Ambrosius, De Officiis Ministrorum, 1, 39

monumenta.ch > Ambrosius > 39
Ambrosius, De Officiis, 1, XXXVIII. <<< >>> XL.

Ambrosius, De Officiis Ministrorum, 1, CAPUT XXXIX.

192	Non est igitur mediocris nec discreta a caeteris animi fortitudo, quae bellum cum virtutibus gerat: sed quae sola defendat ornamenta virtutum omnium, et iudicia custodiat; et quae [Benign. et alii nonnulli, inexplebili praelio: Fisc., insuperabili.] inexpiabili praelio adversus omnia vitia decernat, invicta ad labores, fortis ad pericula, rigidior adversus voluptates, dura adversus illecebras, quibus aurem deferre nesciat, nec (ut dicitur) ave dicat; pecuniam negligat, [Cic. Offic. lib. 1, pag. 360, lin. 15: Quamobrem et haec vitanda sunt, et pecuniae, etc.] avaritiam fugiat tamquam labem quamdam, quae virtutem effeminet. Nihil enim tam contrarium fortitudini, quam lucro vinci. Frequenter pulsis hostibus, et inclinata in fugam adversariorum acie [Eodem sensu Polybius lib. X Histor.: Καὶ πολλοὶ δή τινες κατορθώσαντες τὰς ἐπιβολὰς . . . . οὐ μόνον ἐξέπεσον, ἀλλὰ τοῖς ὅλοις ἐσφάλησαν. Exemplum eius rei ipsemet suggerit lib. V. In Xenoeta Antiochi praefecto Molonis perduellis arte ad internecionem deleto. Alia suppeditant Iustinus lib. I in Cyro Tomyris astutia profligato, atque truncato; Corn. Tacitus libro I Annalium in Armenio Germanorum duce a Caecina Germanici legato, et alii in aliis. Quae quidem haud annotaremus, nisi Christanorum, qui patrum memoria Turcas apud Erlam in Hungaria fusos ac stratos aviditate praedae in se revocarunt, lugenda simul et erubescenda clades admoneret imperatores nostros alieno damno nihilo fieri cautiores. Prudenter ergo rex Israel l. IV Reg. c. 8, ne sibi praedae occasione fraus strueretur, prospiciebat. Similiter etiam Romani obser vatione illius moris de quo Polybius l. X, iam allegato.], dum exuviis caesorum capitur praeliator, inter ipsos quos stravit, miserandus occubuit: et triumphis suis deiectae legiones dum spoliis occupantur, hostem in se revocaverunt, qui fugerat.
193	Fortitudo igitur tam immanem pestem repellat et proterat, nec tentetur cupiditatibus, nec frangatur metu; quia virtus sibi constat, ut fortiter omnia persequatur vitia, tamquam virtutis venena: iracundiam velut quibusdam propulset armis, quae tollat consilium, et tamquam aegritudinem vitet. Gloriae [Cic. Offic. lib. I, pag. 359, lin. 46: Facillime autem ad res iniustas, etc. Item pag. 360, lin 18: Cavenda est etiam gloriae cupiditas, etc.] quoque caveat appetentiam, quae frequenter nocuit immoderatius expetita, semper autem usurpata.
194	Quid horum sancto Iob vel in virtute defuit, vel in vitio obrepsit? Quomodo laborem aegritudinis, frigoris, famis pertulit? Quomodo despexit salutis periculum? Numquid rapinis divitiae coacervatae, de quibus tanta inopibus affluebant? [Ita mss. fere ad unum: edit. vero, Numquid avaritia, census, aut voluptatis, etc.] Numquid avaritiam census, aut voluptatis studia cupiditatesque excitavit? Numquid trium regum iniuriosa contentio, vel servorum contumelia in iram excussit? Numquid gloria sicut levem extulit, qui imprecabatur gravia sibi, si umquam vel non voluntariam celavisset culpam, vel reveritus esset multitudinem plebis, quominus annuntiaret eam in conspectu omnium? Neque enim consentaneae sunt vitiis virtutes, [Mss. aliquot, Sed sibi consistunt; Benig., Sed sibi contra sistunt: quae lectio, si vox sibi dispungeretur, non displiceret.] sed sibi constant. Quis igitur tam fortis quam sanctus Iob: cui secundus adiudicari potest, qui parem vix reperit?