monumenta.ch > Beda Venerabilis > 14
Beda, De Temporum Ratione, XIII. De Calendis, Nonis et Idibus. <<<     >>> XV. De mensibus Anglorum.

Beda Venerabilis, De Temporum Ratione, CAPUT XIV. De mensibus Graecorum. [

IOAN. NOV. SCHOLIA.---Sed et Graeci et Aegyptii. De Graecorum mensibus scripsit Theodorus Gaza, quem vide, si vis plura de his cognoscere. Quae ratio sit notandi dies tum apud Graecos, tum apud Latinos, disce ex subiecta tabula, ubi nota quemadmodum Latini dividunt dies mensium in Kalendas, Nonas et Idus, sic Graeci (ut est apud Pollucem, primo ὀνομαστικῶν) XXX dies, et III denarios, quorum primus dicitur ἰσταμένον, secundus a naturali ordine, tertius λήγων seu φθίνων; sumpsimus autem Ianuarium et eum qui huic apud Graecos respondet Gamelionem; verior enim est haec sententia quam eorum qui dicunt esse Octobrem. Nam Aristoteles auctor est, lib. I Μετεωρῶν, mense Gamelione solem esse in hibernis versionibus, quod est partim in Decembri, partim in Ianuario.

Γαμηλιῶνος Ianuarii. α′ νεομηνία; 1 Kalendae. β′ δευτέρα; 2 IV. γ′ τρίτη; δ′ τετάρτη; 3 III. ε′ πέμπτη; 4 Prid.

ἱσταμένου

ς ἕκτη; 5 Nonas Ianuar. ζ′ ἑβδόμη; 6 VIII. η′ ὀγδόη; 7 VII. θ′ ἐννάτη; 8 VI. ι′ δεκάτη; 9 V. ια′ πρώτη; 10 IV. ιβ′ δευτέρα; 11 III. ιγ′ τρίτη; 12 Pridie. ιδ′ τετάρτη; 13 Idus Ianuar.

αὖ δεκάτη;

ιε′ πέμπτη; 14 XIX. ίς ἕκτη; 15 XVIII. ιζ′ ἑβδόμη; 16 XVII. ικ′ ὀγδόη; 17 XVI. ιθ′ ἐννάτη; 18 XV. κ′ εἰκάς; 19 XIV. κα′ δεκάτη; 20 XIII. κβ′ ἐννάτη; 21 XII. κγ′ ὀγδόη; 22 XI. κδ′ ἑβδόμη; 23 X.

φθίνοντος

κε′ ἕκτη; 24 IX. κς πέμπτη; 25 VIII. κζ′ τετάρτη; 26 VII. κη′ τρίτη; 27 VI. κθ′ δευτέρα; 28 V. λ′ ἔνη καί νέα; 29 IV. 30 III. 31 Pridie Kalendas Februar.

Dierum, Kalendarum, Nonarum, Iduum, in omnibus mensibus non est par ratio, quam varietatem complectuntur versus hi, quos pueri discere solemus: Iulius, Aprilis, septemque novemque tricenos. Maius sex nonas, October, Iulius et Mars. Unum plus reliqui Februus tenet octo vicenos. Quatuor at reliqui tenet Idus quilibet octo.

BRID. RAM. GLOSSAE.---Sed et Graeci et Aegyptii, de quibus supra diximus, nullam in suis mensibus Kalendarum, Nonarum, Iduumque distinctionem observant. Scilicet quia non habent nec Kalendas, nec Nonas, nec Idus. Inerrabiliter, id est, sine errore. Ordine, computando perveniunt. Dicunt enim: Prima dies Martis, secunda dies Martis, etc. Quibus etiam liber sancti Patris Anatolii, quem de Pascha composuit, astipulatur, ubi scriptum est: Est ergo in primo anno, etc. Ipse etiam liber affirmat quia eodem numero et ordine dierum perstringunt Graeci suos menses, quo et nos. Aegyptii incipiunt Martium in quinto Kalend. Mart., nos et Graeci in Kalendis. Astipulatur, a stipulor, interrogo. Stipulari, interrogare. Isidorus: Stipulatio est sponsio, unde et promissores stipulatores dicuntur. Dicta autem stipulatio a stipula. Veteres enim quando aliquid sibi promittebant, stipulam frangebant, quam iterum iungentes, sponsiones suas agnoscebant, sive quod iuxta ludicrum firmum sacramentum appellaverunt. Est ergo in primo anno initium primi mensis, quod est novendecim annorum circuli principium. Principium decennovenalis cycli est in undecimo Kalen. April., quia quando trigesima est luna in undecimo Kalen. April., tunc fit primus annus decennovenalis, et a prima luna primi mensis. In ipso anno fit ibi, in crastino tamen, id est, decimo Kalen. April. Cuius vigesimus sextus, non octavo Kalend. April., sed undecimus Kalend. April. dies est. Cuius scilicet mensis vigesima sexta dies, scilicet quae est initium decennovenalis cycli. Sicut vigesimus secundus dies apud Graecos et apud Latinos vigesimus sextus dies, scilicet et ideo melius undecimo Kalend. April., quia octavo Kalend. non invenitur in vigesimo sexto die, sed undecimo Kalen. Quae scilicet vigesima sexta dies in undecimo Kalend. April., scilicet non in octavo Kalen. devenire probatur. Vicesima sexta dies Phamenoth, et vigesima secunda Distri, Martiique et undecimo Kalen. April. una dies est, et ibi semper est initium decennovenalis cycli. Ideo enim dixit omnia haec praedicta, ut ostendat quia Graeci et Romani uno ordine perstringunt suum annum, et suos menses; non tamen Aegyptii, qui in vigesimo sexto die habent illud initium; eorum annalem, scilicet Aegyptiorum, describentes signavimus. Quinto enim Kalen. Martii incipit Phamenoth apud illos, sicut diximus superius, et ideo vigesimus sextus dies fit in undecimo Kalen. April. Iuxta quod superius, scilicet in undecimo capitulo, eorum annalem describentes signavimus. Inter historiam autem et annales hoc interest, quod historia est eorum temporum quae vidimus, annales vero sunt eorum temporum et annorum quos aetas nostra non vidit.

]


1 Sed et Graeci et Aegyptii, de quibus supra diximus, nullam in suis mensibus Calendarum, Nonarum, Iduum distinctionem observant. Verum ab incipiente cuiusque mensis exordio usque ad terminum eius, crescente simpliciter et inenarrabiliter dierum concurrentium ordine, computando perveniunt. Si quidem Graeci (nam de Aegyptiorum anno et mensibus supra disseruimus), mutatis ex tempore et correctis praedictarum intercalationum ambagibus cunctis, fixum in duodecim mensibus anni vertentis ordinavere circulum, quorum plerique a Calendis Decembribus suum inchoantes annum, eodem quo Romani menses suos dierum numero perstringunt: nil quidem de Romanorum, ut praefati sumus, Calendis, Nonis, vel Idibus curantes, sed a primo usque ad extremum diem, augescente paulatim numero, singulum quemque mensem computantes.2 Vocatur autem apud eos ipse December ἐλαφηβολιὼν, Ianuarius νυχίων, Februarius θαργιλίων, Martius δίστρος, Aprilis ξαντικὸς, Maius ἀρτεμΐσιος, Iunius διέσιος, Iulius πάνεμος, Augustus λῶος, September γορδιαῖος, October ὑπερβερεταῖος, November διὸς. Quo illos ordine annum observare, vel menses, et nuper transmissus ad nos de Roma computus eorum annalis ostendit, et canones qui dicuntur Apostolorum idem antiquioribus litteris edocuere, ubi duodecimus dies mensis ὑπέρβερεταῖον IV Iduum Octobr.3 esse memoratur, quo utique colligitur utrumque mensem pariter incipere, qui uterque diem duodecimum habere probatur eumdem. Quibus etiam liber sancti Patris Anatolii, quem de Pascha composuit, astipulatur, ubi scriptum est: 'Est ergo in primo anno initium primi mensis, quod est decem et novem annorum circuli principium, secundum Aegyptios quidem mensis Phamenoth vigesimo sexto die, secundum Macedones Distri mensis vigesimo secundo, secundum Romanos vero undecimo Calend. April.' Hic enim vigesimam secundam diem Distri mensis aeque vicesimam secundam Martii fore commendans, indicat manifeste quia simul uterque mensis initium sumit. Et ne quis dicat quod Anatolius in hac sententia non scripserit undecimo Calendas, sed octavo Calendas Apriles, convincet hoc non ita esse mensis Aegyptiorum Phamenoth, cuius vigesima sexta dies, non octava Calendarum, sed undecima Calendarum Aprilium dies est; utrique autem, id est, et qui octava Cal. et qui undecima Cal. Apriles, in Anatolio legunt, vigesimam sextam diem Aegyptii mensis in eadem sententia habent annotatam, quae absque ulla dubietate in undecimo Calend. April. devenire probatur, iuxta quod superius eorum annalem describentes signavimus.
Beda Venerabilis HOME

bav1448.221 bav1449.114 bmv343.205 bnf1615.73 bnf7296.11 bnf13013.82 csg248.123 csg250.214 csg251.68

© 2006 - 2024 Monumenta Informatik