Beda Venerabilis, De Temporibus, 1

monumenta.ch > Beda Venerabilis > 1
>>> Beda, De Temporibus, II. De Die.

Beda Venerabilis, De Temporibus, CAPUT PRIMUM. Temporis divisio. [

INC. AUCT. GLOSSAE.---Tempora dicuntur a temperamento, quod se invicem temperent calore et frigore. Momentis, horis, diebus, mensibus, annis, saeculis, aetatibus. Saeculis, scilicet unius hominis. Saeculum secundum quosdam sunt ducenti et viginti anni; sed Servius dicit uniuscuiusque hominis aetatem vel vitam saeculum posse dici. Beatus Hieronymus sic dicit in libro Hebraicarum Quaestionum: Non igitur humana vita, ut multi errant, in centum viginti annis contracta est, siquidem invenimus quod post diluvium Abraham vixerit annos centum septuaginta quinque, et caeteri amplius ducentis et trecentis annis.

Sol cedit. Sol cursum suum agendo et cedit et succedit sibi. Cedit quidem, dum ab uno in alterum sui circuli transit locum; succedit autem, dum eiusdem semper partes quasi sese sequendo recurrit. Vel cedit, dum prima pars est, venit ultima. Sive cedit in ascendendo usque ad meridiem; succedit in descendendo usque ad occasum.

Brevibus intervallis. Breve intervallum est de momento ad aliud momentum.

Cum aliquid. Id est, aliquod sidus, ubi soli cedit ab hominibus; id est, cum locum dat atque succedit aliquod sidus hominibus, non ut transeat, sed tantum se moveat.

IOAN. NOV. SCHOLIA.---Hora Graecum nomen est. Ὡρα aspiratur, Latine vero ora, quae non tempus significat, sed spatii cuiusque aut magnitudinis extremitatem, ut locorum, regionum, vestium etiam, levem habet; non igitur idem est, spiritu namque distinguitur Graecum et Latinum. Horas autem Graeci vocant quatuor anni trimestria spatia nota, vulgo ver, aestatem, autumnum et hiemem, quas partes auctor est Eustathius Homerum intelligere in Iliade, ubi quatuor deas Horas introducit, quarum duae coelum aperiant, reliquae claudant. Aperitur autem coelum, ut tradunt et physici, et probat Aristoteles lib. II de Generatione et corruptione, a bruma usque ad solstitium, quod tempus est generationis; clauditur vicissim a solstitio usque ad brumam, quod tempus vocant Corruptionis. Toto enim hoc tempore sol decedit; sed vulgatiore significatione temporis momentum quoddam significat diei civilis partem vicesimam quartam, scriptores aequinoctiales vocant, et sunt toto anno aequales, quae dum fiunt, oritur mundi semuncia, id est, vicesima quarta pars alias diei naturalis, quae a nocte distinguitur; partim significat duodecimam, hae sunt inaequales, aestate namque longe sunt huius generis horae. Hiberna itaque nox quia prolixa est, nocturnas habet longiores horas.

]

Tempora momentis, horis, diebus, mensibus, annis, saeculis et aetatibus dividuntur. Momentum est minimum atque angustissimum tempus, a motu siderum dictum: est enim extremitas horae in brevibus intervallis, cum aliquid sibi cedit atque succedit. Hora Graecum nomen est, et tamen Latinum sonat: [A, hora est finis. Vide ad init. variantium Lectionum praecedentis libri quid diximus de codicibus collatis.] hora enim finis est temporis, sicut et, horae sunt fines maris, fluviorum, vestimentorum.

Constat autem hora quatuor punctis, decem minutis, [Omittunt quindecim partibus A, B, C.] quindecim partibus, XL momentis. Et notandum propter errorem cavendum [A add. est.], quod computus partim natura, partim auctoritate vel consuetudine, nitatur: natura, ut [A, ut dicitur.], annum communem duodecim menses lunares habere: consuetudine, ut menses triginta diebus computari: auctoritate, ut hebdomadam septem feriis constare.