Augustinus, De immortalitate animae, 15, 24.
1 | Postremo si quamvis locum occupanti corpori anima tamen non localiter iungitur, summis illis aeternisque rationibus, quae incommutabiliter manent, nec utique loco continentur, prior afficitur anima quam corpus; nec prior tantum, sed etiam magis. |
2 | Tanto enim prior, quanto propinquior; et eadem causa tanto etiam magis, quanto etiam corpore melior. |
3 | Nec ista propinquitas loco, sed naturae ordine dicta sit. |
4 | Hoc autem ordine intelligitur a summa essentia speciem corpori per animam tribui, qua est in quantumcumque est. |
5 | Per animam ergo corpus subsistit, et eo ipso est quo animatur, sive universaliter, ut mundus; sive particulariter, ut unumquodque animal intra mundum. |
6 | Quapropter consequens erat ut anima per animam corpus fieret, nec omnino aliter posset. |
7 | Quod quia non fit, manente quippe anima in eo quo anima est, corpus per illam subsistit, dantem speciem, non adimentem; commutari in corpus anima non potest. |
8 | Si enim non tradit speciem quam sumit a summo bono, non per illam fit corpus: et si non per illam fit, aut non fit omnino, aut tam propinque speciem sumit quam anima: sed et fit corpus, et si tam propinque sumeret speciem, id esset quod anima: nam hoc interest; eoque anima melior, quo sumit propinquius. |
9 | Tam propinque autem etiam corpus sumeret, si non per animam sumeret. |
10 | Etenim nullo interposito tam propinque utique sumeret. |
11 | Nec invenitur aliquid quod sit inter summam vitam, quae sapientia et veritas est incommutabilis, et id quod ultimum vivificatur, id est corpus, nisi vivificans anima. |
12 | Quod si tradit speciem anima corpori, ut sit corpus in quantum est, non utique speciem tradendo adimit. |
13 | Adimit autem in corpus animam transmutando. |
14 | Non igitur anima sive per seipsam corpus fit, quia non nisi anima manente corpus per eam fit; sive per aliam, quia non nisi traditione speciei fit corpus per animam, et ademptione speciei anima in corpus converteretur, si converteretur. |