Ambrosius, De Fide ad Gratianum Augustum, 3, CAPUT VII.
46 | [Alias cap. IV.] Unde intelligimus illud quod de incarnatione Domini scriptum est: Dominus creavit me principium viarum suarum in opera sua [Prov. VIII, 22], id significare quod ad redimenda opera Patris Dominus Iesus ex Virgine sit creatus. Neque enim dubitari potest de incarnationis dictum esse mysterio, cum propter opera sua a corruptelae servitio liberanda Dominus susceperit carnem; ut illum qui imperium habebat mortis, per sui corporis destrueret passionem. Caro enim Christi propter opera, divinitas ante opera; quia ipse ante omnia, sed et omnia in ipso constant. |
47 | Non ergo divinitas propter opera, sed propter divinitatem opera; sicut Apostolus declaravit, dicens quod propter Filium Dei omnia. Sic enim habes: Decebat autem eum per quem omnia, et propter quem omnia, multis filiis in gloriam adductis, ducem salutis eorum per passionem consummari [Hebr. II, 10]. Nonne evidenter exposuit quia Dei Filius qui propter divinitatem suam omnia creavit, is postea propter populi salutem et carnis suceptionem, et mortis assumpserit passionem? |
48 | Propter quae autem opera sit creatus ex Virgine, ipse Dominus cum illum caecum curaret, ostendit dicens: In illo me oportet operari opera eius, qui misit me [Ioan. IX, 4]. Et addidit, ut de incarnatione eius dictum crederemus: Cum in hoc mundo sum, lux sum huius mundi [Ibid., 5]. Etenim quasi homo in hoc mundo pro tempore est; nam quasi Deus semper est. Denique et alibi ait: Ecce ego vobiscum sum usque ad consummationem mundi [Matth. XXVIII, 20]. |
49 | Nec de principio residet aliquid quaestionis, cum interrogatus in carne: Tu qui es? responderit: Principium quod et loquor vobis [Ioan. VIII, 25]. Quod non solum ad substantiam divinitatis aeternae refertur, sed etiam ad documenta virtutum. Ex hoc enim et Deum se probavit aeternum; quia omnium ipse principium est, et uniuscuiusque virtutis auctor, quia Ecclesiae caput est, sicut scriptum est: Quia ipse est caput corporis Ecclesiae, qui est principium, primogenitus ex mortuis [Coloss. I, 18]. |
50 | Liquet igitur et de incarnatione dictum esse principium viarum suarum, quod ad sacramentum suscepti corporis videtur esse referendum. Ideo enim carnem suscepit, ut ad coelum nobis sterneret iter. Denique ait: Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum: Deum meum, et Deum vestrum [Ioan. XX, 17]. Denique ut scias quod vias suas omnipotens Pater secundum incarnationem praescripserit Filio, habes in Zacharia ad Iesum indutum vestimenta sordida ab Angelo dictum: Haec dicit Dominus omnipotens: Si in viis meis ambulaveris, et praecepta mea custodieris [Zach. III, 7]. Quod est vestimentum illud sordidum, nisi carnis assumptio? |
51 | Viae igitur Domini velut quidam tramites bonae vitae sunt, quae diriguntur a Christo, qui ait: Ego sum via, et veritas, et vita [Ioan. XIV, 6]. Via ergo superna est Dei virtus; Christus enim nobis via est. Et bona via, quae credentibus coeli regna patefecit. Viae autem Domini viae rectae sunt, sicut scriptum est: Vias tuas, Domine, notas fac mihi [Ps. XXIV, 4]. Via castitas, via fides, via est abstinentia. Est namque via virtutis, est et via iniquitatis; scriptum est enim: Et vide si est via iniquitatis in me [Ps. CXXXVIII, 24]. |
52 | Principium itaque nostrae virtutis est Christus. Principium integritatis, qui docuit virgines non viriles exspectare concubitus, sed integritatem mentis et corporis sancto magis dicare Spiritui, quam marito [II Cor. XI, 2]. Principium parcimoniae Christus, qui pauper factus est, cum esset dives [II Cor. VIII, 9]. Principium patientiae Christus, qui cum malediceretur, non remaledixit; cum percuteretur, non repercussit [I Petr. II, 23]. Principium humilitatis Christus, qui formam servi accepit [Philip. II, 7]; cum Patrem Deum maiestate virtutis aequaret. Ex illo enim accepit virtus unaquaeque principium. |
53 | Et ideo ut haec virtutum genera disceremus: Filius datus est nobis, cuius principium super humeros eius [Esai. IX, 6]. Principium illud crux Domini est; principium fortitudinis, quo via sanctis est reserata martyribus ad sacri certaminis passionem. |