Ambrosius, De Officiis Ministrorum, 1, 29

monumenta.ch > Cassiodorus > sectio 4 > 29
Ambrosius, De Officiis, 1, XXVIII. <<< >>> XXX.

Ambrosius, De Officiis Ministrorum, 1, CAPUT XXIX.

139	Quanta autem iustitia sit ex hoc intelligi potest, quod nec locis, nec personis, nec temporibus excipitur, quae etiam [Cic. lib. I Offic. pag. 355, lin. 23: Atque in republica maxime conservanda iura belli, etc.] hostibus reservatur; ut si constitutus sit cum hoste aut locus aut dies praelio, adversus iustitiam putetur aut loco praevenire, aut tempore. Interest enim utrum aliquis pugna aliqua et conflictu gravi capiatur, [Superiore gratia, id est, maiori aliqua temporis aut loci opportunitate, ut contextus clare demonstrat.] an superiore gratia, vel aliquo eventu. Siquidem vehementioribus hostibus et infidis, et his qui amplius laeserint, vehementior refertur ultio; ut de Madianitis qui per mulieres suas plerosque peccare fecerant ex plebe Iudaeorum, unde et Dei in populum patrum iracundia effusa est. Et ideo factum est ut nullum Moyses victor superesse pateretur [Num. 31, 3 et seq.]: Gabaonitas autem qui fraude magis quam bello tentaverant plebem patrum, non expugnaret Iesus; sed conditionis impositae afficeret iniuria [Iosue 9, 20 et seq.]. Syros vero Elisaeus, quos obsidentes in civitatem induxerat, momentanea caecitate percussos, ut quo ingrederentur videre non possent, volenti regi Israel percutere non acquiesceret dicens: Non percuties quos non captivasti in lancea et in gladio tuo: pone eis panem et aquam, ut manducent et bibant, et remittantur et eant ad dominum suum [IV Reg. 6, 14 et seq.]; ut humanitate provocati gratiam repraesentarent. Denique postea in terram Israel venire piratae Syriae destiterunt.
140	Si ergo etiam in bello iustitia valet, quanto magis in pace servanda est? Et hanc gratiam propheta his detulit, qui ad eum corripiendum venerant. Sic enim legimus, quod in obsidionem eius miserat rex Syriae exercitum suum, cognito quod Elisaeus esset, qui consiliis et [Argumentatio non idem hic sonat atque argumenti seu rationis explicatio: sed idem prorsus valet, atque argute sive acute excogitata machinatio.] argumentationibus eius obviaret omnibus. Quem videns exercitum Giezi servus prophetae, de salutis periculo trepidare coepit. Cui dixit propheta: Noli timere, quoniam plures nobiscum sunt, quam cum illis. Et rogante propheta ut aperirentur oculi servo suo, aperti sunt. Et vidit itaque Giezi totum montem equis repletum et curribus in circuitu Elisaei. Quibus descendentibus ait propheta: Percute, Deus, caecitate exercitum Syriae. Quo impetrato, dixit ad Syros: Venite post me, et ducam vos ad hominem quem quaeritis. Et viderunt Elisaeum, quem corripere gestiebant: et videntes, tenere non poterant. Liquet igitur etiam in bello fidem et iustitiam servari oportere, nec illud decorum esse posse, si violetur fides.
141	Denique etiam [Cic. lib. I Offic., pag. 355, lin. 46: Equidem illud etiam animadverto quod qui proprio nomine perduellis esset, etc.] adversarios molli veteres appellatione nominabant, ut peregrinos vocarent; hostes enim antiquo ritu peregrini dicebantur. Quod aeque etiam ipsum de nostris assumptum dicere possumus; adversarios enim suos Hebraei Allophylos, hoc est, alienigenas Latino appellabant vocabulo. Denique in libro Regnorum primo sic legimus: Et factum est in diebus illis, convenerunt alienigenae in pugnam ad Israel [I Reg. 4, 1].
142	[Ibid. pag. 353, lin. 39: Fundamentum autem est iustitiae fides, etc.] Fundamentum ergo est iustitiae fides; iustorum enim corda meditantur fidem: et qui se iustus accusat, iustitiam supra fidem collocat; nam tunc iustitia eius apparet, si vera fateatur. Denique et Dominus per Esaiam: Ecce, inquit, mitto lapidem in fundamentum Sion [Esai. 28, 18], id est, Christum in fundamenta Ecclesiae. Fides enim omnium, Christus: Ecclesia autem quaedam forma iustitiae est. Commune ius omnium: [Ad frequentandas Ecclesiae synaxes precesque in communi apud Deum fundendas maximo semper opere populum Christianum exhortati sunt antiqui Patres, ut cognoscimus non modo ex vetustissima illa epistola nomine beati Barnabae promulgata, verum etiam ex Ignatii epist. ad Ephes. ex Apologet. Tertulliani cap. 39, aliisque innumeris tum Patrum testimoniis, tum canonibus conciliorum. Verum tamen non de publicis hisce precibus hic agi verisimilius est: sed cum dicitur, in commune orat, etc., hoc tantummodo significari, pro omnibus, sive in omnium utilitatem orat, operatur, ac tentatur: in quo sanctorum communio posita est. Neque tamen ita Ecclesia orat in commune, ut non etiam preces nuncupet pro singulis: vidimus quippe tomo superiori Ambrosium peccatoribus, ut ad Ecclesiae orationes confugerent, non semel suasisse: at vero hae ipsae preces pro singulorum utilitatibus conceptae, etiam in commodum universorum charitatis beneficio derivantur. Iuvat etiam hic adnotare sanctum doctorem continuo post, non uni fidei, quod heterodoxi faciunt, sed etiam operibus ex fide atque charitate profectis iustificationem attribuere.] in commune orat, in commune operatur, in commune tentatur. Denique qui se ipsum sibi abnegat; ipse iustus, ipse dignus Christo est. Ideo et Paulus fundamentum posuit Christum [I Cor. 3, 11], ut supra eum opera iustitiae locaremus; quia fides fundamentum est: in operibus autem aut malis iniquitas, aut bonis iustitia est.