Augustinus, Epistolae, DE VIDENDO DEO LIBER, SEU..., 6, 18.
1 | Non immerito, inquit, Angelus videtur in templo; quia veri sacerdotis iam nuntiabatur adventus, et coeleste sacrificium parabatur, in quo Angeli ministrarent. |
2 | Et bene apparuisse dicitur ei qui eum repente conspexit. |
3 | Hoc specialiter, aut de Angelis, aut de Deo Scriptura divina tenere consuevit, ut quod non potest praevideri, apparere dicatur. |
4 | Sic enim habes: « Apparuit Deus Abrahae ad ilicem Mambre » (Gen. XVIII, 1). |
5 | Nam quia ante non praesentitur, sed repentino videtur aspectu, apparere memoratur. |
6 | Non enim similiter sensibilia videntur, et is in cuius voluntate situm est videri, et cuius naturae est non videri, voluntatis videri. |
7 | Nam si non vult, non videtur; si vult, videtur. |
8 | Apparuit enim Deus Abrahae, quia voluit; aliis, quia noluit, non apparuit. |
9 | Visum est etiam Stephano, cum lapidaretur a populo, aperiri coelum: visus est etiam Iesus stans ad dexteram Dei (Act. VII, 55), et non visus est a populo. |
10 | Vidit Isaias Deum sabaoth (Isai. VI, 1); sed alius videre non potuit, quia cui placuit apparuit. |
11 | Et quid de hominibus loquimur, cum etiam de ipsis coelestibus Virtutibus et Potestatibus legerimus quia « Deum nemo vidit unquam? |
12 | » et addit quod ultra coelestes est Potestates, « Unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse narravit. |
13 | » Aut acquiescatur igitur necesse est, si Deum Patrem nemo vidit unquam, Filium visum esse in Veteri Testamento; et desinant haeretici ex Virgine ei principium dare, qui antequam nasceretur ex Virgine videbatur. |
14 | Aut certe refelli non potest, vel Patrem, vel Filium, vel certe Spiritum sanctum, si tamen est Spiritus sancti visio, ea specie videri, quam voluntas elegerit, non natura Sormaverit; quoniam Spiritum quoque visum accepimus in columba (Matth. III, 16). |
15 | Et ideo « Deum nemo vidit unquam, » quia eam quae in Deo habitat, plenitudinem divinitatis nemo conspexit, nemo mente aut oculis comprehendit: « Vidit » enim, ad utrumque referendum est. |
16 | Denique cum additur, « Unigenitus Filius ipse narravit, » mentium magis quam oculorum visio declaratur. |
17 | Species enim videtur; virtus vero narratur: illa oculis, haec mente comprehenditur. |
18 | Sed quid de Trinitate dicam? |
19 | Seraphim quando voluit, apparuit: et vocem eius Isaias solus audivit. |
20 | Apparuit angelus, et nunc praesto est, sed non videtur. |
21 | Neque enim in potestate nostra est videre, sed in potestate illius apparere. |
22 | Tamen etsi potestas non est videndi, est gratia promerendi ut videre possimus. |
23 | Et ideo qui habuit gratiam, meruit copiam: nos copiam non meremur, quia Deum videndi gratiam non habemus. |
24 | Et quid mirum si in praesenti saeculo, nisi quando vult, Dominus non videtur? |
25 | In ipsa quoque resurrectione non facile est Deum videre, nisi iis qui corde sint mundo: et ideo « beati mundo corde; ipsi enim Deum videbunt » (Matth. V, 8). |
26 | Quantos beatos iam numeraverat, et tamen videndi his Deum non promiserat facultatem! |
27 | Si ergo ii qui mundo sunt corde, Deum videbunt; utique alii non videbunt. |
28 | Neque enim indigni Deum videbunt; neque is qui Deum videre noluerit, potest Deum videre. |
29 | Nec in loco Deus videtur, sed mundo corde; nec corporalibus oculis Deus quaeritur, nec circumscribitur visu, nec tactu tenetur, nec auditur affatu, nec sentitur incessu. |
30 | Et cum absens putatur, videtur; et cum praesens est, non videtur. |
31 | Denique nec Apostoli omnes Christum videbant; et ideo ait, « Tanto tempore vobiscum sum, et adhuc me non cognovistis » (Ioan. XIV, 9)! |
32 | Qui enim cognovit quae sit latitudo, et longitudo, et altitudo, et profundum, et supereminentem scientiae charitatem Christi, vidit et Christum, vidit et Patrem. |
33 | Nos enim iam secundum carnem non novimus Christum (II Cor. V, 16), sed secundum spiritum. |
34 | Spiritus enim ante faciem nostram Christus Dominus (Thren. IV, 20) qui nos in omnem plenitudinem Dei misericordia sua implere dignetur (Eph. III, 18, 19) ut videri possit a nobis (Ambrosius, super Luc. lib 1, c. I, 11). |