Cassianus, Collationes, 1, 1, CAPUT XIII. Responsio de directione cordis in Deum, et de regno Dei et diaboli.
| 1 | Moyses: Inhaerere quidem Deo iugiter et contemplationi eius, quemadmodum dicitis, inseparabiliter copulari, impossibile est homini ista carnis fragilitate circumdato. Verum oportet nos scire ubi mentis nostrae intentionem debeamus habere defixam, et ad quam destinationem semper animae nostrae revocemus intuitum: quam cum potuerit obtinere mens, gaudeat, et a qua distractam se doleat atque suspiret; totiesque se a summo bono sentiat recidisse, quoties se ab illo intuitu deprehenderit separatam: fornicationem iudicans vel momentaneum a Christi contemplatione discessum. |
| 2 | A quo cum deviaverit paululum noster obtutus, rursus ad eum cordis oculos retorquentes, velut rectissima linea mentis aciem revocemus. Totum namque in animae consistit recessu. Unde expulso diabolo, ac nequaquam in ea iam regnantibus vitiis, consequenter regnum Dei fundatur in nobis, dicente Evangelista: Regnum Dei non veniet cum observatione, neque dicent: Ecce hic aut ecce illic est. Amen enim dico vobis quia regnum Dei intra vos est [Luc. XVII]. Intra nos vero nihil aliud esse potest quam scientia aut ignoratio veritatis, et vel vitiorum amicitia, vel virtutum: per quae aut diabolo aut Christo regnum paramus in corde. |
| 3 | Cuius etiam regni qualitatem describit Apostolus dicens: Non enim regnum Dei est esca et potus, sed iustitia, et pax, et gaudium in Spiritu sancto [Rom. XIV]. Itaque si regnum Dei intra nos est, et ipsum regnum Dei iustitia, et pax, et gaudium est; ergo qui in istis commoratur, sine dubio in regno Dei est; et e contrario illi qui in iniustitia, et discordia, et tristitia mortem operante, versantur, in regno diaboli et in inferno ac morte sunt constituti. |
| 4 | His enim indiciis vel Dei vel diaboli regnum discernitur. Et revera si sublimi mentis intuitu consideremus statum illum in quo degunt coelestes supernaeque virtutes, quae vere in regno Dei sunt, quis status alius esse credendus est quam perpetua iugisque laetitia? Quid enim tam proprium verae beatitudini, tamque conveniens, quam tranquillitas iugis et gaudium sempiternum? |
| 5 | Et ut hoc ipsum quod dicimus, ita esse, non mea coniectura, sed ipsius Domini auctoritate certius instruaris, audi eum qualitatem et statum regni illius apertissime describentem: Ecce, inquit, ego creo coelos novos, terram novam, et non erunt in memoria priora, neque ascendent super cor; sed gaudebitis et exsultabitis usque in sempiternum in his quae ego creo [Isa. LXV]. Et rursum: Gaudium et laetitia invenietur in ea, gratiarum actio, et vox laudis, et erit mensis ex mense, et sabbatum ex sabbato [Isa. LI]. Et iterum: Gaudium et laetitiam obtinebunt, fugiet dolor et gemitus [Ibidem]. Et si adhuc clarius de illa conversatione et civitate sanctorum vultis agnoscere, attendite quae ad ipsam Ierusalem voce Domini dirigantur: Et ponam, inquit, visitationem tuam pacem, et praepositos tuos iustitiam; non audietur ultra iniquitas in terra tua, vastitas et contritio in terminis tuis, et occupabit salus muros tuos, et portas tuas laudatio. |
| 6 | Non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem, nec splendor lunae illuminabit te, sed erit tibi Dominus in lucem sempiternam, et Deus tuus in gloriam tuam: non occidet ultra sol tuus, et luna tua non minuetur; sed erit Dominus in lucem sempiternam, et complebuntur dies luctus tui [Isa. LX]. Et idcirco beatus Apostolus non generaliter, neque simpliciter omne gaudium regnum Dei pronuntiat, sed signanter ac specialiter illud solum quod in Spiritu sancto est [Rom. XIV]. Novit enim esse aliud quoque vituperabile gaudium, de quo dicitur, Mundus iste gaudebit [Ioan. XVI]. Et, Vae vobis qui ridetis, quia plorabitis [Luc. VI]. Regnum sane coelorum tripliciter accipiendum est. |
| 7 | Aut quo regnaturi sunt coeli, id est, sancti in aliis subditis, secundum illud: Esto tu super quinque civitates, et tu super decem [Luc. XIX]. Illud quoque quod dicitur ad discipulos, Sedebitis super sedes duodecim, iudicantes duodecim tribus Israel (Matth XIX). Aut ipsi coeli incipiant a Christo regnari, cum scilicet omnibus ei subiectis coeperit esse omnia in omnibus Deus [I Cor. XV]. Vel certe quod in coelis sint cum Domino regnaturi. |