοῦ ἁγίου πάσχα διαυγᾶσαι, ὑπὸ τὸν ὄρθρον, καλέσας δύο διακόνους αὐτοῦ, εἰς τὸν οἶκον τοῦ τεθνεῶτος σὺν αὐτοῖς ἀπῆλθε.
89 Προσελθὼν δὲ τῷ τόπω ἐν ᾧ τὸ σῶμα ἄψυχον ἔκειτο, ἐκεῖ ἑαυτὸν εἰς εὐχὴν δέδωκε. Πληρώσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν εὐχὴν, ἀνέστη, καὶ πλησίον τοῦ τεθνεῶτος ἐκαθέσθη. [Reg. μικρᾷ δὲ τῇ φωνῇ τὸν αὐτὸν.] Σεμνῇ δὲ τῇ φωνῇ τοῦτον ἐξ ὀνόματος ἐκάλεσε, λέγων· Ἀδελφὲ Μάρκελλε.
90 Τῆς δὲ φωνῆς ταύτης νεθνηκὼς ἀκούσας, ὡς ὅτι ἐλαφρῷ ὕπνω ἐκάθευδεν ἐξυπνισθεὶς, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀνεῴξας, πρὸς τὸν ἐπίσκοπον ἀτενίσας, εἶπεν· Τί [His verbis absolvitur caput hoc in Colb.] ἐποίησας; Πρὸς ὃν ἐπίσκοπος ἀπεκρίθη, λέγων· Τί ἐποίησα; Αὐτὸς δὲ εἶπε· Τῇ χθὲς ἡμέρᾳ, δύο τινὲς ἦλθον πρός με, οἵ τινες ἐκ τοῦ σώματος τούτου με ἐξαγαγόντες, εἰς τόπον πάνυ καλόν με ἀπήγαγον.
91 Σήμερον δὲ εἷς ἀποσταλεὶς, εἶπεν· Ἀποστρέψατε αὐτὸν, ὅτι Φορτουνᾶτος ἐπίσκοπος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἦλθε. Τῶν δὲ ῥημάτων τούτων πληρωθέντων, παρευθὺ καὶ ἐκ τῆς νόσου ἐνίσχυσε, καὶ ἐν ταύτῃ τῇ ζωῇ ἔτη [Reg., ἐπὶ πλείω.] πλείω διέμεινε.
92 Πιστεύομεν δὲ ὅτι οὐδὲ τόπον ὃν ἔλαβεν [Idem, ἀπώλεσε (Sic.)] ἀπώλεσε καὶ δισταγμὸς ἐν τούτω οὐκ ἔστι. Τοῦ γὰρ εὐχομένου ὑπὲρ αὐτοῦ ταῖς πρεσβείαις, ἠδυνήθη μᾶλλον μετὰ τὸ ἀναστῆναι αὐτὸν ἐκ νεκρῶν βέλτιον ζῆσαι.
93 Ὅστις καὶ πρὸ θανάτου ἠγωνίσατο τῷ παντοδυνάμω Θεῷ εὐαρεστῆσαι. Τί δὲ πολλὰ περὶ τῆς τοῦ μακαρίου τούτου Φορτουνάτου πολιτείας λέγομεν; Μέχρι γὰρ καὶ τοῦ παρόντος, ἐν [Idem, ἐν ᾧ τόπῳ. Et paulo post δαιμονιῶντας.] ᾧ τὸ τίμιον αὐτοῦ σῶμα κατάκειται, πλῆθος θαυμάτων ἐπιτελεῖται.
94 Δαιμονιοῦντας γὰρ ἐκ τῆς τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων δουλείας ἐλευθεροῖ, ἀσθενεῖς θεραπεύει, καὶ πᾶσι τοῖς πιστῶς αἰτοῦσι τὰς ἰάσεις παρέχει. Καθάπερ γὰρ ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ περὶ ὧν ἀόκνως τοῦτο ποιεῖν ἔθος εἶχε, καὶ μετὰ τὴν ἐντεῦθεν μετάστασιν, τῇ τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ χάριτι, ἐν τῷ τιμίω αὐτοῦ σώματι τὰ αὐτὰ ἐπιτελοῦνται.
95 Ἡδέως δὲ πάλιν, Πέτρε, [Reg., περὶ τῶν μερῶν. (Sic.)] περὶ τῶν μερῶν τῆς Βαλερίας χώρας τὴν τοῦ λόγου διήγησιν ἐπανάγω, περὶ ὧν μέγιστα θαυμάσια συνέβη με ἀκοῦσαι ἐκ στόματος Φορτουνάτου τοῦ ἀνωτέρω παρ᾽ ἡμῶν μνημονευθέντος, ὅστις μέχρι τοῦ παρόντος συχνότερον πρός με [Reg., παραγίνεσθαι.] παραβάλλειν εἴωθε· καὶ τὰς τῶν ἀρχαίων ἀνδρῶν ἀρετάς μοι διηγούμενος, νεαρᾶς εὐφροσύνης με πληροῖ
Gregorius Magnus HOME

bsb42114.49 csg213.25 csg214.6

Gregorius Magnus, Dialogi, 1, IX De Bonifacio Ferentinae civitatis episcopo. <<<     >>> XI De Martyrio monacho provinciae Valeriae.
monumenta.ch > Gregorius Magnus > 10

© 2006 - 2024 Monumenta Informatik