Augustinus, Sermones, 11, SERMO LXXIV. De verbis Evangelii Matthaei, cap. XXII, 2-14, Simile factum est regnum coelorum homini regi, qui fecit nuptias filio suo: deque adulterino habitu virorum ac mulierum .
| 1 | [Pater familias Deus est.] Audivimus ex parabola evangelica quemdam patremfamilias nuptias filio suo fecisse, et ad eas plurimos invitasse. Inter quos cum ingressus esset quidam non habens habitum nuptialem, visus a patrefamilias iussus est non tantum excludi a nuptiis, sed in tenebras exteriores retrudi. Haec parabola insensatos homines huius temporis evidenter redarguit, quamvis altiori discussione aliquid secretius et sacratius possit intelligi. Prius ergo quaeramus, quis sit iste paterfamilias, quis sit iste filius, quae sint istae nuptiae. Quibus perspectis, facilius intelligere poterimus, cur ille ab his nuptiis exclusus sit, qui ad eas cum adulterina veste accessit. Intelligimus itaque hunc patremfamilias, Deum Patrem omnipotentem, cui famulantur universae familiae Gentium, qui coaeternum et coaequalem sibi genuit Filium in coelis sine matre, in terris sine patre: cui nuptias fecit, quando ei Ecclesiam ex omni genere hominum sociavit. Ad hanc Christi et Ecclesiae societatem convocati sunt nobiles et ignobiles, divites et pauperes, omnis conditio, omnis sexus, omnis aetas. |
| 2 | [Reprobi multi unus.] Inter hos accessit unus qui solus excludi meruit, quia habitum talium nuptiarum sanctitati congruentem non habuit. Attendite, fratres, iste unus multi sunt; et tamen haec tota multitudo unitatis nomine comprehenditur. Multi enim sunt quantum ad numerum personalis discretionis; sed unus sunt per consonantiam unius pravitatis. Sicut enim Ecclesia una est per fidem sub capite Christo; ita tota reproborum multitudo, sive pateat sive lateat, unum corpus est sub principe diabolo. Qui ergo per infidelitatem manifeste a Deo recedit, ad has nuptias non accedit: qui vero fidelis est, accedit corpore, recedit mente, nobiscum intrat ecclesiam, communicat nobiscum Christi mensam. Boni et mali pisces adhuc latent intra retia, donec dividantur in littore. Adhuc toleratur palea, donec ventiletur area-Tunc manifeste apparebit, quia multi vocati, pauci electi. |
| 3 | [Habitus impudicus corporis in viris: in mulieribus. Habitus adulterinus Creatori iniuriosus.] Tunc iste adulterator habitus nuptialis, iussu patrisfamilias et manifeste excludetur, et in carcerem retrudetur. Interim tamen amici sponsi talem simulatorem non ignorant; quia habitus impudicus corporis, nuntius est adulterini cordis. Impudicus autem habitus corporis sui in viris, superflua et inordinata capillatura, vestimentorumque muliebrium affectata similitudo, calceamentorum quoque metas necessitatis excedens simulata longitudo: in mulieribus, facies fucata, virilium vestimentorum imitatio, capillorum nativi coloris adulteratio. Hic habitus in utroque sexu adulterinus est, et sanctarum nuptiarum societate indignus, et a conspectu tanti sponsi et tantae sponsae prorsus amovendus. Nec silentio praeterire hoc debent amici sponsi, diligentes decorem domus Dei. Debent huiuscemodi adulteris publice oblatrare: ne dicatur de eis, Canes muti latrare non valentes [Isai. LVI, 10]. Qui enim quantitatem vel formam, quam omnipotens et prudentissimus plasmator finxit, in aliam transfigurare contendit, nonne evidenter dicere ei videtur qui se finxit, Cur me fecisti sic? Improba temeritas, Conditoris plasma ita vilificare; ut quantitatem suam et formam, quantum in se est, in aliud transfiguret, quod si a natura haberet, incomparabiliter se habere doleret. |
| 4 | [A Patribus damnatur. Diaboli opus, naturae mutatio.] Nec ista dicimus a nobis tanquam ex nobis. Habemus patres nostros doctores egregios, qui ante nos contra ista scripserunt, et irrefragabili auctoritate damnaverunt. Audiamus Paulum doctorem Gentium, de superflua capillatura dicentem Corinthiis, Vir si comam nutriat, ignominia est illi [I Cor. XI, 14]. Cum enim vir ex Dei ordinatione primatum habeat supra mulierem, qui contra honorem sui sexus superfluitate capillorum caput velat, primatum suum sibi abiudicat; ut merito de eo dicatur, Homo cum in honore esset, non intellexit, comparatus est, ut vera dicamus, non tantum mulieribus, sed etiam iumentis insipientibus [Psal. XLVIII, 21]. Iudicio enim legum iure ab obtenta dignitate deiicitur, qui privilegio sibi concesso abutitur. Audiamus et beatum Cyprianum egregium martyrem, et suavissimum doctorem, de adulterino habitu disputantem. Dicit enim in epistola quam scribit, de Habitu Virginum: Opus Dei et factura eius et plasma eius nullo modo adulterari debet in habitu , flavo colore vel nigro, vel quolibet denique lineamenta nativa corrumpente medicamine: dicit enim Deus, 'Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram [Gen. I, 26]: et audet quisquam mutare et convertere quod fecit Deus? Manus Deum offendunt , quando id quod ille formavit, reformare et transfigurare contendunt: scientes quod opus Dei est omne quod nascitur; diaboli, quodcumque mutatur. Si quis pingendi artifex vultum alicuius et speciem et corporis qualitatem aemulo colore signasset, et signato iam consummatoque simulacro, manus alius afferret, ut et iam formata, iam picta quasi peritior reformaret; gravis prioris artificis iniuria et iusta indignatio videretur. Et in sequentibus: Non metuis, ne cum resurrectionis dies venerit, artifex tuus non te recognoscat, et ad sua praemia et promissa venientem removeat et excludat, increpans vigore censoris et iudicis dicat: Opus hoc meum non est, nec imago haec nostra est, cum te flavo medicamine polluisti , cum formam quam dederam tibi, mendacio deformasti; facies corrupta est, membra aliena sunt: Deum videre non poteris; quoniam oculi tibi non sunt quos Deus fecit, sed quos diabolus infecit? |
| 5 | [Deum in corpore quis portet. Audite me itaque ut parentem; audite, quaeso, vos docentem pariter ac monentem; audite utilitatibus vestris et commodis fideliter consulentem. Estote tales, quales vos Deus artifex fecit: estote tales quales vos manus Patris instituit. Maneat in vobis facies incorrupta, cervix pura, forma sincera, a calceamentis superfluis pedes liberi, crines nullo colore fucati, oculi conspiciendo Deum digni. Apostoli vox est, quem Dominus vas electionis appellavit: dicit enim, Primus homo de terra, terrenus; secundus homo de coelo, coelestis. Sicut portavimus imaginem terreni, sic portemus îmaginem coelestis] [I Cor. XV, 47 ] [et 49]. Hanc imaginem portat virginitas, portat integritas, portat sanctitas, portat et veritas; portant disciplinae Dei memores, iustitiam cum religione retinentes, stabiles in fide, humiles in timore, ad omnem tolerantiam fortes, ad sustinendam iniuriam mites, ad faciendam misericordiam faciles, fraterna pace unanimes atque concordes (De Habitu Virginum capp. 2, 4): quae omnia observare, diligere et implere debemus, ut Apostoli praeceptum adimpleamus. Empti estis pretio magno; glorificate et portate Deum in corpore vestro [I Cor. VI, 20]. Deum enim in corpore nostro portamus, cum imaginem eius per immundas et profanas adinventiones non deformamus, cum per omnia servitutis obsequia redemptoris imperio parere studemus. Ita enim imaginem suam in nobis recognoscet, et nuptiali veste ornatos a suo sanctorumque consortio non excludet: quod nobis misericorditer praestare dignetur, qui vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. |