monumenta.ch > Cassiodorus > XXXVIII. IOHANNI CANONICARIO TUSCIAE SENATOR P̅P̅O̅. (a. 534/535)
Cassiodorus, Variae, LIBER UNDECIMUS, , XXXVII. LUCINO V̅· C̅·, CANCELLARIO CAMPANIAE SENATOR P̅P̅O̅. (a. 534) <<< >>> XXXVIIII. VITALIANO V̅· C̅· CANCELLARIO LUCANIAE ET BRUTTIORUM SENATOR P̅P̅O̅. a. (533/537)
XXXVIII. IOHANNI CANONICARIO TUSCIAE SENATOR P̅P̅O̅. (a. 534/535)
1 Moderatrix rerum omnium diligenter consideravit antiquitas, ut, quoniam erat plurimis per nostra scrinia consulendum. 2 copia non deesset procurata chartarum, quatinus, cum iudices multis profutura decernerent. 3 odiosas moras dulcia beneficia non haberent. 4 hoc munus supplicantibus datum est, ne avare constringerentur ad commodum, pro quibus a largitate publica constabat acceptum. 5 ademptus est impudentissimus exactionibus locus: specialiter a damnis exemit propter quos principis humanitas dedit. 6 Pulchrum plane opus Memphis ingeniosa concepit, ut universa scrinia vestiret quod unius loci labor elegans texuisset. 7 surgit Nilotica silva sine ramis, nemus sine frondibus, aquarum seges, paludum pulchra caesaries, virgultis mollior. 8 herbis durior, nescio qua vacuitate plena et plenitudine vacua, bibula teneritudo, spongeum lignum. 9 cui more pomi robur in cortice est, mollities in medullis, proceritas levis, sed ipsa se continens, foedae inundationis pulcherrimus fructus. 10 Nam quid tale in qualibet cultura nascitur, quam illud, ubi prudentium sensa servantur? periclitabantur ante hoc dicta sapientium, cogitata maiorum. 11 nam quemadmodum velociter potuisset scribi, quod repugnante duritia corticis vix poterat expediri? ineptas nimirum moras calor animi sustinebat et cum differebantur verba, tepescere cogebantur ingenia. 12 Hinc et priscorum opuscula libros appellavit antiquitas: nam hodie quoque librum virentis ligni vocitamus exuvias. 13 erat indecorum, fateor, doctos sermones committere tabulis impolitis et in veternosis ramalibus imprimere, quod sensualis poterat elegantia reperire. 14 gravatis manibus paucis memoriam commonebat nec invitabatur plura dicere, cui se talis pagina videbatur offerre. 15 sed hoc primordiis consentaneum fuit, quando rude principium tale debuit habere commentum, quod provocaret ingenia sequentium. 16 invitatrix pulchritudo chartarum affluenter dicitur, ubi exceptionis subtrahi materia non timetur. 17 Haec enim tergo niveo aperit eloquentibus campum, copiosa semper assistit et quo fiat habilis, in se revoluta colligitur, dum magnis tractatibus explicetur. 18 iunctura sine rimis, continuitas de minutiis, viscera nivea virentium herbarum, scripturabilis facies, quae nigredinem suscipit ad decorem, ubi apicibus elevatis fecundissima verborum plantata seges fructum mentibus totiens suavissimum reddit, quotiens desiderium lectoris invenerit: humanorum actuum servans fidele testimonium, praeteritorum loquax, oblivionis inimica. 19 Nam memoria nostra et si causas retinet, verba commutat: illic autem secure reponitur, quod semper aequaliter audiatur. 20 quapropter deputatam summam tot solidorum de Tuscia provincia illi subadiuuae ex illatione tertia te praebere censemus tertiae decimae indictionis rationibus imputandam, quatenus scrinium publicum integritatem fidei suae laudabili debeat perpetuitate servare. 21 quod defectum inter mortalia nesciens annua cumulatione semper augescit, nova iugiter accipiens et vetusta custodiens.