Augustinus, Sermones, 41, SERMO CCCXI. De Eleemosyna .
| 1 | [In iudicio nullam incurret perniciem, qui comparaverit eleemosynis pietatem.] Felix operarius cultor eleemosynarum, eo quod ex horreo suo comparaverit coelum, et panem esurientibus dans, delictorum suorum presserit incendium: cui propheta tale exhibet testimonium, et patronum habet Spiritum sanctum in causa. Talis operarius felix vivit, et securus iam moritur, cum quo ambulat patrimonium immortale. Horreum, in quo debitorem fecerit Dominum, dum pascit alterum, dando accipit ipse. Modico panis comparavit vitam coelestem, se faciens haeredem. In die iudicii nullam poterit incurrere perniciem, qui comparaverit eleemosynis pietatem. Cui propheta tale exhibet testimonium, Salva eum et vivifica eum, Domine [Psal. XL, 3]. O duplex prophetae beneficium! Salvat pariter, et commendat ut salvetur, quia et ipse salvavit; ut vivificetur, quia et ipse vitam poscenti donavit in terra. Beatus est iste, dum usque sic currit in coelum . Sed ne aliquando vacet in illo vitae beneficium, festinet ad praemium magnum, dimittat et in saeculo testimonium, quo dicit, Beatus qui intelligit super egenum et pauperem, in die mala liberabit eum Dominus [Ibid., 2]. Et iterum Isaias dicit, et sic testatur: Solve, inquit, omnem nodum iniustitiae. Solve suffocationes impotentium commerciorum, dimitte quassatos in requiem, et omnem consummationem iniustam dissipa. Frange esurienti panem tuum, et egenum sine tecto induc in domum tuam. Si videris nudum, vesti; et domesticos seminis tui ne despicias. Tunc erumpet temporaneum lumen tuum, et vestimenta tua cito orientur , et praeibit ante te iustitia, et claritas Dei circumdabit te. Tunc exclamabis, et Dominus exaudiet te; dum adhuc loqueris, dicet, Ecce adsum [Isai. LVIII, 6-9]. |
| 2 | [Misericordia perfecta est, non exspectare rogantem. Sic erga nos agit Deus. Sic egit et Christus.] Perfecta ergo est misericordia, fratres charissimi, ut ante occurratur esurientibus, quam roget aliquando mendicus. Non est enim perfecta pietas quae precibus extorquetur. Sed si taceat mendicus, loquitur pallor in facie, pene lassus , fessus et elisus, nusquam suspectus . Festina pietate succurrere, ne audias rogantem, ne quod debetur Domino vindices tibi. Imitare Deum tuum, qui solem suum oriri facit super bonos et malos, et pluit super iustos et iniustos [Matth. V, 45]: et ecce veniet tibi pluvia antequam roges, descendet ubertas nocte, dum stertis; dum adhuc in lecto es, ex praecepto vigilat dies, excubant elementa, fructus te nesciente effunduntur. Iactat coelum, et parturit terra: tot cellaria messium, dum nescimus, sic accipimus, et tantas opes comedimus, antequam rogemus. Et tibi, homo, modicus est ipse panis; et precibus vendis? Non rogaverunt quatuor millia Iesum in deserto septem panes et paucos pisces, ut infinita agmina pranderent, quo prandio vicisset saltem usuram mensura. Qui cum erogarentur, Colligite, inquit, fragmenta, ne quid depereat [Ioan. VI, 12]: quia sanctum fuerat totum quod ipse confecerat. Replentur septem sportae buccellarum, saturata sunt tanta millia; et nihil minoratum est, et crevit eis cibus, dum impenditur victus: sic et eleemosyna, si indigentibus erogetur. |
| 3 | [Eleemosyna id agit quod Deus. Est secundum baptismum. A gehenna liberat. Hic et iam eroganda.] Magnum opus est eleemosyna, fratres charissimi, ut faciat homo quod fecit Deus: quia hos paucos esurientes in terra dimisit, qui uno vasculo orbem coeli pascit, per quem et nobis liceat erogare. Sed si ubique fuisset abundans, perierat misericordia: dedit nobis Deus secundum baptismum. Quis enim sine peccato? Nam sicut aqua exstinguit ignem, sic et eleemosyna exstinguit peccatum [Eccli. III, 33]. In horreis nostris habemus abundantiam, quae flammas nostras oblatione unius panis exstinguat: et ante fores gehennae stat misericordia, et neminem permittit in carcerem mitti. Et quicumque misertus fuerit, miserebitur ei: et si quis non fuerit misertus, non miserebitur ei. Da panem, cum potes: quia nemo esuriet in inferno quem possis pascere. Nec habebis post mortem frumentum, nec invenies illic aliquando mendicum; quia non erit tempus miserendi. Bonorum enim malorumque discretio in suis actibus permanebit, ipso Christo Domino nostro rege ac iudice secernente agnos ab haedis, et per dexteram ac sinistram sequestrante: qui esurisse et sitisse se dicit, et caetera in suis minimis perpessum fuisse se asserit. Date ergo omnibus, dilectissimi fratres, date praecipue domesticis fidei. Date omnibus, ne cui non dederitis, ipse sit Christus; cuive dederitis, ipse sit Christus. |