| 1 | Germanus: Merito potuisset illis ex hac praesumptione coniugii crimen transgressionis ascribi, si data fuisset illis ista praeceptio; at cum seiunctionis istius observantia necdum aliqua fuisset constitutione praefixa, quemadmodum illis permixtio generis ad noxam debuit imputari, quae nullo fuerat interdicta mandato? [Id est, punire; praeterita, id est, ante legem latam commissa. Quod aliis verbis ait Iurisconsultus: Legem ad praeterita non extendi (L. Legem, c. de Legibus, lib. I Decretal. tit. 2). Quod axioma etiam iure canonico expressum est sub tit. De constitutionibus cap. 2: Quoties novum quid statuitur, ita solet futuris formam imponere, ut dispendiis praeterita non condemnet, ne detrimentum ante prohibitionem incurrant ignorantes, quod eos postmodum dignum est vetitos sustinere. Et cap. fin. ibidem: Cum leges et constitutiones futuris certum sit dare formam negotiis, non ad praeterita facta trahi debent, nisi nominatim de praeteritis in eis caveatur. Porro manifestum est huiusmodi dicta, sive axiomata non intelligi de lege aeterna, quae est ipsa Dei sapientia, aut de lege naturali, quae homini innascitur in ipsa conditione naturae (has enim leges non antecedunt crimina, quae puniantur), sed de lege positiva, sive divina, sive humana, quae ad praeterita non extenditur, nisi id exprimat; etiam quando ratio legis antecessisset legem, ait doctor Navarrus (In Relect. cap. Si quando). Cuius rationem habes superius expressam.] Lex enim non praeterita solet crimina, sed futura damnare. |