Augustinus, De musica, 5, CAPUT XI. - Senarii quomodo commodius metiendi.
| 1 | Sed quaeri potest cur meliores versus iudicati sint senarii, in quibus anapaestum subtilis illa ratio metitur, et ii in quibus trochaeum; quam si dactylum ibi, et hic iambum metiretur. |
| 2 | Sine praeiudicio enim sententiae, quoniam nunc de numeris agimus, si versus ita esset: Troiae qui primus ab oris arma virumque cano, vel de illo genere: Qui procul malo pius beatus ille; uterque horum nec minus senarius esset, nec minus brevium longarumque syllabarum temperatione moderatus, nec magis converti poterat; et in utroque membra ita ordinata sunt, ut et in quinto et in septimo semipede pars orationis terminetur: cur ergo meliores istis putentur, si potius ita sint, Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris. |
| 3 | Beatus ille qui procul pius malo? In qua quaestione facilius et proclivius dixerim forte evenisse, ut isti prius animadverterentur et frequentarentur; aut si id non est fortuitum, melius credo visum fuisse, ut heroicus duabus longis, quam duabus brevibus et longa clauderetur, quod in longis aures commodius acquiescunt: ille autem alter in finali semipede longam syllabam potius haberet quam brevem. |
| 4 | Res quidem sic se habet, ut quicumque horum priores eligerentur, necessario aliis auferrent locum, qui membris iisdem praeposteratis fieri possent. |
| 5 | Quocirca si melior iudicatus est, cuius exemplum est, Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris; inepte iam fieret isto converso aliud genus, sicuti est, Troiae qui primus ab oris, arma virumque cano. |
| 6 | Quod etiam de trochaico genere intelligendum est. |
| 7 | Nam si est honestior, Beatus ille qui procul negotio: quod genus isto praeposterato fieret, ut est, Qui procul negotio beatus ille, fieri profecto non oportet: tamen si quis audeat et faciat tales versus, manifestum est eum alia genera senariorum esse facturum, quibus sint ista meliora. |
| 8 | Hi ergo senariorum omnium pulcherrimi, non potuerunt ambo obtinere sinceritatem suam adversus hominum licentiam. |
| 9 | Nam in trochaico genere, non senario solo, sed unde minus incipit usque ad magnitudinem extremam quae octo pedes habet, miscendos poetae putaverunt quatuor temporum pedes omnes, qui adhibentur ad numeros: et Graeci quidem alternis locis primo et tertio, et ita deinceps, si a semipede versus incipit: sin ab integro trochaeo, secundo et quarto loco, atque ita deinceps servatis intervallis, memorati longiores collocantur pedes. |
| 10 | Quae corruptio ut tolerabilis fieret, non singulos pedes in duas partes, quarum una levationis, altera positionis est, plaudendo diviserunt; sed unum pedem levantes, alterum ponentes, unde ipsum senarium trimetrum vocant, ad epitritorum divisionem plausum retulerunt. |
| 11 | Sed si hoc saltem constanter teneretur, quamvis pedes epitriti magis orationis sint quam poematis, nec iam senarius, sed ternarius versus inveniretur; non tamen omnimodo illa numerorum labefactaretur aequalitas. |
| 12 | Nunc vero quatuor temporum pedes, dummodo in locis memoratis ponantur, licet non solum in omnibus ponere, sed ubi libet eorum, et quoties libet. |
| 13 | Nostri vero veteres, nec ipsa locorum intervalla intermiscendis huiuscemodi pedibus, servare potuerunt. |
| 14 | Quare in hoc genere poetae ista corruptione atque licentia plane assecuti sunt, quod eos voluisse arbitrandum est, ut essent in fabulis poemata solutae orationi simillima. |
| 15 | Sed quoniam satis dictum est cur inter senarios isti versus magis nobilitati sint, nunc videamus cur ipsi senarii meliores sint versus quam caeteri in quolibet alio pedum numero constituti. |
| 16 | Nisi quid habes adversus ista quae disseras. |
| 17 | D. Prorsus assentior: et iam illam membrorum aequalitatem, cui me attentissimum paulo ante reddidisti, si vel nunc fas est, cognoscere vehementer exspecto. |