monumenta.ch > Gregorius Magnus > 2
Gregorius Magnus, Dialogi, 1, PRIMUM De Honorato abbate monasterii Fundensis. <<<     >>> III De hortulano monacho monasterii eiusdem.

Gregorius Magnus, Dialogi, 1, CAPUT II De Libertino praeposito eiusdem monasterii [Addit Gemet., quomodo proiectus de Caballo fuerit.].

1 GREGORIUS. Vir reverentissimus Libertinus, qui tempore Totilae regis [Abest Gothorum a tribus Carnot., Germ., Norm. et pler. In Graeca vers. non legitur.] Gothorum eiusdem Fundensis monasterii praepositus fuit, in discipulatu illius conversatus atque eruditus est. De quo quamvis virtutes multas plurimorum narratio certa vulgaverit, praedictus tamen Laurentius religiosus vir, qui nunc superest, et ei ipso in tempore familiarissimus fuit, multa mihi dicere de illo consuevit, ex quibus quae recolo, pauca narrabo.
2 In eadem provincia Samnii, quam supra memoravi, idem vir pro utilitate monasterii carpebat iter. Dumque Darida [Carnot., Longip. et primus Theod., Goth. Comes, ut in Graec. Alter Theod. habet Goth. rex.] Gothorum dux cum exercitu in loco eodem venisset, Dei servus ex caballo in quo sedebat, ab hominibus eius proiectus est. Qui iumenti perditi damnum libenter ferens, etiam flagellum quod tenebat, diripientibus obtulit, dicens: Tollite, ut habeatis qualiter hoc iumentum minare possitis; quibus dictis protinus se in orationem dedit.
3 Cursu autem rapido praedicti ducis exercitus pervenit ad fluvium, nomine Vulturnum, ibique equos suos coeperunt singuli hastis tundere, et calcaribus cruentare; sed tamen equi verberibus caesi, calcaribus cruentati, fatigari poterant, moveri non poterant; sicque aquam fluminis tangere quasi mortale praecipitium pertimescebant. Cumque diu caedendo sessores singuli fatigarentur, unus eorum intulit, quia ex culpa quam servo Dei in via fecerant, illa sui itineris dispendia tolerabant.
4 Qui statim reversi, post se Libertinum reperiunt in oratione prostratum. Cui cum dicerent: Surge, tolle caballum tuum; ille respondit: Ite cum bono, ego caballo opus non habeo. Descendentes vero, invitum eum in cabellum de quo deposuerant, levaverunt, et protinus abscesserunt. Quorum equi tanto cursu illud quod prius non poterant transire flumen, transierunt, ac si ille fluminis alveus aquam minime haberet.
5 Sicque factum est ut cum servo Dei unus caballus suus redditur, omnes a singulis reciperentur.
6 Eodem quoque tempore in Campaniae partibus Buccellinus [Theudeberti regis Francorum dux, de quo lege Greg. Tur. l. III Hist. Franc., c. 32.] cum Francis venit. De monasterio vero praefati famuli Dei rumor exierat, quod pecunias multas haberet. Ingressi oratorium Franci, coeperunt saevientes Libertinum quaerere, Libertinum clamare, ubi in oratione ille prostratus iacebat. Mira valde res: quaerentes, saevientesque Franci, ingredientes in ipso impingebant, et ipsum videre non poterant; sicque sua caecitate frustrati, a monasterio sunt vacui regressi.
7 Alio quoque tempore pro causa monasterii, abbatis iussu, qui Honorato eius magistro successerat, Ravennam pergebat. Pro amore vero eiusdem venerabilis Honorati, quocunque Libertinus ibat, eius semper [Gemet., Aud. et Prat., Calliculam. Lyr., galliculam. Caligae numerantur inter calceamenta aut vestimenta monachorum initio reg. sancti Pachomii et in prologo, nec non in reg. S. P. Benedicti, cap. 55. Lege Hieronymum in praef. ad reg. sancti Pachomii: Nihil habent in cellulis (Tabennenses) praeter psiathium . . . . . baltheolum lineum, et caligas et baculum. Primus Theod. habet caligam, secundus ligulam.] caligulam in sinu portare consueverat. Itaque dum pergeret, accidit ut quaedam mulier exstincti filii corpusculum ferret.
8 Quae dum servum Dei fuisset intuita, amore filii succensa, iumentum eius per frenum tenuit, atque cum iuramento dixit: Nullatenus recedes, nisi filium meum suscitaveris. At ille inusitatum habens tale miraculum, expavit petitionis illius iuramentum: declinare mulierem voluit, sed nequaquam praevalens, animo haesit. Considerare libet quale quantumque in eius pectore certamen fuerit.
9 Ibi quippe pugnabat inter se humilitas conversationis, ac pietas matris: timor ne inusitata praesumeret, dolor ne orbatae mulieri non subveniret. Sed ad maiorem Dei gloriam vicit [Bigot., pietas matris.] pietas illud pectus virtutis, quod ideo fuit validum, quia devictum; virtutis enim pectus non esset, si hoc pietas non vicisset.
10 Itaque descendit, genua flexit, ad coelum manus tetendit, caligulam de sinu protulit, et super exstincti pueri pectus posuit. Quo orante, anima pueri ad corpus rediit: quem manu comprehendit, ac flenti matri viventem reddidit, atque iter quod coeperat [Lyr., Big., Prat., pergit.] peregit.
11 PETR. Quidnam hoc esse dicimus? virtutem tanti miraculi Honorati egit meritum, an petitio Libertini?
12 GREGOR. In ostensione tam admirabilis signi cum fide feminae virtus convenit utrorumque; atque ideo Libertinum existimo ista potuisse, quia plus didicerat de magistri, quam de sua virtute confidere. Cuius enim caligulam in pectore exstincti corpusculi posuit, eius nimirum animam obtinere quod petebat aestimavit.
13 Nam Elisaeus quoque magistri pallium ferens, atque ad Iordanem veniens, percussit semel, et aquas minime divisit. Sed cum repente diceret: Ubi est Deus Eliae etiam nunc [IV Reg. XIV]? percussit fluvium magistri pallio, ac iter inter aquas fecit. Perpendis, Petre, quantum in exhibendis virtutibus humilitas valet?
14 Tunc exhibere magistri virtutem potuit, quando magistri nomen ad memoriam reduxit. Quia enim ad humilitatem sub magistro rediit, quod magister fecerat et ipse fecit.
15 PETR. Libet quod dicis; sed, quaeso te, estne aliquid aliud quod adhuc de ipso ad nostram aedificationem narres?
16 GREGOR. Est plane, sed si sit qui velit imitari [In Audoeno et Lyr. additur, ignoro.]. Ego enim virtutem patientiae signis et miraculis maiorem credo. Quadam namque die is qui post venerabilis Honorati exitum monasterii regimen tenebat, contra eumdem venerabilem Libertinum gravi iracundia exarsit, ita ut [Theod., Gemet., ac al. Norm., in eum manibus excederet, vel excesserit.] eum manibus caederet. Et quia virgam qua eum ferire posset, minime invenit, comprehenso scabello suppedaneo, ei caput ac faciem tutudit, totumque illius vultum tumentem ac lividum reddidit: qui vehementer caesus, ad stratum proprium tacitus recessit.
17 Die vero altera erat pro utilitate monasterii [In Aud. et Lyr., causa constituta exiturus.] causa constituta. Expletis igitur hymnis matutinalibus, Libertinus ad lectum abbatis venit, orationem sibi humiliter petiit. Sciens vero ille quantum a cunctis honoraretur, quantumque diligeretur, pro iniuria quam ei ingesserat, recedere eum a monasterio velle putabat, atque requisivit, dicens: Ubi vis ire?
18 Cui ille respondit: Monasterii causa constituta est, Pater, quam declinare nequeo, quia hesterno die me hodie iturum promisi, illuc ire disposui. Tunc ille a fundo cordis considerans asperitatem et duritiam suam, humilitatem ac mansuetudinem Libertini, ex lecto prosiliit, pedes Libertini tenuit, se peccasse, seque reum esse testatus est, qui tanto talique viro tam crudelem facere contumeliam praesumpsisset.
19 At contra Libertinus sese in terram prosternens, eiusque pedibus provolutus, suae culpae, non illius saevitiae fuisse referebat quod pertulerat. Sicque actum est ut ad magnam mansuetudinem perduceretur Pater, et humilitas discipuli magistra fieret magistri. Cumque pro utilitate monasterii ad constitutionem causae egressus fuisset, multi viri noti ac nobiles qui eum valde honorabant, vehementer admirati, sollicite requirebant quidnam hoc esset, quod tam tumentem ac lividam haberet faciem.
20 Quibus ille dicebat: Hesterno die sero, peccatis meis facientibus, in scabello suppedaneo impegi, atque hoc pertuli. Sicque vir sanctus servans in pectore honorem veritatis et magistri, nec patris prodebat vitium, nec falsitatis incurrebat peccatum.
21 PETR. Putasne vir iste venerabilis Libertinus, de quo tot signa et miracula retulisti, in tam ampla congregatione imitatores suos in virtutibus non reliquit?
22 ΚΕΦΑΛ. Β′. Περὶ Λιβερτίνου [Hoc est, qui secundas partes in monasterio obtinebat. Is autem vocatur praepositus, maxime in reg. S. P. Bened., c. 65. Quae tamen hic de Libertino narrantur, oeconomum potius quam praepositum videntur adumbrare. Forsitan utroque officio praepositi et cellerarii seu oeconomi fungebatur Libertinus. In concilio Constantinop., sub Mena, act. 1, legitur, Φλαβιανὸς πρεσβύτερος καὶ δευτεράριος. Et infra, Ἀναστάσιος πρεσβύτερος καὶ δευτεράριος. Non repugnat hoc nomine designari etiam oeconomum et cellerarium, qui secundus ab abbate dici potest; quia quemadmodum abbati spiritualia, ita cellerario temporalia credita sunt. Hinc in reg. S. P. Bened., cap. 31: Cellerarius . . . omni congregationi sit sicut pater.] δευτεραρίου τῆς αὐτῆς μονῆς.
23 ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἀνήρ τις εὐλαβέστατος Λιβερτῖνος ὀνόματι, ἐν τοῖς χρόνοις Τοτίλα τοῦ ῥηγὸς, τοῦ αὐτοῦ Φουνδεσίνου μοναστηρίου δευτεράριος ὑπῆρχεν, ἐν τῇ παιδεύσει, καὶ μαθησίᾳ τοῦ ἁγίου τούτου ἀνδρὸς ἀναστραφείς.
24 Περὶ οὗ πολλὰς δυνάμεις πολλῶν διήγησις ἀσφαλῶς ἀνήγγειλεν· μάλιστα δὲ προλεχθεὶς εὐλαβέστατος ἀνὴρ Λαυρέντιος, ὅς τις καὶ νῦν περίεστιν, ὃς καὶ αὐτῷ ἐκείνω [Colb. παρρησιώτατος. Reg. παραπλήσιος.] παῤῥησιαστικώτατος γέγονεν, πολλά μοι περὶ αὐτοῦ λέγειν εἴωθεν, ὅθεν ἐξ ὧν μέμνημαι ὀλίγα τινὰ διηγήσομαι.
25 Ἐν τῇ προμνημονευθείσῃ τῆς Σαμνίας χώρας αὐτὸς εὐλαβέστατος ἀνὴρ Λιβερτῖνος διὰ τὴν τοῦ μοναστηρίου χρείαν ἐν ὁδῷ ἐβάδιζεν. Δαρδᾶς [Colb. οὖν.] γοῦν τῶν Γότθων κόμης, μετὰ στρατοῦ τῷ δούλω τοῦ Θεοῦ [Vulgati ὑπαντήσας, contradicentibus mss. et repugnante sensu.] ὑπάντησεν, καὶ ἐκ τῶν ἀνθρώπων αὐτοῦ τινες, τοῦτον ἐκ τοῦ ἵππου ἐν ᾧ ἐκαθέζετο κατεάξαντες, τὸν ἵππον ἀφείλαντο· ὅς τις προθύμως τὴν τοῦ ἀφαιρεθέντος ἵππου ζημίαν ὑπενέγκας, καὶ τὸ [Mss. φραγέλλιον.] φλαγέλλιον ὅπερ ἐκράτει, τούτοις δέδωκεν, εἰπών· Λάβετε, ἵνα ἔχητε πῶς τὸ κτῆνος τοῦτο ἐλάσαι.
26 Τούτων δὲ ῥηθέντων εὐθέως ἑαυτὸν εἰς εὐχὴν δέδωκε. Δρόμω δὲ ταχυτάτω τοῦ προλεχθέντος ἄρχοντος στρατὸς τὸν ποταμὸν κατέλαβε τὸν λεγόμενον Βούλτουρνον [Iidem, ἤρξατο.] Ἤρξαντο οὖν ἕκαστος τὸν ἑαυτοῦ ἵππον τῇ τῆς ῥομφαίας [Mss., ἅστᾳ τύπτειν καὶ ταῖς πτερνιστῆσιν πλήττειν.] ἅστῃ τύπτειν, καὶ ταῖς πτερνιστήραις πλήττειν.
27 Ἐπὶ πλείω δὲ οἱ ἵπποι τυπτόμενοι καὶ πληττόμενοι κόποι μὲν ὑπέμενον, κινηθῆναι δὲ οὐκ ἠδύναντο· οὕτω γὰρ τῷ ὕδατι τοῦ ποταμοῦ προσεγγίσαι ἐφοβοῦντο, καθάπερ κρημνῷ θανασίμω. Ὅτε δὲ ἐπὶ πολὺ τοὺς ἵππους ἐμαστίγωσαν, καὶ ἐξητόνησεν ἕκαστος, εἷς ἐξ αὐτῶν εἶπε· Διὰ τὸ πταῖσμα, ὅπερ ἐν τῇ ὁδῷ εἰς τὸν δοῦλον τοῦ Θεοῦ πεποιήκαμεν, ταύτας τὰς προσβολὰς τῆς ὀδύνης ὑποφέρομεν.
28 Οἵ τινες παραυτὰ εἰς τὰ ὀπίσω [Reg. στραφέντες.] ὑποστρέψαντες, εὑρίσκουσι Λιβερτῖνον ἐν τῇ εὐχῇ κείμενον, ᾧτινι εἶπον· Ἀνάστα, λάβε τὸν ἵππον σου. Ἐκεῖνος δὲ ἀπεκρίθη, λέγων· Ἀπέλθετε μετὰ καλοῦ, ἐγὼ χρείαν τοῦ ἵππου οὐκ ἔχω.
29 Κατελθόντες δὲ μετὰ βίας, αὐτὸν εἰς τὸν ἵππον ὅθεν κατήγαγον ἐκούφισαν, καὶ παρευθὺς ἀνεχώρησαν. Ὥντινων οἱ ἵπποι τοσούτω δρόμω ἐκεῖνον τὸν ποταμὸν, ὅνπερ πρότερον περάσαι οὐκ ἠδύναντο, παρῆλθον, ὡς ὅτε ὕδωρ παντελῶς οὐκ εἶχεν. [Mss., τοῦτο τοίνυν γέγονεν ἵνα τῷ δούλῳ . . . ἀποδοθῆ.] Οὕτω τοίνυν γέγονεν, ἵνα τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ ἵππος ἀποδοθεὶς, πάντες λοιπὸν ἀκόπως περάσωσιν.
30 Τῷ αὐτῷ τοίνυν καιρῷ ἐν τοῖς τῆς Καμπανίας μέρεσιν, Βουκελῖνος μετὰ Φράγκων ἦλθε. Φήμη οὖν ἐξῆλθεν, ὅτι ἐν τῷ μοναστηρίω τοῦ προλεχθέντος δούλου τοῦ Θεοῦ Ὁνωράτου πολλὰ χρήματα ἀπόκεινται.
31 Εἰσελθόντες δὲ ἐν τῷ εὐκτηρίω οἱ Φράγκοι, ἤρξαντο μετὰ πλείστου θυμοῦ τὸν Λιβερτῖνον ἐπιζητεῖν, καὶ ἐξ ὀνόματος Λιβερτῖνον κράζειν· ἐκεῖνος δὲ ἐν τῇ εὐχῇ ἔκειτο ἡπλωμένος. Θαυμαστὸν γοῦν πρᾶγμα συνέβη· ζητοῦντες γὰρ αὐτὸν, καὶ [Reg., ζυγομαχοῦντες.] θυμομαχοῦντες οἱ Φράγκοι εἰσερχόμενοι μὲν ἐν τῷ εὐκτηρίω, εἰς αὐτὸν [Mss., προέκοπτον.] προσέκοπτον, θεωρῆσαι δὲ αὐτὸν οὐκ ἠδύναντο· οὕτως οὖν τῇ ἑαυτῶν τυφλώσει μαστιγωθέντες, ἐκ τοῦ μοναστηρίου [Reg., ἄπρακτοι. Vocem σάβουρος saepissime usurpavit interpres, ut vacuum significaret. Vide infra, c. 7, et consule Glossar. Graecum Cangii, ubi vocem hanc derivari censet a saburra sen arena, qua sola si naves onerentur, vacuae dicuntur.] σάβουροι ἐξῆλθον.
32 Ἐν ἄλλω τοίνυν καιρῷ, διὰ πρᾶγμα τοῦ μοναστηρίου κατὰ κέλευσιν τοῦ ἡγουμένου τοῦ κατὰ διαδοχὴν Ὁνωράτου τοῦ διδασκάλου αὐτοῦ προχειρισθέντος ἐν Ῥαβέννῃ ἀπήρχετο. Διὰ δὲ τὸν πόθον, ὃν εἶχε πρὸς τὸν ἐν ἁγίοις ἐκεῖνον Ὁνωρᾶτον, ὅπου δή ποτε Λιβερτῖνος ἀπήρχετο, τὸ [Reg., καλήγιον. Infra tamen habet καλύγιον. Colb., καλλήγιον.] καλίγιον αὐτοῦ ἐν τῷ ἑαυτοῦ κόλπω βαστάζειν εἴωθεν.
33 Ἀπερχομένου δὲ αὐτοῦ ἐν Ῥαβέννῃ, ὡς εἴρηται, συνέβη γυναῖκά τινα τελευτήσαντος τοῦ υἱοῦ αὐτῆς τὸ σῶμα αὐτοῦ βαστάζειν, τις τοῦτον θεασαμένη, καὶ Θεοῦ δοῦλον αὐτὸν εἶναι πιστεύσασα, τῷ πόθω τοῦ τελευτήσαντος αὐτῆς υἱοῦ φλεγομένη, τὸν ἵππον αὐτοῦ ἐκ τοῦ [Mss., χαλινοῦ.] χαλιναρίου ἐκράτησε, καὶ μεθ᾽ ὅρκου ἔφη μηδαμῶς αὐτὸν ἐᾶσαι ὑποχωρῆσαι, εἰ μὴ τὸν υἱὸν αὐτῆς ἀναστήσει.
34 Ἐκεῖνος δὲ πεῖραν μὴ ἔχων τοιούτου θαύματος, ἐξέστη ἐπὶ τῷ ὄρκω τῆς αἰτήσεως αὐτῆς· ὅθεν ἐκκλίναι ἐκ τῆς γυναικὸς ἠθέλησεν, ἀλλ᾽ οὐδαμῶς ἠδυνήθη, [Reg., ἐκολύθη. Fortasse, ἐκωλύθη.] ἐκολλήθη γὰρ ψυχικῶς διὰ τῆς συμπαθείας.
35 Κατανοῆσαι οὖν ἐστιν, ὁποῖον καὶ πόσον ἔνδοθεν εἶχεν ἀγῶνα. Πόλεμος γὰρ, ὡς οἶμαι, συνήπτετο τῆς ταπεινοφροσύνης τῆς ἀυτοῦ πολιτείας πρὸς τὴν τῆς μητρὸς εὐσπλαγχνίαν. Φόβος δὲ καὶ πόνος [Reg., παρήπτοντο φόβος αὐτομολῆσαι διὰ τὸ, etc. Colb., παρείποντο φόβος αὐτομολῆσαι, etc.] παρείποντο· φόβος, διὰ τὸ ἀσύνηθες τοῦ τοιούτου θαύματος· πόνος, ἵνα μὴ τῇ πληττομένῃ μητρὶ συμπαθήσῃ.
36 Πρὸς δὲ μεγίστην τοῦ Θεοῦ δόξαν ἐνίκησεν εὐσπλαγχνία. Οὐκ ἂν δὲ τοῦτο λογισμὸς κατισχύσαι δυνατὸς ἐγεγόνει, εἰ μὴ τῇ συμπαθείᾳ ὑπῆρχεν ἡττημένος. Κατελθὼν οὖν ἐκ τοῦ ἵππου, καὶ κλίνας γόνυ, εἰς τὸν οὐρανὸν τὰς χεῖρας ἐξέτεινεν, [Reg., ἐξενεγκών.] καὶ ἐξενέγκας ἐκ τοῦ κόλπου αὐτοῦ, ἐπεφέρετο καλίγιον, ἐπάνω τοῦ στήθους τοῦ τεθνεῶτος παιδίου ἔθηκεν.
37 Εὐχομένου αὐτοῦ, ψυχὴ τοῦ παιδίου ἐν τῷ σώματι ὑπέστρεψε, καὶ παραχρῆμα ἀνέστη· κρατήσας δὲ αὐτοῦ τῆς χειρὸς τῇ κλαιούσῃ μητρὶ ζῶντα ἀποδέδωκε, καὶ οὕτως τὴν ὁδὸν αὐτοῦ ἣν ἤρξατο ἐπορεύθη.
38 ΠΕΤΡ. Τί οὖν εἶναι τοῦτο λέγομεν; τοῦ Ὁνωράτου ἁγιότης τὴν δύναμιν τοῦ τοσούτου θαύματος πεποίηκεν, τοῦ Λιβερτίνου αἴτησις;
39 ΓΡΗΓ. Ἐν τῇ ἐπιδείξει τοῦ τοιούτου [Reg., θαύματος καὶ σημείου. Colb., hic mutilus est.] θαυμαστοῦ σημείου μετὰ τῆς πίστεως τῆς γυναικὸς δύναμις τῶν ἀμφοτέρων συνῆλθε· καὶ διὰ τοῦτο ὑπολαμβάνω Λιβερτῖνον ταῦτα δύνασθαι, ὅτι πολλῷ μᾶλλον τῇ τοῦ διδασκάλου δυνάμει, ἤπερ τῇ ἑαυτοῦ πεποιθέναι ἐπίστευσεν.
40 Οὗτινος γὰρ τὸ καλίγιον ἐν τῷ στήθει τοῦ τεθνεῶτος ἔθηκεν, αὐτοῦ δηλαδὴ τὴν ψυχὴν ὑπακουσθῆναι, ὅπερ ᾐτήσατο ὑπελάμβανεν. Ἐπεὶ καὶ Ἐλισσαῖος τοῦ διδασκάλου τὴν μηλωτὴν βαστάζων, καὶ εἰς τὸν Ἰορδάνην ἐλθὼν, ἐπάταξεν ἅπαξ, καὶ οὐδαμῶς τὰ ὕδατα διῃρέθη· ὡς δὲ παρευθὺ εἶπε, Ποῦ ἐστιν Θεὸς Ἡλιοῦ; καὶ πάλιν τὸν ποταμὸν τῇ τοῦ διδασκάλου μηλωτῇ ἐπάταξεν, ὁδὸν ἀναμέσον τῶν ὑδάτων πεποίηκε.
41 Κατανοεῖς, Πέτρε, πόσον ταπεινοφροσύνη ἐν ταῖς γινομέναις δυνάμεσιν ἰσχύει; τότε γὰρ ποιῆσαι τὴν ἴσην τοῦ διδασκάλου δύναμιν ἠδυνήθη, ὅτε τοῦ διδασκάλου τὸ ὄνομα εἰς μνήμην ἤγαγε, καὶ ὅτε τῇ ταπεινοφροσυνῃ ἐπὶ τὸν διδάσκαλον ἀνθυπέστρεψε, τότε καὶ αὐτὸς πεποίηκεν ὅπερ καὶ διδάσκαλος.
42 ΠΕΤΡ. Ἀρέσκει λέγεις· ἀλλ᾽ αἰτῶ, τίμιε πάτερ, ἔστιν ἄλλο τι περὶ αὐτοῦ, ὅπερ εἰς ἡμετέραν οἰκοδομὴν ὀφείλῃς διηγήσασθαι.
43 ΓΡΗΓ. Ἐστὶν ὄντως, ἐὰν ᾖ θέλων μιμήσασθαι. Ἐγὼ γὰρ τὴν δύναμιν τῆς ὑπομονῆς μείζονα τῶν θαυμάτων καὶ τῶν σημείων εἶναι πιστεύω. Ἐν μιᾷ οὖν [Reg., οὖν τῶν ἡμερῶν ἐκεῖνος.] ἡμέρᾳ ἐκεῖνος, μετὰ τὴν τοῦ εὐλαβεστάτου Ὁνωράτου τελείωσιν τὴν τῆς μονῆς ποιμαντικὴν ἡγεμονίαν κατέχων, κατό τοῦ θεοφιλοῦς Λιβερτίνου βαρυτάτω θυμῷ ἐξήφθη, ὥστε εἰς αὐτὸν τὰς ἑαυτοῦ χεῖρας ἐπιβαλεῖν.
44 Καὶ μὴ εὑρὼν ῥάβδον, δι᾽ ᾗς αὐτὸν μαστιγῶσαι δυνήσηται, κρατήσας τὸ ὑποπόδιον, τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ τὸ [Reg., πρόσωπον ἐν αὐτῷ ἔτυψεν.] πρόσωπον ἔτυψε, καὶ ὅλον μελανὸν καὶ πεφυσημένον πεποίηκε. Σφοδρῶς οὖν μαστιγωθεὶς ἐν τῇ κλίνῃ τῇ ἰδίᾳ ἀπελθὼν ἡσύχαξεν.
45 Ἦν δὲ πρᾶγμα ὡρισμένον διὰ τὴν τοῦ μοναστηρίου φροντίδα, καὶ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ, πληρωθέντων τῶν ἑωθινῶν ὕμνων, Λιβερτῖνος εἰς τὴν τοῦ ἡγουμένου κλίνην ἀπῆλθε, καὶ μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης εὐχὴν ᾐτήσατο.
46 Γινώσκων δὲ ἡγούμενος πῶς ἐκ πάντων ἐτιμᾶτο καὶ ἠγαπᾶτο Λιβερτῖνος, ἐνόμισεν ὅτι διὰ τὴν ὕβριν ἣν αὐτῷ ἐπήγαγεν, ὑποχωρῆσαι ἐκ τοῦ μοναστηρίου ἤθελεν, ὅθεν καὶ ἠρώτησεν αὐτὸν, λέγων· Ποῦ βούλει ἀπελθεῖν; ᾧ τινι ἀποκριθεὶς, εἶπε· Τοῦ μοναστηρίου πρᾶγμα ὡρισμένον ἐστὶ, πάτερ, ὅπερ ἀδυνάτως ἔχω τοῦ ἐᾶσαι· τῇ γὰρ χθὲς ἡμέρᾳ ὥρισα σήμερον ἐκεῖσε εὑρεθῆναι.
47 Τότε ἐκεῖνος ἐκ βάθους καρδίας στενάξας, καὶ κατανοήσας τὴν ἑαυτοῦ δυσκολωτάτην σκληρότητα, τὴν δὲ ταπεινοφροσύνην καὶ πρᾳότητα τοῦ Λιβερτίνου, ἐκ τῆς κλίνης ἀναστὰς τοὺς πόδας αὐτοῦ ἐκράτησε, καὶ ἑαυτὸν ἡμαρτηκέναι, καὶ κατάκριτον εἶναι ὡμολόγησεν, ὅτι τοιούτω καὶ τηλικούτω ἀνδρὶ τοιαύτην ὠμωτάτην βάσανον ἐπενέγκαι [Reg., ἠθέλησεν. Colb., ηὐτομόλησεν.] ἐπετόλμησε. Τοὐναντίον δὲ Λιβερτῖνος ἑαυτὸν εἰς τὴν γῆν ὑποστρώσας, καὶ τοῖς ἐκείνου ποσὶ προσκυλινδούμενος, τοῦ ἰδίου πταίσματος, καὶ οὐ τῆς ἐκείνου ἀσθενείας γεγονέναι ἐλεγεν, ὅπερ ὑπέμεινε.
48 Τούτου δὲ γεγονότος, ἐν μεγίστῃ πρᾳότητι ἐπανῆλθεν πατὴρ, καὶ ταπείνωσις τοῦ μαθητοῦ ὁδηγὸς γέγονε τοῦ διδασκάλου. Ὅτε οὖν διὰ τὴν τοῦ μοναστηρίου φροντίδα εἰς τὸ ὡρισμένον πρᾶγμα ἀπῆλθε, πολλοὶ ἄνδρες εὐγενεῖς τε καὶ γνώριμοι, οἵ τινες αὐτὸν μεγάλως ἐτίμων, πάνυ θαυμάσαντες, ἀκριβῶς ἐπεζήτουν πόθεν αὐτῷ τοῦτο συνέβη, ὅτι οὕτως πεφυσημένον καὶ [Colb., μελανόμενον.] μελανὸν εἶχε τὸ πρόσωπον.
49 Πρὸς οὓς ἀπεκρίθη· Χθὲς πρὸς ἑσπέραν τῶν ἁμαρτιῶν μου ποιούντων, εἰς τὸ ὑποπόδιον τοῦ σκαμνίου προσκόψας τοῦτο ὑπέμεινα. Οὕτως οὖν ἅγιος ἀνὴρ ἐν ἑαυτῷ τὴν τιμὴν ἀληθείας φυλάττων, οὔτε τοῦ πατρὸς τὴν αἰτίαν ἐδημοσίευσεν, οὔτε τῆ ἁμαρτίᾳ τοῦ ψεύδους ὑπέπεσεν.
50 ΠΕΤΡ. Γνῶναι ἤθελον, θεοτίμητε πάτερ, ἐὰν εὐλαβέστατος οὗτος ἀνὴρ Λιβερτῖνος, περὶ οὗ τοσαῦτα σημεῖα καὶ θαυμάσια διηγήσω, ἐν τῇ ἑαυτοῦ συνοδίᾳ μιμητὰς αὐτοῦ [Reg., ἐν τοῖς θαύμασιν.] ἐν ταῖς δυνάμεσι κατέλιπεν.
Gregorius Magnus HOME

bsb42114.16 csg213.8

Gregorius Magnus, Dialogi, 1, PRIMUM De Honorato abbate monasterii Fundensis. <<<     >>> III De hortulano monacho monasterii eiusdem.
monumenta.ch > Gregorius Magnus > 2

© 2006 - 2024 Monumenta Informatik